موزه خوشنویسی سهم ایران از هنر اسلامی را مشخص می‌کند
حمیدررضا قلیچ‌خانی، هنرمند خوشنویس با اشاره به اینکه یکی از ارزش‌های تأسیس موزه خوشنویسی ایران این است که می‌تواند سهم و داشته‌های ایران را از هنرهای اسلامی مشخص کند، گفت: این کار را در سال‌های اخیر تمام تمدن‌ها و کشورهای همسایه ایران انجام دادند.
به گزارش آریا، او با تاکید براینکه در کتاب‌های مثل کتاب “صد خطاط استانبول”، میر عماد حسنی قزوینی به عنوان یکی از صد خطاط برجسته خوشنویسی ترکیه اعلام شده، در صورتی‌که این هنرمند متولد قزوین و درگذشته اصفهان بوده است، ادامه‌داد: زمانی که همچین فضایی در کشورهای همسایه وجود دارد، لزوم وجود موزه‌هایی چون موزه خوشنویسی به شدت در ایران احساس میشود تا در آن‌ها آثار هنرمندان اصیل ایرانی به نمایش گذاشته شود. در نتیجه به نظرم تشکیل موزه‌ای چون موزه خوشنویسی می‌تواند یک سند هویت برای تاریخ هنر ایران به حساب بیاید.
قلیچ‌خانی با اشاره به اینکه خوشنویسی بعد از ادبیات و شعر شاید دومین هنر ایرانی محسوب میشود، افزود: در ایران معمولاً موزه‌هایی مثل موزه ایران باستان که امروزه به عنوان موزه ملی ایران شناخته میشود، بخش‌های خاصی از خود را به نمایش آثار خوشنویسی اختصاص داده‌اند اما موزه‌هایی که صرفاً مربوط به نمایش آثار خوشنویسی باشند، سابقه طولانی در ایران ندارند.
به گفته این هنرمدند یکی از نمونه موزه‌های تخصصی خوشنویسی در شهر قزوین وجود دارد اما اکثر شهرها چنین موزه‌ای ندارند. لازم است که تهران و تمامی کلان‌شهرهای کشور یک موزه تخصصی برای خط و خوشنویسی داشته باشند تا وقتی مهمانان و گردشگران به ایران می‌آیند، آثار مفاخر هنر ایرانی را در آن موزه‌ها تماشا کنند.
او با اشاره به اینکه طبیعتاً موزه خوشنویسی به یک ساختمانی که در آن چند تابلو بر روی دیوار باشد اطلاق نمی‌شود، گفت: موزه تعریف جهانی و بین‌المللی دارد، آثاری که در گنجینه هستند و روی دیوار موزه قرار ندارند، باید بسیار دقیق نگهداری شوند. همچنین موزه‌ها باید از حضور مشاوران خاصی برخوردار باشند و دارای بخش پژوهشی و کتابخانه تخصصی باشند. موزه‌ها باید هر ابزاری که به هنرمندان مربوط میشود، از قبیل عکس، مصاحبه، کتاب، فیلم و… را جمع‌آوری کرده و در آرشیو خود نگهداری کنند تا کسانی که به بازدید از موزه‌ها می‌آیند بتوانند افزون بر آن آثاری که روی دیوار وجود دارد، پیشینه هنرمند و آثار وی را نیز ردیابی کنند.
به گفته قلیچ‌خانی برای تعیین کارشناسان مجموعه موزه خوشنویسی، با پرس‌وجوهای سازمان زیباسازی و مشورت با ریاست محترم انجمن خوشنویسان _استاد غلام‌حسین امیرخانی_، بنابراین شد که تعدادی از اساتید خطوط مختلف از قبیل خطوط کوفی، خطوط شش‌گانه و خطوط تعلیق، نستعلیق و شکسته انتخاب شده و موزه از وجود آن‌ها به عنوان کارشناس بهره‌مند شود. در این باره تصمیم سازمان زیباسازی بر این بود که از تعداد بسیار زیادی از خوشنویسان، اساتید و صاحب‌نظران استفاده کند اما چون این امر بسیار زمان‌بر و دامنه‌دار بود، در نتیجه سازمان تصمیم گرفت که در فاز اول از تعداد محدودتری از این کارشناسان استفاده کند و بعد که کارهای سره از ناسره مشخص شد و کارشناسی اولیه صورت گرفت، نتیجه به دست آمده به سمع و نظر کارشناسان دیگر برسد و تأیید نهایی را از جمع کثیری از این اساتید و کارشاسان بگیرد.
او با اشاره به اینکه کارشناسی آثار موزه خوشنویسی به دو بخش عمده تقسیم میشود، گفت: نخست بخش تعیین اصالت آثار که در این بخش با تکیه بر تجربه درازمدت کارشناسان خوشنویسی، آثار اصل از آثار جعل تمیز میشود. بخش دوم هم مربوط به بحث قیمت‌گذاری و تعیین ارزش آثار است.
او با بیان اینکه معیارهای مختلفی هم برای این تعیین ارزش آثار وجود دارد، ادامه‌داد: میزان شهرت خوشنویس و میزان نفاست و سلامت اثر از جمله معیارهای تعیین ارزش آثار است. طبیعتاً آثار خوشنویس‌های مطرح و آثار سالمی که افتادگی کمتری دارند، از ارزش بالاتری برخوردارند اما کارشناسان ما سعی کرده‌اند که حتی به آثار گمنام هم اهمیت خاصی بدهند و قیمت خوبی را برای آن آثار در نظر بگیرند.
قلیچ‌خانی با تاکید براینکه موزه‌ای چون موزه خوشنویسی می‌تواند برای نسل جوان و حتی کسانی که اهل هنر خوشنویسی نیستند هم جذاب باشد، گفت: این موزه می‌تواند طوری اداره شود که آدم‌ها زمان قابل توجهی از وقت روز خودشان را در آن سپری کنند. گردشگرهایی که به ایران می‌آیند، معمولاً دوست دارند به شهرهای تاریخی ایران مثل اصفهان، شیراز، مشهد و کاشان بروند که به نظرم تأسیس موزه خوشنویسی می‌تواند باعث کشیده شدن برخی از گردشگران علاقه‌مند به هنر به سمت تهران هم شود و آن‌ها برای دیدن آثار نفیس خوشنویسی ایرانی به تهران بیایند.
او با بیان اینکه با توجه به محدودیتی که سازمان زیباسازی در بودجه خرید آثار داشت، اولویت اول موزه این بود که یک سری آثار خوب را برای افتتاح موزه خریداری شود، افزود: قدم‌های بعدی موزه این است که به هنرهای وابسته خوشنویسی مثل قلمدان‌ها، قلم‌تراش‌ها و ادوات و ابزار خوشنویسی توجه بیشتری کند و در گامی دیگر به سراغ خرید آثار خوشنویسان معاصر که گرایش‌های نوین‌تری دارند هم بروند.
به گفته این هنرمند، تأسیس موزه خوشنویسی یکی از آرزوهای دیرین تمام اساتید خوشنویسی معاصر بوده و طبیعتاً می‌تواند از منظر چندین سازمان و نهاد پیگیری شود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگستان هنر و بسیاری از دیگر ارگان‌ها و نهادهای فرهنگی می‌توانند در این زمینه قدمی بردارند و حرکت مثبتی انجام بدهند.
او با تاکید براینکه خوشبختانه سازمان زیباسازی شهرداری حرکت مثبتی انجام داد و موزه خوشنویسی ایران را تأسیس کرد و ساختمانی کوچک و البته مناسب را برای آغاز این کار در نظر گرفت. انشاء‌الله در آینده با تخصیص بودجه‌های بیشتر از طرف سازمان زیباسازی، هم آثار بیشتری برای موزه ابتیاع شود و هم ساختمان موزه به شکلی آرمانی و ایده‌آل در بیاید.
قلیچ‌خانی با اشاره به اینکه تأسیس و راه‌اندازی موزه هم مثل هر کار دیگری مشکلات و موانع خودش را دارد، ادامه‌داد: یکی از مشکلات این است که روند خرید آثار نمی‌تواند از طریق اعلان فراخوان عمومی صورت بگیرد چون این کار ممکن است موجب تشنج بازار و بهم خورد قیمت‌ها در بازار خرید و فروش شود. در نتیجه سیاست بیشتر موزه‌ها در جهان به این شکل است که آثار موزه به صورت بی سر و صدا توسط کارشناسان خبره و برخی از مجموعه‌داران و فروشندگان شناسایی و خریداری شوند.
به گفته این هنرمند خوشنویس این کارها را یک تیم اجرایی و دبیر آن مجموعه انجام می‌دهد. موزه خوشنویسی سعی کرد که آثار را به قیمت روز خریداری کند و تلاش شد که حتماً کارشناسان در این‌باره به یک اجماع کلی برسند. یکی از مشکلات به وجود آمده در راه خرید آثار این بود که برخی از فروشندگان، آثارشان را نسبت به قیمت کارشناسی شده متفاوت ارزیابی کردند و همین موضوع سبب شد که با فروش برخی از آثار موافقت نشود.
قلیچ‌خانی با اشاره به اینکه بعضاً هم آثار جعلی به کارشناسان موزه ارائه دادند، گفت: کارشناسان متوجه این موضوع شدند و از خرید آن آثار خودداری کردند. این مشکلات بر سر راه خرید آثار وجود داشت اما از آن‌جایی که آثار خریداری شده توسط یک تیم حرفه‌ای، کارشناسی و ارزیابی می‌شد، مشکلات و حواشی که از سوی فروشندگان به وجود آمد، تا اندازه‌ای حل و فصل شد.
لینک کوتاه:
