نخستین همکاری عملی فائو با ایران برای احیای دریاچه ارومیه کلید خورد
فائو با همکاری ستاد احیای دریاچه ارومیه کارگاه آموزشی چهار روزهای را در زمینه شیوه‌های پیشرفته تهیه نقشه تبخیر و تعرق در اراضی کشاورزی برگزار کردند.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) با همکاری ستاد احیای دریاچه ارومیه و در چارچوب پروژه «برنامه یکپارچه مدیریت پایدار منابع آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه» کارگاه آموزشی چهار روزهای را در زمینه شیوه‌های پیشرفته تهیه نقشه تبخیر و تعرق در اراضی کشاورزی برگزار کردند. در جریان این کارگاه، کارشناسان ایرانی آموزش‌های لازم را جهت استفاده از داده‌های ماهواره‌ای سنجش از دور به منظور نقشه‌برداری تبخیر و تعرق در اراضی کشاورزی دریافت کردند.
این کارگاه طی روزهای 16 تا 19 آذرماه به میزبانی ستاد احیای دریاچه ارومیه و با هدایت آقای دکتر ساجد پاریث، محقق و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزش آب (در دلفت هلند) در تهران برگزار شد.
به گفته دکتر پاریث، هدف این کارگاه «ارائه آموزش‌های ضروری به شرکت‌کنندگان جهت محاسبه تبخیر و تعرف واقعی با استفاده از داده‌های رایگان و در دسترس ماهواره‌ای، هواشناسی و دیگر داده‌های ثانویه است.»
آقای دکتر پاریث با تأکید بر اهمیت این کارگاه برای ایران، عنوان کرد که شیوه‌های آموزش داده‌شده در این دوره «برای ایران بسیار کارآمد هستند؛ این تخصص، نیاز امروز ما به منظور پایش مصرف آب در شرایط کم‌آبی است که هم‌اکنون در سرتاسر جهان و خصوصا ایران با آن مواجه هستیم.»
وی افزود: «این شیوه – سنجش تبخیر و تعرق – کارشناسان ایرانی را قادر می‌سازد تا با ایجاد نظام‌های پایشی، بتوانند میزان استفاده از آب در انواع اراضی کشاورزی خصوصا اراضی آبی را در سطوح حوضه‌های آبریز و ملی پایش کنند.»
سارا اسدی، پژوهشگر ارشد ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز بر این نکته تأکید کرد که «این شیوه یکی از پرکاربردترین شیوه‌های مورد استفاده در گستره جهانی است که نتایج بسیار امیدبخشی در زمینه حسابداری آب در بر دارد». به گفته وی، تسلط بر این شیوه می‌تواند موجب توسعه ظرفیت نهادهای ایرانی شود.
پولاد کریمی، محقق ارشد مؤسسه آموزش آب (در دلفت هلند) نیز خروجی این کارگاه را «برای تصمیم‌گیری در سطوح مختلف بسیار مفید» توصیف کرد.
به گفته کریمی، در سطح مزارع، توانایی محاسبه تبخیر و تعرق به کشاورزان اجازه می دهد تا متوجه شوند که «مقدار آب‌دهی کافی است یا خیر؛ اینکه محصولات کشاورزی دچار تنش آبی شده‌اند یا خیر و اینکه چه زمانی بهترین موعد آبیاری است.»
وی در ادامه افزود: «در سطح کلان‌تر، برای مثال در گسترده حوضه آبریز، این اطلاعات می‌تواند به سیاست‌گذاران کمک کند تا ضمن رصد مصرف آب، برای انجام اقدامات مطلوب برنامه‌ریزی کنند.» به گفته وی، «این اطلاعات به سیاست‌گذاران این امکان را می‌دهند که بدانند چه میزان آب در نواحی مختلف مصرف شده است و چه راهبردهایی برای صرفه‌جویی آب با هدف افزایش بهره‌وری این ماده حیاتی قابلیت اجرایی‌شدن دارند.»
در این کارگاه چهار روزه، 19 کارشناس ایرانی از نهادهای محلی و ملی شامل وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان هواشناسی، مرکز سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه ارومیه و دانشگاه تبریز شرکت داشتند.
این دوره آموزشی اولین بخش از برنامه سه‌مرحله‌ای آموزش مهارت‌های تخصصی در زمینه تهیه نقشه تبخیر و تعرق است که به‌صورت مشترک از سوی فائو، ستاد احیای دریاچه ارومیه و مؤسسه آموزش آب (در دلفت هلند) برگزار می‌شود. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در دوره‌های آتی آموزش‌های تخصصی‌تر در زمینه برآورد میزان تبخیر و تعرق واقعی فصلی با استفاده از تحلیل سری‌های زمانی و سنجش از دور ارائه خواهد شد. علاوه بر آن، در زمینه حسابداری آب و به منظور تکمیل آموزش‌های ارائه شده به کارشناسان ایرانی طی سال گذشته، سه دوره آموزشی دیگر در زمینه WaterPix، WA+ Coding و همچنین دوره تخصصی حسابداری آب برای مدیران عالی و سیاست‌گذاران برگزار خواهد شد.
فائو همواره تلاش دارد از طریق همکاری با کشورهای عضو، مصرف آب را در بخش کشاورزی بهینه‌تر، بهره‌ورتر، عادلانه‌تر و مطابق الزامات زیست‌محیطی کند.
