مهمترین چالش‌های محیط زیست ایران/دادن نمره منفی به عملکرد سازمان محیط زیست
در روز جهانی محیط زیست ، یک استاد رشته محیط زیست دانشگاه تهران، « مدیریت غلط منابع آب، گرد و غبار و شیوه‌های نادرست در حفاظت از مناطق چهارگانه محیط زیستی» را مهمترین چالش‌های این حوزه در کشور دانست و نسبت به عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در «صدور مجوز شکار، مجوز ساخت هتل در جزیره آشوراده و نبود برنامه جامع برای حل مشکل آلودگی هوا و گرد و غبار» انتقاد کرد.
«مجید مخدوم» در گفت‌وگو با ایسنا در بدو امر، مهمترین چالش محیط زیست کشور را بحران آب دانست و گفت: مهمترین مشکل آب است؛ البته نه به معنای کمبود آب؛ چرا که ما مشکل کمبود آب نداریم، بلکه مشکل «مدیریت آب» داریم. چه بسا که اگر منابع آب کشور به درستی مدیریت شود مشکل آب هم حل می‌شود.
رئیس انجمن علمی ارزیابی محیط زیست افزود که «مشکل دوم کشور گرد و غبار است» که به گفته او، «برنامه خاصی هم برای حل آن وجود ندارد» و افزود: سال گذشته در آلمان با دانشمندان عربستان سعودی به توافق رسیدیم که طی طرحی مشترک بین ایران و عربستان اقداماتی برای حل مشکل گرد و غبار انجام دهیم. بعد از بحث و بررسی‌ها قرار شد در عربستان، همچنین در اراضی اطراف دجله و فرات و در بخش‌هایی از ایران به ویژه هورالعظیم برنامه‌هایی را برای مقابله با گرد و غبار انجام دهیم.
دلایل سیاسی مانع اقدام مشترک ایران و عربستان برای حل مشکل گرد و غبار شد
وی در ادامه با بیان اینکه متاسفانه در آخرین جلسه که تقریبا توافق‌ها حاصل شده بود، ماموران استخبارات عربستان با بهانه حضور ایران در یمن اعلام کردند با ایران همکاری نخواهند و در حقیقت همه رشته‌ها را پنبه کردند، افزود: به طور کلی ریشه اصلی گرد و غبارها در عربستان است. اراضی کنار دجله و فرات در درجه دوم اهمیت قرار دارد و بعد از آن هورالعظیم است که متاسفانه مسئولان کشور ما اجازه دادند برای استخراج نفت این تالاب را خشک کنند.
این استاد رشته محیط زیست در ادامه با تاکید بر اینکه گرد و غبار مشکل بحرانی کشور ماست، گفت که متاسفانه برخی مسئولان به دلیل آنچه کم‌سوادی و نداشتن تخصص خواند، دل به کار نمی‌دهند.
مدیریت نادرست مناطق چهارگانه محیط زیست
مخدوم همچنین با اشاره به اینکه مشکل بعدی شیوه مدیریت و حفاظت از مناطق چهارگانه محیط زیست است، تصریح کرد: متاسفانه شکل مدیریت مناطق تحت مدیریت از جمله مناطق حفاظت‌شده روز به روز بحرانی‌تر می‌شود؛ به طوری‌که در حال حاضر شاهد صدور مجوز شکار وحوش از سوی سازمان حفاظت محیط زیست هستیم یا اینکه بعد از سال‌ها مقاومت، این سازمان مجوز ساخت هتل را در جزیره آشوراده داده است؛ درحالی‌که آشوراده پناهگاه حیات وحش است و طبق قوانین ایران، سازمان ملل و یونسکو، امکان هتل‌سازی در آن وجود ندارد. ضمن اینکه این اقدام باعث از بین رفتن گونه‌هایی مثل خاویار، فیل‌ماهی و … خواهد شد.
وی از جوابگو نبودن نسبت به این وضعیت هم انتقاد کرد و افزود: این وضعیت گریبان نسل آینده را خواهد گرفت و نسل‌های آینده مجبور می‌شوند تالاب‌ها و جنگل‌ها را تنها در کتاب‌ها ببینند؛ چون کسی به حفظ آنها اهمیت نمی‌دهد.
مخدوم در سخنانش از حضور مسئولانی که به گفته او خودشان به داشتن اطلاعات اندک از محیط زیست اعتراف کرده‌اند، در این سازمان، هم انتقاد کرد و گفت در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار زیادی داشت.
عملکرد رضایت‌بخش معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در عین حال در مورد عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست طی یک سال گذشته، عملکرد این سازمان در حوزه محیط زیست دریایی را تا حدی رضایت‌بخش خواند و افزود: این بخش سعی دارد از سواحل و جزایر حفاظت کند. برای مثال اخیرا قرار بود هتلی در اهواز ساخته شود که به دلیل استقرار هتل در محل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها سازمان حفاظت محیط زیست با این کار مخالفت کرد.
وی ابراز عقیده کرد که به غیر از معاونت دریایی، عملکرد بقیه بخش‌ها اصلا رضایت‌بخش نیست و افزود : واقعیت این است که سازمان حفاظت محیط زیست برنامه‌های دقیقی برای اجرا و حل مشکلات ندارد و همین وضعیت مهمترین یک معضل است؛ به عبارت ساده‌تر مهمترین مشکل سازمان حفاظت محیط زیست مدیریتی است؛ چنانکه با وجود شعارها شاهد اقدام جدی و اساسی در حوزه آلودگی هوا و گرد و غبار نیستیم. افزون بر این در این دوره شاهد آن هستیم که کمیته ماده ۲ – که مرتب تشکیل جلسه می‌داد و جلوی طرح‌های توسعه‌ای فاجعه‌آمیز را می‌گرفت – تعطیل شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه با بیان اینکه روند محیط زیست کشور را اصلا مثبت نمی‌بیند، گفت معتقد است محیط زیست کشور «سیر قهقرایی« دارد.
مخدوم در پایان در مورد روند فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌های) حوزه محیط زیست در کشور هم گفت که شاهد فعایت زیادی در این بخش بودیم اما پس از دستگیری تعدادی از فعالان این حوزه با طرح اتهام جاسوسی، ترس در دل خیلی‌ها نشسته یا دست از کار شسته و دیگر دل به کار نمی‌دهند.
