مذهب چگونه به سیاست خارجی آمریکا بازگشت؟
ملیگرایی که اغلب با واژگان مذهبی بیان میشود، یک اصل سازماندهنده کلیدی در سیاست خارجی ترامپ است.
به گزارش فرارو، مجله آمریکایی آتلانتیک در یادداشتی به قلم ایما گرین، به بازگشت مذهب به سیاست آمریکا در سال ۲۰۱۷ پرداخت و نوشت: یکی از بزرگترین تناقضهای ترامپ این است که او به عنوان کم تقواترین رئیسجمهور در حافظه اخیر، غالبا با عینک مذهبی، خوانش خود از جهان را مطرح میکند. در لفاظی غلوآمیز ترامپ درباره پایگاه عدم تحمل آمریکا است که تروریستها کسانیاند که خدا را نمیپرستند، آنها مرگ را میپرستند و آمریکا هم ملتی از مومنان حقیقی است. این امر در اولین سفر بین المللی ترامپ به عنوان رئیسجمهور به بیتالمقدس، ریاض و رم آشکار بود سفری که صریحا به عنوان تور جهانی ادیان ابراهیمی چارچوببندی شد.
مذهب در مرکز اهتمام مایک پنس، معاون رئیس جمهور، بوده است. او در نشست انجیلی فرانکلین گراهام درباره آزادی بین المللی مذهبی و جلسه سالیانه گروه مسیحیان متحد برای اسرائیل حضور داشته است. گروههای مذهبی در یکی از بزرگترین اقدامات سیاست خارجی سال ۲۰۱۷ نقش مهمی داشتند: تصمیم ترامپ برای به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به آنجا.
اولین سال ریاست جمهوری ترامپ قویا نشان داد که ملیگرایی اصل سازماندهنده مسلط در فهم او از امور جهانی بوده که اغلب با هویت مذهبی نیز آمیخته است. این تفاوت مهمی با دولت اوباما است دولتی که مایل بود سایر عوامل را به عنوان محرکهای مهمتر سیاست خارجی لحاظ کند.
در پشت صحنه، مکانیسمهای مذهب و دیپلماسی مبهم بودهاند. دفتر مذهب و امور جهانی وزارت خارجه، که در دوره جان کری برای کار با گروههای مذهبی جهانی تاسیس شد به شکل موثری تعطیل شد. رئیسجمهور با حرارت درباره مسیحیان شکنجه شده در خاورمیانه صحبت کرد، اما هنوز معلوم نیست که این گروهها چه نوع مساعدت یا کمک ویزایی نظاممند دریافت خواهند کرد.
الیزابت پرودرومو، استاد دانشگاه توفتس گفت: اگر یک چیز برای متمایز ساختن سیاست خارجی این دولت وجود دارد، آن چیز، تنشهای داخلی، تناقضات، تغییرات حاد و غافلگیریها بوده است.
قویترین مدرک تمرکز ترامپ بر مذهب، ادبیات اوست. پیتر منداویل، استاد دانشگاه جورج میسون و عضو گروه سیاستگذاری هیلاری کلینتون در دوره وزارت کلینتون گفت: قطعا سایههایی از گفتمان سیاسی در گوشهوکنار این دولت وجود دارد که باعث شده برخی از مردم مقاله معروف سال ۱۹۹۳ ساموئل هانتیگتون و کتاب بعدی او درباره برخورد تمدنها را بیاد بیاورند.
رئیسجمهور مکررا به مذهب برای توضیح حوادث بزرگ و نقش آمریکا در جهان اشاره میکند. این سخنرانیها لحن غالب و مبهمی دارد: تروریسم “جنگ بین خیر و شر” است. دشمنان کشور، “افراد را در قفسهای فولادی غرق میکنند”. اسلام “از ما متنفر است.”
منداویل گفت: دولت ترامپ معتقد است که مشارکت عامل دین در افراطگرایی خشونتآمیز از علل ساختاری همچون سیاست، اقتصاد، فساد و نزاعهای محلی بیشتر است.
علاوه بر این، دولت ترامپ به مسائل جهانی دین، وقت پخش بیشتری داده است. رئیس جمهور مکررا با رسانههای مسیحی که محنت مسیحیان خاورمیانه برای آنها نگرانی عمده است، گفتوگو میکند.
گهگاهی مذهب لحظات تنشآمیز دیپلماتیک بوجود آورده است: در بهار گذشته هنگامی که ترامپ با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه دیدار کرد، او برای آزادی اندرو برونسون، کشیش آمریکایی محکوم به یک سال زندان در ترکیه، فشار آورد. مایک پنس، معاون رئیس جمهور، در یکی از از کنفرانسهای مسیحی اعلام کرد “در دولت ترامپ، محافظت از آزادی مذهبی، یک اولویت سیاست خارجی است.”
کریستینا آریاگا، معاون رئیس کمیسیون آزادی بین المللی مذهبی آمریکا گفت: در این دولت با مذهب به عنوان یک حق بشری جهانی و مستقل و غیرقابل تفکیک تعامل میشود. این امر در دولت اوباما وجود نداشت.
حامیان آزادی مذهبی ممکن است برای خرسندی در دوره ترامپ دلیل دیگری نیز داشته باشند: همزمان با افزایش تمرکز بر دین جهانی در واشینگتن، نفوذ آنان نیز افزایش یافته است. مشاوران انجیلی رئیس جمهور به طور ویژه و موفقیتآمیز برای چند اقدام مهم سیاست خارجی ترامپ فشار آوردند. از جمله این اقدامات، انتقال سفارت به بیت المقدس و جابجا کردن نحوه ارسال کمک به مسیحیان خاورمیانه از سازمان ملل به آژانس توسعه بین المللی آمریکا است.