مردی که شاید برای ماندن در قدرت هرکاری بکند!

اردوغان اخیرا در اقدامی عجیب از رایگان شدن قبوض گاز مردم ترکیه به مدت یک ماه خبر داده است. موضوعی که به هیچ عنوان توجیهی در عرفِ نظام های حکمرانی ندارد و نشان می دهد تا چه اندازه یک سیاستمدار که کرسی قدرت را در کشورش در دست دارد، به حوزه حکمرانی نگاهِ شخصی دارد و به خود اجازه می دهد از امکانات قدرت، در راستای اهداف و منافع خود سواستفاده کند.

بازتاب –بسیاری از تحلیلگران حوزه سیاست خارجی و حتی افکار عمومی در اقصی نقاط جهان، تا حد زیادی ترکیه را با سیاستمدار شناخته شده و البته رئیس جمهور کنونی این کشور یعنی “رجب طیب اردوغان” می شناسند. فردی که بیش از 20 سال، عملا صحنه قدرت سیاسی در ترکیه را قبضه کرده و دو پُست مهم نخست‌وزیری و ریاست جمهوری ترکیه را در دست داشته است.

البته که حضور وی در قدرت صرفا ماهیتی منحصر به خودِ او نداشته و حزب متبوع وی یعنی عدالت و توسعه، تا حد زیادی تداوم حضور وی در قدرت و انسجام‌بخشی به حمایت ها از اردوغان را تسهیل و تقویت کرده است. با این همه، در سال ها و البته ماه های اخیر، با وقوع اتفاقاتی نظیر پاندمی ویروس کرونا، عینی شدنی روند تقابلات اردوغان با مخالفان سیاسی اش، تضعیف شدید اقتصاد ترکیه و افت استانداردهای زندگی مردم این کشور، و البته وقوع زلزله ویرانگر در ترکیه و ناکارآمدی دولت این کشور در مقابله موثر با آن، شاهد این نکته بوده ایم که میزان حمایت های عمومی از اردوغان نیز به شدت کاهش یافته و جریان اپوزیسیون ترکیه نیز برگ های برنده قابل‌توجهی را برای تضعیف موقعیت سیاسی اردوغان پیدا کرده است.

از این رو، به تازگی جریان های سیاسی مخالف با اردوغان از ائتلاف با یکدیگر و معرفی “کمال قلیچدار اوغلو” به عنوان نامزد مورد حمایتشان جهت شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه خبر داده اند. جالب اینکه بر اساس جدیدترین نظرسنجی ها، وی از موقعیت بهتری در قیاس با اردوغان نزد افکار عمومی کشورش برخوردار است.

موضوعی که تا حدی می تواند ناشی از خستگی مردم ترکیه از تداوم حضور متوالی اردوغان در صحنه قدرت سیاسی ترکیه باشد. با این همه، این پایان ماجرا نیست و اردوغان در مدت اخیر با اتخاذ برخی سیاست ها، نشان داده که برای بقای خود در صحنه قدرت سیاسی ترکیه، حاضر به انجام هر کاری است. در ادامه به طور خاص به 3 پرده از این قبیل اقدامات وی اشاره می شود.

اولا، اردوغان به تازگی در اقدامی عجیب از رایگان شدن قبوض گاز مردم ترکیه به مدت یک ماه خبر داده است. موضوعی که به هیچ عنوان توجیهی در نظام های حکمرانی ندارد و نشان می دهد تا چه اندازه یک سیاستمدار که کرسی قدرت را در کشورش در دست دارد، به حوزه حکمرانی نگاهِ شخصی دارد و به خود اجازه می دهد از امکانات قدرت، در راستای اهداف و منافع خود سواستفاده کند.

اگرچه اردوغان و طیف متحد وی سعی کرده اند که این اقدام او را با دلایل انسان دوستانه همراه سازند با این حال، انجام این اقدام آن هم در سالی که انتخابات ریاست جمهور حساسی قرار است در ترکیه برگزار شود، کاملا رنگ و بوی انتخاباتی دارد و نوعی تقلید اردوغان از رویه ها و اقدامات و سیاست های سیاستمداران پوپولیست است. اگرچه که منتقدان اردوغان معتقدند او سالهاست با این قبیل سیاست ها، تداوم حضورش در قدرت را تضمین و تسهیل کرده است.

دوما، تنها اندکی قبل از گرم شدنِ تنور رقابت های انتخاباتی ترکیه، بسیار معتقد بودند که حریف اصلی اردوغان در جریان انتخابات، “اکرم امام اوغلو” است. شهردار شهر استانبول که پیشتر توانسته بود در انتخابات شهری در استانبول، اردوغان و حزبش را شکست دهد. فردی که به شدت منتقد اردوغان و سیاست های وی است.

تنها اندکی قبل از آغاز تحرکات انتخاباتی، دستگاه قضایی ترکیه علیه امام اوغلو به دلیل آنچه توهین به مقام های انتخاباتی این کشور و احمق خواندن آن ها عنوان شد، اعلام جرم کرد و برای او یک حکم قضایی بُرید. مساله ای که عملا او را از میدان رقابت های انتخاباتی در ترکیه بیرون کرد. معادله ای که بسیاری بر این باورند که اردوغان در پَس پرده دست به چینش و رهبری آن زده است.

سوما، در نهایت باید گفت که اقدام اردوغان در تغییر تاریخ برگزاری انتخابات ترکیه نیز نشان داد که وی باز هم از امکانات در دسترس خود جهت تحقق اهداف و منافع سیاسی اش استفاده کرده است. بر کسی پوشیده نیست که اقتصاد ترکیه اکنون با چالش های جدی رو به رو است و تورم قابل توجهی نیز بر آن حاکم است. موضوعی که سبب شده تا دولت اردوغان در چندین نوبت، افزایش حقوق کارمندان ترکیه ای را در دستورکار قرار دهد.

از این رو، تداوم روند کنونی به ویژه با توجه به لجبازی های دولت اردوغان در تعیین نرخ بهره که خود به یک عامل موثر در ایجاد تورم در ترکیه تبدیل شده و در عین حال، عیان شدن تدریجی تبعات زلزله ویرانگر اخیر ترکیه بر اقتصاد این کشور، سبب شده تا اردوغان به این جمع بندی راهبردی برسد که بهتر است که انتخابات ترکیه هر چه سریع تر برگزار شود تا او بتواند با ابزارها و امکانات دولتی که در دست دارد، تا زمان برگزاری انتخابات، شرایط را مدیریت کند و تا جای ممکن رضایت عمومی را به سمت خود جلب کند.

حال پس از پیروزی احتمالی اش در انتخابات، وی می تواند رویه های متفاوتی را در پیش گیرد. مجموع این مسائل و البته برخی دیگر، به وضوح نشان می دهند که اردوغا مردی است که شاید برای بقای خود در قدرت، دست به هر کاری بزند. موضوعی که در مورد سیاستمداران پوپولیست جهان به ویژه ترامپ نیز پیشتر به وضوح قابل مشاهده بوده است.