مدیریت الابختگی ترافیک تهران و شهروندانی که به ستوه آمده اند/ گره کور ترافیک شهر تهران به دست چه کسی باز خواهد شد؟

مدتی است که ترافیک شهر تهران به ویژه در ساعات پایانی روز افزایش می یابد و برخی اوقات شهروندان باید ساعت ها برای رسیدن به مقصد در خیابان های شلوغ شهر معطل شوند؛ وضعیتی آزار دهنده و غیر قابل تحمل که مجموعه عواملی در به وجود آن موثر بوده و گویا امیدی برای حل آن وجود ندارد.

«بازتاب»؛ آرش خداپرست– همزمان با شیوع ویروس کرونا در کشور و اعمال محدودیت های مختلف، اگرچه بسیاری از فضاها و اماکن عمومی کشور و به ویژه شهر تهران با کاهش جمعیت رو به رو شدند، اما واقعیت این است که خیابان های شهر تهران با ترافیک شدیدی به ویژه در ساعات پایانی روز رو به رو شد.

پیش از شیوع کرونا در کشور، اعمال محدودیت های ترافیکی شهر تهران روزانه (بجز ایام تعطیل و پنجشنبه ها) از ساعت 6 و 30 دقیقه صبح شروع می شد تا ساعات 19 ادامه می یافت.

همچنین در طرح ترافیک پیشین، روزهای پنجشنبه نیز تا ساعت 13 طرح برقرار بود، اما در طرح جدید روزهای پنجشنبه نیز از طرح ترافیک حذف شد و تنها طرح کنترل آلودگی هوا یا همان زوج و فرد سابق از ساعت 8 و 30 تا 13 باقی ماند.

با اینکه در همان شرایط پیشین نیز ترافیک در پاره ای اوقات به شدت افزایش می یافت، اما به هر صورت این محدودیت ها تا حدودی در کاهش تردد خودروهای شخصی در خیابان ها و کاهش بار ترافیکی شهر موثر بود.

پس از شیوع ویروس کرونا دیگر آن مدیریت و اعمال محدودیت های سابق از بین رفت و به مرور تغییرات متنوعی برای مدیریت ترافیک شهر در دستور کار قرار گرفت.

در روزهای آغازین و با هدف کاهش سفر با حمل و نقل عمومی، طرح ترافیک به صورت کلی لغو شد و این اتفاق باعث شد تا مناطق مرکزی شهر به ویژه در ساعات اداری به شدت شلوغ شود؛ اتفاقی که خیلی زود مسئولان امر را از تصمیم اخذ شده پشیمان کرد و دوباره تصمیم گرفتند تا طرح ترافیک را با کمی تغییر برگردانند.

در این مقطع زمانی قرار بر این شد تا ساعت پایان محدودیت ها 16 باشد و نیز مقرر شد تا خودروهای داخل طرح (طرح ترافیک و آلودگی هوا) بتوانند روزانه یک بار از ساعت 14 و 30 به بعد از طرح خارج شوند.

شرایط جدیدی که برای مدیریت ترافیک و آلودگی هوای شهر تهران در نظر گرفته شد، خیلی زود بر افزایش بار ترافیکی شهر اثر گذاشت و گره های ترافیکی را به ویژه در مراکز شهر ایجاد کرد.

این اما پایان مجموعه تصمیم هایی که ترافیک شهر را افزایش می داد، نبود و در ادامه همزمان با موج سوم کرونا کشور محدودیت تردد شبانه نیز با جریمه 200 هزار تومانی در کل شهر تهران برقرار شد؛ اتفاقی که عملاً باعث شد جمع قابل توجهی از مالکان خودرو تنها بازه زمانی 16 عصر تا 21 شب، این فرصت را داشته باشند تا در شهر تردد آزاد و بدون محدودیت داشته باشند.

به بیان بهتر این تصمیم و تغییر نهایی پیش آمده که هم اکنون نیز برقرار است، سبب شده تا تعداد زیادی از مالکان خودرو در شهر تهران از ساعت 16 تا ساعت 21 را برای تردد در شهر انتخاب کنند.

هر چند این تصمیم پس از ماه ها و هفته ها فکر و آزمایش و خطا نهایی شده و به واسطه شرایط بحرانی کنونی تا حدودی نیز اجتناب ناپذیر است، اما این واقعیت را نیز نباید انکار کرد که شرایط کنونی که بر وضعیت تردد خودروها در شهر تهران حاکم است، بار ترافیکی شدیدی را به وجود آورده و در بسیاری مواقع ساعت های زیادی شهروندان را پشت ترافیک نگاه می دارد.

یکی از خوانندگان «بازتاب»، در همین باره می گوید: من هر روز باید مسیر خیابان شمشیری تا میدان انقلاب تهران را طی کنم. یعنی صبح ها از خانه (خیابان شمشیری) به میدان انقلاب بیایم و بعد از ظهرها برگردم. قبلاً که محدودیت تردد شبانه نبود، تا دیروقت سر کار می ماندم و وقتی ترافیک تمام می شد، در یک بازه زمانی کم خودم را به خانه می رساندم ولی حالا بخاطر اعمال محدودیت شبانه باید قبل از ساعت 21 به خانه برسم و هر روز تقریباً 2 تا 3 ساعت با ماشین شخصی در ترافیک می مانم. برای همین عمدتاً از بی آر تی استفاده می کنم.

مخاطب دیگری نیز در این باره به ما گفت: من باید روزانه از محله طرشت خودم را به میدان تجریش برسانم تا در محل کار حاضر شوم. قبلاً صبح زود با ماشین شخصی به محل کار می رفتم و عصر هم با اینکه در ترافیک می مانم اما یک ساعته به خانه بر می گشتم، اما الان و با شرایط جدید حداقل 2 ساعت باید در ترافیک باشم تا بعد از ظهرها به خانه برسم.

مستند به مواردی که اشاره شد، اکنون شهر تهران در شرایط آزار دهنده ای به لحاظ گره های ترافیکی قرار دارد و عبور از این شرایط آن هم در حالی که می دانیم ویروس کرونا مدیریت شهری را متأثر کرده است، به نظر کار آسانی نیست.

این اما دلیل قانع کننده ای نیست که ما به مدیریت آشفته و تقریباً الابختگی ترافیک شهر تهران اشاره نکنیم و آن را مورد انتقاد قرار ندهیم؛ مدیریتی که اعتقاد دارد از ساعت 16 تا 21 حتی اگر همه خودروهای شهر در خیابان باشند، ویروس کرونا خطری ایجاد نمی کند، اما از ساعت 21 به بعد تا ساعت 4 بامداد دیگر کرونا خطرناک می شود و نباید خودروها در شهر تردد داشته باشند.

بر همین اساس به نظر شایسته است تا متولیان امر با هدف مدیریت مطلوب ترافیک شهر نسبت به اعمال تغییرات موثر و سازنده در تصمیم های کنونی خود اقدام کنند.