معافیت مالیاتی برای ناشرانی با گردش میلیاردی

کتابهای کمک آموزشی و کنکوری از پرداخت مالیات معاف هستند؛ همین ترکیب کافی است تا مخالفانی داشته باشد و البته در این میان نکته های ظریفی نیز وجود دارد.

چندی است که بحث معافیت های مالیاتی بحث روز در فضای مجازی و میان کارشناسان است. هر چند بیش از همه بحث معافیت مالیاتی هنرمندان در سطح جامعه مورد نقد قرار گرفت و با وجود آنکه در نهایت دولت از طرح برداشتن این معافیت مالیاتی گذشت، اما در میان همه هیاهوها با نگاهی به آنچه معافیت مالیاتی قشری از جامعه نامیده می شود، در بخشی که معافیت مالیاتی ناشران فرهنگی دیده می شود، شمول این قانون برای ناشران کتابهای کمک آموزشی و کنکوری خود داستان دیگری است.

شاید تعجب کنید اما برخی موسسات کنکوری که چرخش مالی آنها میلیاردی است، از پرداخت مالیات معاف هستند! فعالیت آنها فرهنگی تلقی می شود! و البته که اگر دانش آموز پشت کنکور داشته باشید می دانید که باید چقدر در دوره متوسطه دوم برای خرید همین کتاب ها که عموما نکته و تست هستند باید هزینه کنید! حتی اگر کودک کلاس اول دبستان هم داشته باشید حتما در جریان هزینه برای خرید کتاب های کمک درسی فرزندانتان در طول سال قرار گرفته اید! کتاب هایی که از اساس قرار نبوده بار مالی اش بر شما تحمیل شود چرا که قرار بوده کتاب های درسی، نیاز شما را برآورده کند.

حال در کنار حوزه کتاب های درسی، بازار کتاب های کمک درسی و کنکوری درست شده است، برخی از آنها هزینه ای که برای تبلیغات می‌کنند، نشان می دهد که بازار خوبی هم درست شده، نگاه به کیفیت این کتاب ها هم حکایت دیگری است.

از سوی دیگر ما برای کتاب های کمک آموزشی جشنواره رشد را هم برگزار می کنیم که به نوعی نشان می دهد حضور کتاب ها و وسایل کمک آموزشی مطلوب آموزش و پرورش نیز هست. دبیر هفدهمین دوره جشنواره کتاب رشد خبر داده است که «امسال ۴۲۶۴ عنوان کتاب به جشنواره ورود پیدا کردند که از این تعداد ۲۲۶۳ کتاب مناسب بود و ۹۵۹ کتاب نیز دارای رتبه ۱ و ۲ بودند. این کتاب ها در ۲۷ گروه دسته بندی شدند که این گروه ها مجموعا ۸۱ داور تخصصی را در خود به همراه داشتند. امسال گروهی متشکل از گرافیست ها نیز کتاب ها را مورد ارزیابی قرار دادیم و از میان ۱۲۰ عنوان کتاب به عنوان کتب شایسته تقدیر شناخته شدند. مجموعا ۶۴ ناشر نیز این ۱۲۰ کتب را به خود اختصاص داده اند. امسال ۱۵ عنوان کتاب برگزیده داشتیم و کتب برگزیده مخاطبان رده های سنی مختلف را هم داریم.»

کنار هم چیدن این پازل کار ساده ای نیست؛ اما واقعیت این است که تشخیص نیاز واقعی و نیاز کاذب در حوزه کتاب های کمک درسی و کنکوری کار پیچیده ای شده است و حال هم که بحث معافیت مالیاتی موسسات کنکوری و ناشران کتاب های کمک آموزشی مطرح شده است.

بسیاری از موسسات کنکوری رویکرد غیر فرهنگی دارند

حجت الاسلام علی ذوعلم رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی  در خصوص این معافیت مالیاتی گفت: عدالت اقتضا می کند که هر فردی در جامعه هر کاری که انجام می دهد و درآمدزاست، برابر با میزان درآمدش مالیات بدهد و اگر تبعیضی قائل شویم، تبعیضی نارواست. در مجموعه فرهنگی که در حد ضعیفی از وضعیت اقتصادی هستند یا حتی برای یک تولید کننده تازه کار می شود معافیت لحاظ کرد و لازم است.

وی ادامه داد: به اعتقاد بنده هیچ فرقی میان فعالیت فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی و… نیست و نباید در بحث مالیات تبعیض قائل شد. بلکه به نسبت درآمد باید در هزینه ها مشارکت داشته باشند.

وی با تاکید بر این نکته که برخی از انتشاراتی های حوزه کمک درسی و کنکوری فعالیت فرهنگی نمی کنند، بیان کرد: بخش مهمی از مساله ما با بسیاری از این موسسات کنکوری رویکرد غیرآموزشی است که دارند. بحث ما با آنها اقتصادی نیست بلکه تربیتی است. آنها باید در راستای اسناد تحولی حرکت کنند اما بسیاری مواقع خلاف آن جهت حرکت می کنند. ما به عنوان سازمان پژوهش با بحث مالیاتی کاری نداریم اما به عنوان یک فرد معمولی معتقد هستم باید به درآمد برای اخذ مالیات نگاه کرد نه جنس فعالیت.

ما بیش از ۱۰۰ ناشر داریم و تنها نام چند برند و درآمدهای کلانشان مطرح است

هامون سبطی کارشناس حوزه آموزش و پرورش و مدیر سابق انجمن فرهنگی ناشران آموزشی ، در خصوص مسئله معافیت مالیاتی ناشران کمک آموزشی و کنکوری و خصوصا اعتراض بسیاری از مردم نسبت به اعمال این معافیت برای برخی از برندهای کنکوری که گردش مالی بسیاری بالایی دارند و فعالیت فرهنگی نیز نمی کنند، بیان کرد: در نگاه کلان این رویکرد یک قلب واقعیتی دارد و در آن حق خیلی ها نادیده گرفته می شود. ما بیش از ۱۰۰ ناشر داریم که در حوزه آموزش فعال هستند اما هر زمان اسم ناشر آموزشی می آید، نامِ دو یا سه انتشاراتی مطرح می شود. پس سؤال را نباید این گونه مطرح کرد بلکه باید پرسید آیا باید تبصره و موارد خاص برای معافیتها در نظر گرفت یا خیر که البته در این باره من نمیتوانم پاسخگو باشم، چرا که تخصص مالیاتی ندارم و نمی دانم همین تبصره ها می تواند باعث مفاسد و رانتهای احتمالی بشود یا خیر، فقط می‌توانم بگویم سؤال معافیت مالیاتی ناشران کمک آموزشی را نمی توان به صورت کلان پرسید، چرا که ما درباره چند نفر صحبت می کنیم اما به ۱۰۰ نفر تعمیمشان می دهیم.

سبطی ادامه داد: اتفاقا باید بگویم یکی از همان معدود ناشران کمک آموزشی که در میان جامعه مطرح است، خدمات رایگان و عام بسیاری در حوزه آموزش ارائه کرده است، حتی می توانم بگویم در این جمع شاید تنها بتوان یک ناشر کمک آموزشی را مورد خطاب وجدان عمومی جامعه قرار داد و باید درباره آن گفت که صرف یدک کشیدن عنوان ناشر و ورود به فعالیت های اقتصادی پنهان و شاید در لوای معافیت مالیاتی آیا مورد بررسی نهادهای مسئول قرارگرفته است یا نه و در هر صورت این یک مورد ربطی به بدنه ناشران کمک آموزشی ندارد.

وی در پاسخ به این پرسش که در حوزه معافیت مالیاتی هنرمندان نیز چنین بحثی مطرح شده است که آنچه درباره درآمدهای میلیاردی برخی هنرمندان می‌گویند ناظر به درصد کمی از جامعه هنرمندان است نیز گفت: در همه جا همین صدق می کند. به خاطر حضور یک یا چند هنرمند و نویسنده و ناشر با درآمد بالا، اشتباه عظیم این است که کل صنف را مورد عتاب و خطاب قرار داد. بسیاری از ناشران آموزشی می توانند سرمایه خود را جای دیگری ببرند. اگر ناشری با پول خودش کاغذ بخرد و کاغذها را از دیدِ یک تاجر کاغذ سیاه نکند و بفروشد، درآمد بیشتری دارد. ناشران ما جرمشان این است که روی کاغذ سفید می نویسند.

کتاب های کمک درسی از استانداردهای حداقلی سال های قبل پا پس کشیده اند

به گزارش مهر، سبطی در پاسخ به این پرسش که آیا ناشران کتاب های کمک آموزشی و کنکوری درآمدهای خوبی ندارند که به این فعالیت ادامه می دهند، گفت: در یک سال گذشته شخصا ۴ ناشر کنکوری معروف را می شناسم که از چرخه نشر حدودا خارج شده اند، چرا که با این قیمت گران کاغذ، ادامه فعالیت برایشان سودی نداشت.

وی در پاسخ به پرسش آخر در این باره که آیا فعالیت ناشران کتاب های کنکوری را می توان در زمره فعالیت های فرهنگی نامید، بیان کرد: این یک موضوع جداگانه است. محتوای اغلب کتاب های کنکوری را که در نظام جدید نوشته شده است، تأیید نمی کنم. به خاطر سرعت و تشتت موضوعات و کم مایه شدن کتاب های درسی، کتاب های کمک درسی هم از استانداردهای حداقلی سال های قبل پا پس کشیده اند و وضعیت خوبی در نظام جدید کنکوری نمی بینم و درصد کتاب های نازل آموزشی کنکوری بسیار بیشتر شده است اما قویا می گویم میزان تولید محتوا در نشر آموزشی از یکی دو نشر دیگر از جمله نشر کتاب های خارجی که بیشتر کارشان افست کردن است و یا ناشران کتاب های کودک که عمدتا ترجمه می کنند و تولید محتوا ندارند، بیشتر است. حتی اغلب کتاب های دانشگاهی ما نیز ترجمه است. یک ترجمه از یک رمان پرفروش را به چندین ترجمه تبدیل کردن و در موسسات انتشاراتی گوناگون به چاپ رساندن از آفت های جدید نشر کشور است که در حوزه کتابهای آموزشی رخ نمی دهد.