مصرف بی رویه آنتی بیوتیک و خلع سلاح پزشکان در برابر میکروب‌ها

مدیر گروه بیماری‌های منتقله از آب و غذای مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به مصرف خودسرانه و بی رویه آنتی بیوتیک ها در کشور و مقاوم شدن بسیاری از میکروب‌ها در برابر این محصولات دارویی گفت: اگر این روند ادامه یابد پزشکان در برابر میکروب‌ها خلع سلاح خواهند شد.

میکروب ها ارگانیسم های بسیار کوچکی هستند که با چشم دیده نمی شوند و در همه جای زمین یافت می شوند. انواع مختلفی از میکروب ها وجود دارد که شامل باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها و انگل ها هستند. در حالی که اکثر میکروب ها بی ضرر و حتی برای زندگی سایر ارگانیسم ها مفید هستند، بعضی از آنها می توانند موجب بیماری در انسان ها، حیوانات و گیاهان شوند.
تقریبا 90 سال از کشف آنتی بیوتیک برای درمان بیماری های عفونی می گذرد؛ کشف این دارو نویدبخش کنترل و درمان بسیاری از بیماری ها بود اما از سال 1940 بحث مقاومت میکروب ها در مقابل آنتی بیوتیک ها آغاز شد و روز به روز در حال افزایش است که این یک تهدید بزرگ برای سلامت همه افراد جامعه محسوب می شود.
دکتر بابک عشرتی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگارعلمی ایرنا وضعیت برخی از بیمارستان ها را از نظر آلودگی میکروبی نامناسب ارزیابی کرد و افزود:اگر مصرف آنتی بیوتیک به همین روال پیش برود، دیگر امکان درمان بیماری عفونی با استفاده از آنتی بیوتیک ها را نخواهیم داشت.
آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که به بیماران برای مقابله با عفونت هایی که عامل باکتریایی دارند با کشتن یا توقف رشد باکتری ها، کمک می کنند. فقط زمانی که عامل ایجاد کننده عفونت، باکتری ها باشند این داروها موثر هستند. آنتی بیوتیک ها هیچ اثری بر عفونت هایی که ناشی از ویروس ها باشند، ندارند.
وی به رصد مقاومت میکروبی در 6 بیمارستان خراسان رضوی، اصفهان و تهران از حدود یک سال پیش اشاره کرد وگفت:جمع بندی نیمسال 96 این رصد نشان می دهد که این بیمارستان ها از نظر آلودگی میکروبی وضعیت مطلوبی ندارند.

*** مردم درخواست تجویز بی مورد آنتی بیوتیک نکنند
مدیرگروه بیماری های منتقله ازآب وغذای مرکزمدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مردم توصیه کرد، از پزشک درخواست تجویز بی مورد آنتی بیوتیک نداشته باشند.
عشرتی با اشاره به اینکه برای درمان بیماری های ویروسی، مصرف آنتی بیوتیک موثر نیست، گفت: در برخی از بیماری ها مانند سرماخوردگی و بیماری های تنفسی ساده نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نیست.
استفاده ازآنتی بیوتیک ها در بیماری های ویروسی ،استفاده نکردن از آنتی بیوتیک طبق دستور پزشک، خود درمانی و کامل نکردن دوره درمان از جمله عوامل ایجاد کننده مقاومت آنتی بیوتیکی هستند.
طولانی تر و پیچیده تر شدن بیماری ، نیاز به داروهای گرانتر و با عوارض بیشتر و حتی عفونت مقاوم منجر به مرگ از عواقب مقاومت آنتی بیوتیکی هستند.

***تجویز آنتی بیوتیک ها باید ضابطه مند شود
دبیرانجمن متخصصان بیماری های عفونی و گرمسیری نیز با اشاره به اینکه آنتی بیوتیک ها باید متولی داشته باشد، گفت: تجویز اینگونه داروها باید ضابطه مند باشد تا بیماران در صورت نیاز واقعی از این داروها استفاده کنند.
دکتر مینو محرز در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا بر لزوم سطح بندی تجویز آنتی بیوتیک ها تاکید کرد و افزود: هر متخصصی در حوزه پزشکی نباید امکان تجویز آنتی بیوتیک ها را داشته باشد و این کار باید براساس دستورالعمل ها انجام شود.
وی به تدوین فرم تجویز آنتی بیوتیک ها در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران اشاره کرد و گفت: در قالب این طرح به دنبال پیشگیری از تجویز بی مورد آنتی بیوتیک ها هستیم.
محرز برلزوم جلوگیری از مصرفی بی رویه آنتی بیوتیک ها تاکید کرد و افزود: با تحقق این طرح، علاوه بر کاهش چشمگیر مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها، هزینه های درمانی هم کاهش محسوسی خواهد یافت که این موضوع در برخی از مطالعات انجام شده ، تائید شده است.

*** پیشگیری از ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی
– در صورت داشتن بیماری ویروسی از پزشک تقاضای آنتی بیوتیک نکنید و پزشک را برای تجویز آنتی بیوتیک تحت فشار قرار ندهید.
– دوره درمان را حتی در صورت بهبودی کامل کنید. در غیر اینصورت باکتری ها بطور کامل از بین نمی روند و باکتری های باقیمانده باعث عفونت مجدد می شوند که ممکن است این بار مقاوم شده و دیگر به آنتی بیوتیک ها جواب ندهند.
– آنتی بیوتیک های باقیمانده را دور بریزید و برای روز مبادا ذخیره نکنید. زیرا آنتی بیوتیک تجویزی روی همان عفونت بخصوص مؤثر و صرفاً برای شما در آن ایام تجویز شده است.
– دارو را در ساعاتی که توسط پزشک یا داروساز معین شده، مصرف کنید. آنتی بیوتیک ها زمانی مؤثر خواهند بود که به طور منظم مصرف شوند.
– حتی اگر علایم شما یکسان باشد آنتی بیوتیک های خود را به دیگران پیشنهاد نکنید، زیرا ممکن است برای آنها مناسب نباشد.
– در مورد نحوه مصرف صحیح آنتی بیوتیک ها با پزشک یا داروساز مشاوره کنید. مصرف نادرست این داروها می تواند جذب آنها را تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش یا حذف اثر آنها شود.