مصوبات مهم شورای عالی صادرات برای کیسون / رفع موانع از قرارداد 8 میلیارد دلاری ساخت مسکن در الجزایر

نخستین جلسه شورای عالی صادرات در سال 1396 در بیست و نهم فروردین ماه با حضور معاون اول رئیس جمهور برگزار شد.این جلسه 13 مصوبه مهم به نفع تسهیل صادرات داشت که قطعا تاثیرات با اهمیتی بر روند صادرات کشور در سال 1396 خواهد داشت.

4 مصوبه اول این جلسه به طور خاص به صادرات خدمات فنی و مهندسی اختصاص داشت. این 4 مصوبه قطعا شرایط کاملا متفاوتی برای شرکت های صادر کننده خدمات فنی و مهندسی در سال 1396 ایجاد خواهد کرد. شرکت هایی که در دو سه سال اخیر تفاهم نامه های همکاری خیلی زیادی با کشور های خارجی منعقد کرده بودند ولی به دلیل عدم امکان ارائه ضمانت نامه بانکی معتبر امکان عقد قرارداد برای آن ها فراهم نشده بود. بی شک اجرایی شدن این مصوبات شرایط را برای این دسته از شرکت ها، کاملا متفاوت خواهد کرد. نکته مهمی که در این مصوبه ها به چشم می خورد، تعیین زمان حداکثر یک ماهه برای اجرایی شدن مصوبات است که از اهمیت بالای این موضوع برای دولت حکایت دارد.خبرگزاری تسنیم جزئیات این مصوبات را منتشر کرده است:

مصوبه شماره 1: حذف شرط نداشتن چک برگشتی برای شرکت های خدمات فنی و مهندسی

در نخستین جلسه شورای عالی صادرات در سال 1396 مقرر شد تا به منظور تسهیل صدور ضمانت نامه‌های بانکی مورد نیاز صادرات خدمات فنی و مهندسی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ضمن تاکید بر رعایت بانک های عامل بر اجرای مصوبه شماره 93981/ت52014هـ مورخ 94.7.19 هیات وزیران، در مورد مستثنی شدن شرکت های معتبر صادرکننده خدمات فنی و مهندسی از شروط نداشتن معوقه و چک برگشتی،به کلیه بانک های عامل اعلام شود. (لازم به ذکر است مصوبه 94.7.19 هیات وزیران مربوط به تسهیلات ارزی به مبلغ 200 میلیون دلار به صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی به کشور عراق است.)

مصوبه شماره 2 : تسهیل صدور پذیرش ضمانت نامه ارزی در کشورهای هدف

بانک مرکزی ج.ا.ایران ظرف مدت یک ماه نسبت به اعلام اسامی کشورهایی که در آن ها صدور و پذیرش ضمانت نامه های ارزی بانکی مقدور نیست، اقدامات لازم را انجام دهد.

مصوبه شماره 3 : اعلام اسامی صادرکنندگان برتر خدمات فنی و مهندسی به بانک مرکزی

سازمان توسعه تجارت ایران فهرست صادرکنندگان معتبر خدمات فنی و مهندسی را که بیش از 20 میلیون دلار صادرات طی سال های اخیر انجام داده اند را تهیه و ظرف یک هفته به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کند.

مصوبه شماره 4 : صندوق توسعه ملی مکلف به صدور ضمانت نامه حداقل 250میلیون یورو است

با هدف تسهیل در صدور ضمانت نامه های بانکی مورد نیاز صادرات خدمات فنی و مهندسی، هیات امنای صندوق توسعه ملی باید نسبت به صدور مجوز برای سپرده گذاری حداقل مبلغ 250 میلیون یورو نزد بانک های خارجی آن دسته از کشورهای هدف که مشکل مذکور در آن ها وجود دارد را صادر کند.

مصوبه آخر به مصوبه شماره 2 اشاره دارد و در مورد کشورهایی است که به هر دلیلی امکان صدور و پذیرش ضمانت نامه های ارزی در آن ها وجود ندارد. در این مصوبه امکان سپرده گذاری مبلغ 250 میلیون یورو و بیشتر نزد بانک های خارجی کشور های مذکور فراهم شده است.

نکته مهم اینجاست که مصوبات فوق می تواند سال رویایی برای صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور رقم بزند.

در سال های 85 تا 90 صادرات خدمات فنی و مهندسی جایگاه رفیعی در تجارت خارجی کشور داشت. نمودار زیر روند صادرات خدمات فنی و مهندسی را از سال 1373 تا 1395 نشان می دهد.

تجربه یک دهه گذشته کشور در صادرات خدمات فنی و مهندسی سبب شد تا شورای عالی صادرات حمایت دولت را در قالب مصوبات اخیر متوجه این صنعت مهم و استراتژیک نماید.

با نگاهی به صادر کنندگان نمونه خدمات فنی و مهندسی در سال های 93، 94 و 95 به نام های بزرگی همچون فراب، مپنا، کیسون، عمراب، دنا رهساز و استراتوس بر می خوریم. حضور دو شرکت بورسی و فرابورسی مپنا و کیسون در این لیست جالب توجه است که امکان اثر پذیری از این مصوبات را دارند. شرطی که در مصوبه شماره 3 اعلام شده است تنها مبلغ صادرات 20 میلیون دلار برای سال های اخیر است که نشان می دهد شرکت های بیشتری از آن چه در فوق ذکر شد از مزایای این مصوبه برخوردار خواهند بود.

رئیس هیات مدیره کیسون که از آن به عنوان غول پیمانکاری ایران یاد می شود چندی پیش از برنامه گسترده این شرکت برای صادرات خدمات فنی و مهندسی خبر داده است.

محمد رضا انصاری از تشکیل کنسرسیومی از شرکت های ایرانی با سهم 50 درصدی کیسون برای اجرای پروژه عظیم 8 تا10 میلیارد دلاری در کشور الجزایر سخن گفته بود که در گام اول ساخت 11,000 واحد مسکونی در این کشور را شامل می شود،  این پروژه از پروژه های مهمی است که در صورت اجرایی شدن می تواند بزرگترین پروژه فرامرزی خدمات فنی و مهندسی لقب بگیرد.

او به راه افتادن پروژه های متوقف العماریه عراق و ساختمان اداری نخست وزیری عراق به مبلغ بیش از یک میلیارد دلار و اجرایی شدن تفاهم نامه همکاری با ایتالیا برای ساخت خط راه آهن به ارزش 2.8 میلیارد دلار را از دیگر فعالیت های با اهمیت کیسون در صادرات خدمات فنی و مهندسی عنوان کرده بود.

کارشناسان معضلات صادرات خدمات فنی و مهندسی را در چند سال اخیر شامل عدم فراهم شدن بستر مبادلات بانکی، عدم حمایت بیمه ای و عدم صدور ضمانت نامه های معتبر می دانند. در این میان صدور ضمانت‌نامه‌های مورد نیاز شرکت‌ها، از جمله ضمانت شرکت در مناقصه، ضمانت حسن انجام کار و ضمانت پیش‌پرداخت برای شرکت‌ها، مهمترین نقش را در انجام پروژه‌های فنی و مهندسی و در نتیجه افزایش صادرات فراهم می کند. به نظر می رسد با مصوبات ذکر شده خون تازه ای به رگ های شرکت هایی همچون کیسون تزریق شود.