میدان‌های زیرزمینی تهران جان مردم را تهدید می‌کنند/ بی‌توجه به فرونشست زمین طراحی شدند
یک استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه میدان‌های زیرزمینی تهران جان مردم را تهدید می‌کند، گفت: فرونشست زمین در تهران به شدت جدی است و سالی 30 سانتی‌متر فرونشست داریم، از همین رو هرچقدر هم که این میدان‌های زیرزمینی از نظر سازهای محکم باشند، باز هم مدیریت بحران لازم لحاظ نشده است.
سولماز حسینیون (دکتری طراحی شهری از دانشگاه ملبورن و متخصص مدیریت بحران شهری) ضمن انتقاد از طراحی میدان‌های تهران به میدان ولیعصر اشاره کرد و گفت: اگرچه اسم میدان ولیعصر را ایوان گذاشتند؛ اما بر اساس تعاریف ایوان نبوده و در حقیقت گودال است.
میدان ولیعصر گودال است نه ایوان
او این طرح را نمادی از تفکر خودرو محور شهردار دانست و گفت: بردن شهروندان به زیرزمین به این معناست که تردد خودرو از انسان‌ها اهمیت بیشتری دارد و با این کار به مردم بی‌احترامی کردند. جالب است که این فاجعه با شعار شهر انسان محور صورت می‌گیرد. با این وجود باز هم در طراحی میدان به بار ترافیکی هیچ توجهی نشده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه میدان‌های زیرزمینی از نظر مدیریت بحران دارای مسائل پیچیده‌ای هستند که اصلاً به آنها فکر نشده است، ادامه داد: در صورت بروز حادثه، این میدان‌های زیرزمینی اصلاً قابل کنترل نبوده و در بحث امداد و نجات و تخلیه اضطراری دارای نقاط ضعف اساسی هستند.
وی خاطرنشان کرد: این در حالی است در شهر تهران فرونشست زمین به شدت جدی است و سالی 30 سانتی‌متر فرونشست داریم که یک رکورد در دنیا محسوب می‌شود و در حقیقت نشست زمین عکس‌العملی به ساخت‌و سازهای بی‌رویه است.
شهرداری با بردن مردم به زیر زمین با جان آنها بازی می‌کند
وی با تاکید بر اینکه بردن انسان‌ها به زیر زمین بازی با جان آنها است، افزود: هرچقدر هم که بنا از نظر سازهای محکم باشد، باز هم مدیریت بحران لازم لحاظ نشده است. در سایر کشورهای دنیا وقتی یک‌بیستم این حد فرونشست رخ می‌دهد، اقدام به تخلیه می‌کنند، اما در تهران هیچ‌کس به روی خود نمی‌آورد.
حسینیون با اشاره به پیامدهای منفی زیر زمینی کردن فضاهای عمومی ادامه داد: یکی از مشکلات اساسی سلامت شهروندان است. مردم تهران همین الان نیز از کمبود ویتامین D و نور آفتاب رنج می‌برند و در خطر هستند. کمبود ویتامین D موجب تشدید بیماری ام‌اس و هزاران بیماری دیگر می‌شود و یکی از دلایل اصلی آن نبود فضای عمومی کافی در شهر برای توقف مردم است.
طراحی میدان امام حسین(ع) مردم را به حاشیه راند
این پژوهشگر شهری در ادامه به زیباسازی میدان امام حسین (ع) اشاره کرد و گفت: در این میدان بدون توجه به بافت موجود و با یکسری المان تصور کردند، می‌توانند این مکان را سرزنده کنند، اما در حقیقت این طرح با دیدی از بالا به پایین و بدون توجه به شرایط واقعی انجام شد و در عمل شاهد هستیم که تصمیم‌گیری‌شان با شکست مواجه شد.
وی افزود: در طراحی میدان امام حسین هیچ توجهی به فرایندها و روابط موجود نشده است و بدون توجه به خواست مردم اقدام به آن کردند، در حالی که خود مردم و شهر هستند که می‌گویند هر مکانی به چه چیزی نیاز دارد.
حسینیون با این گونه اقدامات مردم را بیش از پیش به حاشیه می‌رانیم، ادامه داد: شهردار و مسئولان شهری از اصطلاح مشارکت طراحی از پایین به بالا خوب استفاده می‌کنند، اما در عمل همه طرح‌ها با نگاهی عامرانه و از بالا به پایین است.
میدان هفت‌تیر یا لانه مورچه
وی با اشاره به اینکه در میدان هفت‌تیر در حال انجام پروژه‌ای هستند که ماهیت آن مشخص نیست، تصریح کرد: به خیال خود دارند از پتانسیل‌های مترو استفاده می‌کنند. ایده اصلی این است که ما زمین را به خاطر میدان سوراخ کردیم، حال ادامه و گسترشش دهیم و مردم را زیر زمین می‌بریم و باز هم اتومبیل‌ها راحت‌تر می‌تواند تردد کنند و این لانه مورچه را گسترده‌تر کنیم. این سرنوشتی است که سایر میدانِ‌های تهران همچون ونک، هفت‌تیر و آزادی نیز به آن دچار خواهند شد.
طراحی میدان انقلاب در شان آن نیست
حسینیون در ادامه طراحی میدان انقلاب را سطحی دانست و افزود: به نظر می‌رسد این طرح فقط تغییر نماد وسط میدان است و در شان میدان انقلاب که در تاریخ تهران نقش مهمی دارد، نیست. هرچند در تهران اصلاً چیزی به نام میدان در معنای تخصصی‌اش وجود ندارد و مکان‌هایی که با این نام شناخته می‌شوند در واقع فلکه عبوری هستند.
وی افزود: براساس طراحی شهری میدان فضای عمومی است که مردم در آن حضور موثر دارند و به نام‌هایی همچون پلاتزا یا پیاتزا و… نامیده می‌شود. برای مثال نقش جهان یک میدان است، چرا که کارکردهای مردمی داشته و مکث و سکون در آن رخ می‌دهد.
شهردار تهران به تجربیات جهانی بی‌توجه است
او در پایان شهردار تهران را به تجربیات جهانی بی‌توجه دانست و گفت: در آمریکا مال‌ها دارند، شکست می‌خورند و خرده‌فروشی دوباره در حال رونق گرفتن است، اما در ایران بدون توجه به تجارب جهانی در طوفان مال‌سازی گیر افتاده‌اند و این در حالی است که شاهدیم که مال‌ها و مغازه‌ها خالی بوده و در حال ورشکستگی هستند، اما باز هم می‌سازند.
