مرجعیت علمی ایران در زمینه گرد و غبار

رئیس مرکز امور بین‌الملل سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه ایران از لحاظ ظرفیت علمی در حوزه گرد و غبار جزو کشورهای مطرح و مرجع دنیا به حساب می‌آید، گفت: ارتباطات و تعاملات بین‌المللی به منظور کاهش خطرات بلایای طبیعی از جمله گرد و غبار ضروری است.

ناصر مقدسی امروز در نشست تخصصی و بین المللی مشترک در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای برای ایجاد آمادگی در مواجهه با بلایای طبیعی از جمله طوفان‌های گرد و غبار اظهارکرد: مسئله گرد و غبار در سال‌های اخیر در منطقه غرب آسیا و کشور تشدید شده است به همین منظور از سال ۲۰۱۰ تلاش‌هایی بین کشورهای موثر و متاثر از گرد و غبار در این زمینه انجام شده است.

وی ادامه داد:‌ متاسفانه تلاش‌ها و همکاری‌ها برای مقابله با گرد و غبار به دلایل متعدد، پیشرفت ثمربخشی نداشته است. گرد و غبار یک بحران فرامرزی است و راه حل ریشه‌ای و درمان آن به تعامل کشورها بر می‌گردد.

رئیس مرکز امور بین‌الملل سازمان حفاظت محیط زیست افزود: غرب آسیا و شمال آفریقا به دلیل خاصیت طبیعی و اکوسیستمی به‌شدت از پدیده گرد و غبار آسیب پذیر است همچنین در این مناطق مناقشاتی در زمینه منابع آبی وجود دارد. کمبود بارش و افزایش دما از مختصات مربوط به این مناطق به حساب می‌آید.

مقدسی در ادامه اظهار کرد: بر اساس گزارش‌های هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم (IPCC)، مناطقی مثل ایران از خسارت‌های ناشی از تغییر اقلیم بسیار متاثر است. قطعا چنین شرایطی به تلاش و همکاری جمعی همه کشورها نیاز دارد.

وی با اشاره به شناسایی کانون‌های بحرانی گرد و غبار در داخل کشور گفت: کانون‌های بحرانی گرد و غبار در ایران شناسایی شده است همچنین بر اساس مطالعات مراکز تحقیقاتی ایران و UNEP کانون‌های بحرانی فرامرزی گرد و غبار در عراق، عربستان و سوریه قرار دارند و در این مناطق خوشه‌های فرستنده گرد و غبار وجود دارند. عمده این اراضی به دلیل از دست دادن رطوبت خاک در معرض حرکت قرار گرفته‌اند و با وزش باد کیلومترها منتقل می‌شوند. به همین علت استان‌های غربی و جنوب غربی ایران متاثر از این مناطق هستند.

رئیس مرکز امور بین‌الملل سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه پدیده گرد و غبار در دو قالب ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی پیگیری می‌شود، اظهار کرد: دستگاه‌های اجرایی مثل وزارت جهاد کشاورزی در زمینه مهار کانون‌های داخلی گرد و غبار فعال هستند و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان نهاد هماهنگ کننده حاکمیتی وظایف نظارتی خود را در این زمینه انجام می‌دهد. در بعد فرامرزی تلاش‌های بسیاری به منظور ایجاد همکاری با کشورهای عراق، سوریه و ترکیه صورت گرفته است همچنین کنوانسیون‌های بین‌المللی مثل کنوانسیون مقابله با بیابان زایی و مرکز APDIM همچنین سازمان هواشناسی جهانی در این زمینه کمک کننده هستند.

مقدسی ادامه داد: ایران از لحاظ ظرفیت علمی در حوزه گرد و غبار جزو کشورهای مطرح دنیا به حساب می‌آید و در جریان مذاکرات مربوط به گرد و غبار همواره دست بالا را داشته است. بنابراین کشور ما از لحاظ علمی در زمینه گرد و غبار مرجع به حساب می‌آید اما باید به منظور مقابله با این پدیده ارتباطات و تعاملات خود را توسعه دهیم.

وی با اشاره به اینکه مناطق بیابانی ایران پتانسیل اقتصاد پایدار دارند، گفت: کشورهای مختلف به‌ویژه چین در زمینه اقتصاد پایدار در مناطق بیابانی فعال هستند و تجربیات ارزشمندی دارند بنابراین تبادل اطلاعات و تجربیات به منظور مقابله با بیابان‌زایی و مهار کانون‌های گرد و غبار امری ضروری است.

به گزارش ایسنا،رئیس مرکز امور بین‌الملل سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: برای مقابله با بیابان‌زایی و مهار کانون‌های گرد و غبار اولین گام جلوگیری از توسعه بیابان است که از طریق حفاظت از جنگل‌ها و مراتع همچنین حراست از تالاب‌ها صورت می‌گیرد. اولویت دوم نیز آن است که کانون‌های گرد و غبار را با توجه به درجه شدت بحرانی شناسایی کنیم و عملیات مقابله با بیابان زایی را انجام دهیم.

مقدسی با اشاره به ضرورت همکاری‌های منطقه‌ای برای حل پدیده گرد و غبار اظهار کرد: در بعد برون مرزی آمادگی انجام مطالعات و حتی مطالعات پایلوت در کشورهای همسایه را داریم اما تاکنون مسائل امنیتی مانعی برای اقدامات عملیاتی در کشورهای همسایه بوده است. بخش بسیاری از منطقه غبارخیز در مرز عراق و سوریه تحت تسلط نیروهای داعش قرار داشت و به تازگی از حضور این نیروها تخلیه شده است.

رئیس مرکز امور بین‌الملل سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ضرورت کاهش ریسک بهداشت فردی ناشی از پدیده گرد و غبار گفت: تقویت بهداشت و درمان، تجهیزات انفرادی، تجهیزات فرودگاه‌ها، تقویت ایستگاه‌های هواشناسی همچنین رشد سیستم‌های هشدار دهنده از جمله نیازهای ما برای مقابله با گرد و غبار و اثرات مخرب ناشی از آن است.

مقدسی در پایان اظهارکرد: APDIM به عنوان زیرمجموعه ESCAP می‌تواند در کاهش خطرات بلایای طبیعی از جمله گرد و غبار نقش موثری داشته باشد. برای حل این معضل ما نیز در حوزه برون مرزی تماس‌ها و ارتباطات مکرر با کشورهای مختلف داریم. برگزاری کنفرانس بین‌المللی تغییر اقلیم که در نوامبر سال جاری در لهستان برگزار می‌شود یکی از مهمترین اجلاس‌ها برای پیگیری مسائل محیط زیستی کشور ما است.

به گزارش ایسنا نشست تخصصی و بین المللی مشترک در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای برای ایجاد آمادگی در مواجهه با بلایای طبیعی با همکاری APDIM (مرکز توسعه مدیریت اطلاعات بلایا در آسیا و اقیانوسیه)، ESCAP (کمیسیون اجتماعی اقتصادی آسیا اقیانوسیه سازمان ملل متحد)، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت امور خارجه و سازمان برنامه و بودجه آغاز به کار کرده است. این نشست امروز و فردا با اهداف بررسی پیش نویس اطلس بلایای فرامرزی، توافق بر سر عناصر تبادل اطلاعات و چهارچوب توسعه ظرفیت برای حمایت از تصمیم گیری در خصوص بلایای تدریجی مثل طوفان‌های گرد و غبار و ایجاد شبکه مشارکتی به منظور اجرا از طریق برنامه کار APDIM برگزار می‌شود.