معافیت‌ها و مشوق های مالیاتی تاثیر مثبتی بر تولید نداشته است
رئیس سازمان امور مالیاتی گفت: نتایج پژوهشی که به سفارش ما توسط دانشگاه تهران انجام شده نشان می‌دهد معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی اثر مثبتی بر تولید کشور نداشته است.
سیدکامل تقوی‌نژاد در گفت و گو با مهر گفت: به منظور اثرات و تبعات معافیت ها ومشوق های مالیاتی و در صورت لزوم، بازنگری در این معافیت ها و مشوق ها، دانشگاه تهران به سفارش ما کاری پژوهشی را آغاز و بسته ای تحت عنوان مطالعه مجدد بر معافیت ها و مشوق های مالیاتی تهیه شده است.
وی افزود: به عنوان نمونه ماده ۸۰ قانون مالیات های مستقیم معافیت هایی را برای بخش کشاورزی در نظر گرفته است اما اقدام دقیقی روی این ماده انجام نشد.
تقوی نژاد تصریح کرد: یکی از محورهایی که درخواست کرده ایم تا پژوهشگران دانشگاه تهران، آن را بررسی کنند این بود که معافیت های مالیاتی چه اثری روی تولید داشته است.
معاون وزیر اقتصاد ادامه داد: در این زمینه، نتایج بررسی آنها که به ما اعلام شده، نشان می دهد که این معافیت ها هیچ اثری روی بخش تولید ندارد.
رئیس سازمان امور مالیاتی تاکید کرد: براین اساس درصدد هستیم معافیت ها و مشوق های مالیاتی را ساماندهی کنیم.
معافیت مالیاتی ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی
چندی پیش به لزوم بازنگری در معافیت ها و مشوق های مالیاتی در راستای بهبود اوضاع مالیات ستانی و افزایش درآمد دولت پرداخته بود.
معافیت‌های مالیاتی براساس نص صریح قوانین موضوعه مصوب مجلس شورای اسلامی اعطا می‌شود، با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که نظام مشوق‌های مالیاتی در ایران بسیار پیچیده است.
این مشوق‌ها عمدتا گسترده، عام و غیرهدفمند بوده و به لحاظ شکلی شامل تمام انواع مشوق‌های مالیاتی مرسوم در جهان است. از جمله مهمترین بخش‌هایی که از معافیت مالیاتی بهره می‌برند می توان به بخش کشاورزی، بخش نفت، مناطق آزاد، صادرات، امور خیریه، شرکت‌های دانش بنیان، فعالیت‌های تولیدی و معافیت‌های مالیاتی قانون مالیات بر ارزش افزوده اشاره کرد که برای بسیاری از آنها به صورت تعطیلی مالیاتی درنظر گرفته شده است.
علاوه بر این، مشخص نبودن هزینه‌های درآمدی این مشوق‌ها، طولانی بودن طول دوره برخورداری از معافیت‌ها و غیره از معایب دیگر نظام مشوق‌های مالیاتی در ایران است.
درواقع، در ایران طبق رویه‌ای که از قدیم مرسوم بوده، اولین قدم به منظور توسعه بخش‌های مدنظر (توسعه صادرات، بخش اقتصادی خاص مانند کشاورزی، توسعه منطقه‌ای و غیره) اعطای مشوق‌های مالیاتی بدون انجام تحلیل‌های مربوط به هزینه ـ فایده بوده است.
در حالی که موانع اهداف توسعه‌ای کشور عموما غیرمالیاتی بوده و با ارائه این مشوق‌ها نمی‌توان سایر ضعف‌های موجود را پوشش داد.
به گفته کارشناسان، زیان‌های درآمدی برای دولت، ایجاد اختلال در بازار رقابتی، تبعیض و بی عدالتی بین مودیان مالیاتی، فرار مالیاتی، تحمیل هزینه بر دوش سایر مودیان و نقض اصل خنثایی مالیات از مهمترین آثار منفی معافیت‌ها و مشوق های مالیاتی به شمار می‌روند.
از سویی دیگر معافیت حدود ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی از مالیات، باعث شده نتوان متناسب با ظرفیت اقتصاد کشور، مالیات وصول کرد.
بنابراین، با توجه به شرایط اقتصادی کشور و احتمال کاهش درآمدهای دولت طی ماه های آینده، بیش از هر زمان دیگری تجدیدنظر در نحوه اعطای معافیت ها و مشوق های مالیاتی الزامی به نظر می رسد.
