موارد استفاده، عوارض و اثرات آنتی هیستامین
گاهی دچار حساسیت هایی می شویم و به دنبال دارویی هستیم که در مدت زمان کوتاه از آن استفاده کنیم؛ در این زمان اغلب افراد از آنتی هیستامین ها استفاده می کنند.
بازتاب- از آنجایی که آنتی هیستامین‌ها تداخلات دارویی یا عوارض جانبی چندان شایعی ندارند، بسیاری از افراد در زمان حساسیت های فصلی و حتی زمان سرماخوردگی برای رفع علایمی از جمله آبریزش بینی، گرفتگی بینی و … از آن ها استفاده می کنند. داروهای آنتی هیستامین به شکل قرص، قطره، شربت و آمپول در بازار وجود دارند.
هیستامین
هنگامی که بدن نسبت به عوامل بیرونی یا درونی واکنش آلرژیک داشته باشد، سلول‌های سیستم ایمنی ماده‌ای به نام هیستامین آزاد میکند. هیستامین با اثر گذاری بر گیرنده دسته خاصی از سلول‌ها علائم آلرژی را ایجاد میکند. داروی آنتی هیستامین با کاهش اثرات هیستامین در گیرنده این سلول‌ها به بهبود و از بین بردن علائم آلرژی کمک میکند.
آنتی هیستامین به درمان علائمی مانند، آبریزش بینی، عطسه و سرفه، خارش، تورم، بثورات پوستی، قرمزی و اشک چشم، کاهش مخاط بینی و گلو کمک میکند.
بیستر بخوانید
- دمنوش‌هایی برای مقابله با حساسیت‌های بهاری
- علائم حساسیت کودکان به ماهی
- معرفی انواع داروی ضد تهوع برای بیماری‌ها و شرایط مختلف
انواع داروی آنتی هیستامین
طیف وسیعی از انواع داروی آنتی هسیتامین وجود دارد که بسته به نوع آلرژی و سایر عوامل توسط پزشکان تجویز می‌شود.
آنتی هیستامین‌های نسل اول
قدیمی‌ترین نوع آنتی هیستامین‌های خوراکی بدون نسخه که به نسل اول معروف هستند شامل دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین هستند که دارای اثرات آرام بخشی بوده و پس از مصرف آن‌ها احساس خواب آلودگی خواهید کرد. ماندگاری این نوع از آنتی هیستامین‌ها پایین است و به همین دلیل نسبت به انواع جدیدتر در دوزهای بالاتری مصرف می‌شوند.
ماده اصلی داروهای این نسل مانند دی فنیدرامین، بنادریل است. بنادریل به رفع آبریزش بینی، عطسه، خارش پوست، آبریزش چشم و خارش بینی یا گلو کمک میکند. این علائم عموما به دلیل آلرژی‌های تنفسی فوقانی، سرماخوردگی و آنفلوآنزا ایجاد می‌شوند. همچنین بنادریل در کرم‌های موضعی برای از بین بردن آلرژی‌های پوستی همچون کهیر وجود دارد.
آنتی هیستامین‌های نسل دوم و سوم
آنتی هیستامین‌های نسل دوم و سوم برای هدف قرار دادن گیرنده‌های خاص هیستامین تولید شده‌اند. این موضوع سبب می‌شود عوارض جانبی و اثرات خواب آلودگی داروهای نسل دوم و سوم کاهش داشته باشد. همچنین ماندگاری این نسل‌ها در بدن بیشتر بوده که این موضوع سبب می‌شود به دوزهای پایین‌تری از آنتی هیستامین نیاز داشته باشید.
سیتریزین یکی از مواد اصلی موجود در نسل‌های دوم و سوم آنتی هیستامین‌ها است. این ماده به تسکین آبریزش بینی، عطسه، خارش بینی و گلو، تب و سایر علائم آلرژی‌های تنفسی فوقانی کمک میکند. همچنین از سیتریزین برای تسکین قرمزی و خارش ناشی از کهیر نیز می‌توان استفاده کرد.
اگر قصد استفاده از داروی آنتی هیستامین برای درمان آلرژی را دارید باید بدانید انواع قرص با نام‌های تجاری مختلفی مانند بنادریل (دیفن هیدرامین)، کلر-تریمتون، زیرتک و کلاریتین (لوراتادین) وجود دارند. اگر مطمئن نیستید که کدام یک برای شرایط شما مناسب بوده و بیشترین اثر درمانی را خواهد داشت حتما با پزشک یا داروساز داروخانه مشورت کنید.
موارد مصرف آنتی هیستامین
رنیت آلرژیک
رنیت آلرژیک التهاب مخاط بینی محسوب می شود که علائمی از جمله آبریزش بینی، احتقان و گرفتگی بینی، خارش و سوزش چشم و عطسه ایجاد میکند. علایم میتواند فصلی و گذرا یا دائمی باشند. آنتی هیستامین های نسل جدید و قدیم هردو در رفع علایم بیمار موثر هستند ولی عوارض جانبی و خواب آلودگی ناشی از انواع قدیمی بیشتر است. در موارد گذرا از آنتی هیستامین خوراکی و گاهی اسپری کورتیکو استروئید استفاده می شود.
آلرژی چشمی
آلرژی چشمی با علائمی از جمله سوزش، خارش و قرمزی چشم ها همراه هست که معمولا در فصل خاصی بروز پیدا میکند و علائم آن با مصرف آنتی هیستامین ها بصورت خوراکی و گاهی قطره چشمی قابل کنترل است.
رفع علائم کوریزا
یکی دیگر از موارد مصرف این داروها زمان سرماخوردگی و برای رفع علائم کوریزا می باشد.
دستورالعمل استفاده از مصرف آنتی هیستامین ها
در صورت استفاده صحیح، آنتی هیستامین ها بی خطر هستند. برای پیشگیری از بروز مسمومیت دارویی آنتی هیستامین ها سعی کنید در هنگام استفاده از آن ها، دستورالعمل های زیر را در نظر بگیرید:
– دو دوز دارو را نزدیک به هم مصرف نکنید.
– داروها را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
– دارو را بیش از دوز توصیه شده مصرف نکنید.
– حتما برچسب های روی دارو را با دقت بخوانید.
– هرگز دو نوع آنتی هیستامین به طور همزمان مصرف نکنید.
– مصرف برخی از آنتی هیستامین ها می توانند همزمان با داروهای دیگر تداخل دارویی ایجاد کند.
داروهایی که با آنتی هیستامین تداخل ایجاد می‌کنند
بعضی از داروها با آنتی هیستامین واکنش متقابل ایجاد می‌کنند. به صورتی که باعث افزایش عوارض جانبی در مورد یک یا هر دو داروها می‌شود. به‌طورمعمول بهتر است تا از مصرف آنتی هیستامین با برخی از داروها پرهیز شود. این داروها موارد زیر را دربرمی‌گیرند.
– برخی از داروهای ضدافسردگی به‌ویژه داروهای سه حلقه‌ای نظیر آمی تریپتیلین
– آنتی‌اسیدها
– داروهایی که باعث خواب‌آوری می‌شوند نظیر داروهای خواب آور از گروه بنزودیازپین‌ها مثل آلپرازولام یا کلونازپام
– داروهای مسکن قوی که دارای افیون هستند
عوارض جانبی آنتی هیستامین ها
مصرف بیش از حد مجاز آنتی هیستامین که بر حسب سن، جنس و شرایط سلامتی تعیین می‌شود، موجب ناهنجاری‌های قلبی و تشنج خواهد شد. مصرف کوتاه مدت و به مقدار تجویز شده عوارض و خطرات خاصی ندارد.
با این حال عوارض این داروها از شدید تا خفیف متنوع هستند. یکی از شایعترین عوارض این داروها مثل هر داروی دیگری عوارض گوارشی شامل : اسهال، استفراغ، یبوست و خشکی دهان می باشد.
عوارض عصبی شامل: خواب آلودگی و احساس خستگی می باشد که آنتی هیستامین های قدیمی اثر خواب آلودگی بیشتری دارند.
سایر عوارض شامل سردرد، افزایش اشتها، افزایش وزن، عفونت گوش میانی، فارنژیت، تب، احتباس ادراری و ضعف می باشد.
زنان باردار حتما برای مصرف قرص آنتی هیستامین باید با پزشک مشورت کنند، چرا که برخی از انواع این دارو در دوران بارداری بر روی مادر و جنین اثرات نامطلوبی به جای می‌گذارد. همچنین کودکان و افراد مسن نیز نسبت به عوارض این دارو حساسیت بیشتری داشته و باید مراقب مقدار مصرف باشند
مصرف آنتی هیستامین ها در کودکان
آنتی هیستامین ها می توانند علائم آلرژی در کودکان را تسکین دهند، اما آن ها برای همه کودکان مناسب نیستند. به طور کلی نباید به کودکان کمتر از ۲ سال آنتی هیستامین داده شود. میزان دوز مصرفی آنتی هیستامین ها در کودکان سنین ۲ و بالاتر به نوع آنتی هیستامین و وزن کودک بستگی دارد و مصرف آن ها بهتر است با مشورت پزشک صورت گیرید. هنگام بروز یک واکنش آلرژیک، بدن ماده ای به نام هیستامین آزاد می کند. هیستامین با اتصال به گیرنده های خاص بدن باعث بروز علائم آلرژی می شود. آنتی هیستامین ها اثرات هیستامین را بروز این گیرنده ها کاهش می دهند.
چه کسانی از آنتی هیستامین ها استفاده نکنند؟
بهتر است آنتی هیستامین‌ها با داروهای خواب‌آور یا مسکن‌های قوی مورد استفاده قرار نگیرد. اگرچه اکثریت مردم می‌توانند بدون بروز مشکل از آنتی‌هیستامین‌ها استفاده کنند بااین‌حال بهتر است گروهی از افراد در مصرف آن‌ها حتماً با پزشک مشورت کنند. این گروه شامل افراد زیر می‌باشند.
– بیماران با مشکلات کلیه یا کبد
– بیمارانی که یک اختلال نادر متابولیکی به نام پرفوریا حاد دارند
– خانم‌های باردار یا زنان شیرده
– توصیه می‌شود افرادی که دارای فشار چشم بالا هستند از آنتی هیستامین‌های نسل اول استفاده نکنند.
