ناو اقیانوس‌پیمای ایرانی که تمام معادلات آمریکا را به هم می‌ریزد / راهبرد جدید دفاعی برای حفظ امنیت خلیج فارس / عکس

الحاق ناو اقیانوس‌پیمای شهید رودکی اتفاقی مهم در عرصه دریایی کشور است که به زودی می‌تواند باعث تحولات عمیق استراتژیکی در ایران و منطقه شود.

پیش از پرداخت به این موضوع، ابتدا باید کمی در مورد خود این ناو و مختصاتش توضیح دهیم و سپس به تحول راهبردی حاصل از الحاق این ناو به نیروی دریایی سپاه بپردازیم.

آشنایی با ناو اقیانوس‌پیمای شهید رودکی

ناو اقیانوس‌پیمای شهید رودکی شناوری سنگین، چند منظوره و دوربرد است که قابلیت حمل و عملیاتی کردن انواع هواپیما، پهپاد و سامانه‌های موشکی، پدافندی و راداری را دارد.

بر اساس گزارش‌ها، این ناو با وزن ۱۲ هزار تن و طول ۱۵۰ متر و عرض ۲۲ متر دارای رادار آرایه فازی سه بعدی، موشک‌های سطح به سطح، سطح به هوا، سامانه‌های مخابراتی یکپارچه بسیار پیشرفته جنگال و موشکی سوم خرداد با قابلیت حمل بالگردها، پهپادها و شناورهای عملیاتی است که همه آنها از تولیدات داخلی است.

ناو سنگین رزمی، اطلاعاتی و پشتیبانی شهید رودکی به مثابه یک شهر دریایی متحرک است که با تمام تجهیزات و امکانات لازم آماده انجام مأموریت‌های اقیانوسی با ایجاد امنیت پایدار خطوط مواصلاتی دریایی و امدادرسانی به ناوگان تجاری و صیادی جمهوری اسلامی و کشورهای منطقه‌ای می‌باشد.

استراتژی دوگانه دریایی ایران

بسیاری از ژورنال‌های نظامی و سایت‌هایی مانند نشنال اینترست معتقدند ایران دو استراتژی دریایی متفاوت دارد. استراتژی که متعلق به سپاه پاسداران و ارتش است.

روش نیروی دریایی ارتش مقابله کلاسیک با دشمنان است و تجهیزاتش هم ناوچه‌ها و ناوهای دریایی است. برخلاف آن، سپاه اصولا سعی دارد با قایق های تندرو خود و با اتکا به سرعت به اهداف خود برسد.

در تاکتیک‌های جنگی نیز روش نیروی دریایی سپاه متفاوت از ارتش است. نیروی دریایی سپاه بر خلاف نیروی اصلی ارتش سعی دارد از تاکتیک جنگ‌های نامتقارن در آب‌های آزاد استفاده کند؛ عمده محل رفت و آمد و مانور این نیرو نیز آب‌های خلیج فارس و دریای عمان است که محل مناسبی برای پیشبرد جنگ‌های نامتقارن است. این در حالی است که ارتش در اقیانوس‌ها و پهنه‌های آبی وسیع عمل کرده و تاکتیک جنگ‌های نامتقارن را هم جز در موارد ضروری دنبال نمی‌کند. در واقع، بر خلاف دریای عمان و خلیج فارس که محل مانور نیروی دریایی سپاه و به خصوص قایق‌های تندرو است، آبهای اطراف یعنی دریای سرخ و دریای عرب، محل عبور و مرور و قدرت نمایی نیروی دریایی اصلی ایران و کشتی های بزرگ تر و ناوچه‌هایش هستند.

تغییر استراتژی سپاه؛ یک چالش جدید

وبسایت فوربس مدتی پیش در مقاله‌ای به تغییر استراتژی سپاه و عبور از حوزه آبی خلیج فارس اشاره کرد و آن را مقدمه‌ی تقابل ایران با نیروهای بزرگ دانست. با الحاق ناوهای بزرگ و اقیانوس پیما به نیروی دریایی سپاه (که معمولا از آن استفاده نکرده و قایق‌های تندرو سرعتی را ترجیح می‌دهد) راهبرد سنتی سپاه تغییر کرده و دیگر در انحصار آب‌های خلیج فارس و دریای عمان نخواهد ماند.

فوربس این اتفاق را بی‌سابقه می‌داند. توضیح آنکه، عمده مخالفت و درگیری نیروی دریایی آمریکا و موتلفین منطقه‌ایش با سپاه پاسداران است. اصولا نیروی دریایی آمریکا در بیرون از خلیج فارس همواره سعی دارد فاصله مناسب را با کشتی‌های ایران حفظ کند، اما در خلیج فارس به علت حضور قایق های تندرو سپاه، گاهی این فاصله از بین رفته و نیروهای دو طرف حتی در آستانه جنگ مستقیم نیز پیش می‌روند. نمونه‌های فراوانی از این موارد وجود دارد که در گزارشی جدا می‌توان به آنها اشاره کرد.

از طرف دیگر، طبق گزارش فوربس، آمریکا همواره مخالف حضور نیروی دریایی ایران در اقیانوس هند بوده و این مخالفت را حتی در زمان پهلوی نیز نشان داده است.

با کنار هم قرار دادن این مقدمات، مشخص می‌شود که با خروج نیروی دریایی سپاه از آب‌های خلیج فارس و دریای عمان احتمال تقابل ایران و آمریکا در آب‌های آزاد و اقیانوس هند بالا می‌رود.

طبق تحلیل نویسنده فوربس، از سال 2015 سپاه جمهوری اسلامی ایران سعی کرده حضور دریایی خود را گسترش دهد. در این سال، برخی کشتی های ایران وارد اقیانوس اطلس شدند. از آن سال تا 2019 حضور دریایی ایران گسترش بیشتری پیدا کرد و در یک سال آخر، کشتی های ایران توانسته تا آفریقا و سوئز نیز پیش بروند.

حالا با ساخت و تجهیز ناوهای اقیانوس‌پیما این تئوری تقویت می‌شود و مشخص می‌شود که پهنه و فضای استراتژیک سپاه در حال بزرگ‌تر شدن است.

استراتژی جدید؛ دنیای جدید فرصت و تهدید

تغییر استراتژی سپاه اگر اتفاق بیفتد، نشان از این دارد که یک دنیای جدید “تهدید و فرصت” به روی ایران باز می‌شود. ایران و سپاه پاسداران از طرفی باید آماده مخالفت آمریکا و موتلفینش با این افزایش عمق استراتژیک باشد. اما از طرف دیگر، همین اتفاق می‌تواند فرصت‌های بسیاری را برای ایران به وجود بیاورد. افزایش ارتباط با کشورهای خارجی، ورود به آبهای آزاد و اقیانوس اطلس و آرام، افزایش قدرت مانور در آب و ارائه تاکتیک‌های نظامی متنوع و به خصوص ترس بیشتر دشمن از آزادی راهبردی ایران همه و همه از جمله منافع این تغییر استراتژیک احتمالی است.

منبع: خبر فوری