مسیر فرزندخواندگی و شرایط قانونی سرپرستی برای دختران مجرد بالای ۳۰ سال

با اجرای قانون جدید حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، زنان مجرد بالای ۳۰ سال اکنون می‌توانند سرپرستی کودکان دختر را برعهده بگیرند؛ تغییری مهم که مسیر تازه‌ای برای مادر شدن این گروه و ایجاد آینده‌ای روشن‌تر برای کودکان بی‌سرپرست فراهم کرده است.

طبق گزارش صداوسیما، روند فرزندخواندگی با ثبت‌نام در سامانه ملی فرزندخواندگی آغاز می‌شود. متقاضیان باید مدارک لازم را در سامانه بارگذاری کنند و سپس برای مصاحبه اولیه دعوت می‌شوند تا انگیزه‌ها، شرایط زندگی و آمادگی‌شان بررسی شود. در ادامه، کارشناسان به محل زندگی متقاضیان مراجعه می‌کنند تا شرایط محیطی و امکانات خانواده ارزیابی گردد.

پس از این مرحله، متقاضیان به مراکز مشاوره فرزندخواندگی معرفی می‌شوند که هدف از آن آماده‌سازی فرد برای پذیرش کودک و مدیریت مسئولیت‌های مادر یا پدر شدن است. همچنین انجام آزمایش‌های سلامت جسمی و روانی در پزشکی قانونی، دریافت گواهی عدم اعتیاد و استعلام سوءپیشینه از طریق دفاتر پیشخوان دولت الزامی است.

با تکمیل مراحل اداری، پرونده به کمیته فرزندپذیری استان ارسال می‌شود تا درباره صلاحیت فرد تصمیم‌گیری شود. پس از تأیید نهایی، متقاضی برای ملاقات با کودک و دریافت مشاوره‌های دینی و تربیتی معرفی می‌شود. در نهایت پرونده به دادگاه ارسال و حکم سرپرستی پس از ثبت دادخواست در سامانه ثنا صادر خواهد شد.

پس از صدور حکم، کودک به خانواده تحویل داده می‌شود. تا رسیدن کودک به سن ۱۸ سالگی، نظارت بهزیستی ادامه دارد و پس از گذشت دوره آزمایشی شش‌ماهه، سرپرستی موقت به حکم دائم تبدیل می‌شود. انجام مراحل نهایی مانند صدور شناسنامه، تعهدات مالی و بیمه نیز برعهده خانواده است.
برای ایرانیان مقیم خارج، روند فرزندخواندگی از طریق نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در کشور محل اقامت انجام می‌شود.

شرایط قانونی برای دریافت سرپرستی

براساس ماده ۵ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، افراد زیر واجد شرایط‌اند:

زن و شوهر بدون فرزند که حداقل پنج سال از ازدواجشان گذشته باشد و یکی از آنها بالای ۳۰ سال سن داشته باشد.

زن و شوهر دارای فرزند که یکی از زوجین بالای ۳۰ سال با شد.

دختران و زنان مجرد بالای ۳۰ سال؛ البته فقط برای پذیرش کودکان دختر.

تبصره‌ها:

اگر زوجین امکان فرزندآوری نداشته باشند، شرط پنج سال زندگی مشترک حذف می‌شود.

در سرپرستی اقوام کودک، دادگاه می‌تواند برخی شروط را نادیده بگیرد.

اولویت با زوجین بدون فرزند است، سپس زنان مجرد و در نهایت زوجین دارای فرزند.

متقاضیان زیر ۵۰ سال در شرایط برابر بر افراد بالای ۵۰ سال مقدم‌اند.

درخواست زوجین باید به‌صورت مشترک ثبت شود.

این قانون، برای نخستین‌بار در ایران امکان سرپرستی کودکان دختر را برای زنان مجرد ایجاد کرده و به‌عنوان یکی از نوآوری‌های مهم قوانین حمایتی کشور شناخته می‌شود.