مدلینگ کودک؛ مصداق جدیدی از کودک آزاری
امروزه صفحات مجازی را که بالا پایین می‌کنید کودکانی رامی بینید که دنیایشان با دنیای کودکان معمولی آسمان تا زمین فرق دارد و با سلبریتی‌های خارجی فرق چندانی ندارند.
کودکان کاری که درآمدهای میلیونی دارند و مفهوم تازه و متفاوتی به کودکان کار بخشیده‌اند، کودکان کاری که برعکس مفهوم عامیانه آن، طعم سخت زندگی را نمی‌چشند و غرق در دنیای تجملات خویش هستند.
این کودکان برخلاف کودکان معمولی در دنیای عروسک‌ها و اسباب‌بازی‌ها سیر نمی‌کنند و در دنیای ژست‌ها، تجملات، برندها و مدها زندگی میکنند و کودکانی هستند که زیر نو رپروژکتور بزرگ شده‌اند.
اما این دنیای پوشالی به ظاهر زیبا معایب بسیاری نیز دارد، اگر شما جزو پدر و مادرانی هستید که درصدد هستید کودکان خود را به دنیای مدلینگ وارد کنید خواندن این متن را حتما به شما پیشنهاد می‌کنم.
حرفه مدلینگ کودک
یک مشاور روانشناختی در کردستان گفت: در سال‌های اخیر با پدیدە رواج مدلینگ کودکان در کشور مواجە هستیم، پدیدەای کە کودکان را متوجە آسیب‌های روحی و روانی بسیار زیادی خواهد کرد.
شیوا ابراهیمی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: استفادە ابزاری از کودک در حرفه مدلینگ مصداق جدیدی از کودک آزاری در عصر حاضر است کە همین امر کودک را با مشکلات متعدد روحی و روانی در بزرگسالی مواجه میکند زیرا دوران کودکی دورانی است که شخصیت کودک در آن در شکل میگیرد.
وی عنوان کرد: تحقیقات انجام شدە در خصوص آزارهای روانی مدلینگ نشاندهنده آن است که کودک در آینده با چالش‌های بسیاری مواجه خواهد شد؛ زیرا قرار گرفتن کودک در قالب‌های مختلف و زیرنور آزاردهندە پروژکتورها آن هم در حضور و جلوی دید بسیاری از افراد خود بە نوعی آزار روحی و جسمی محسوب میشود.
ابراهیمی با اشاره به اینکه مدلینگ بە لحاظ آسیب‌شناسی اجتماعی نوعی خشونت در حق کودکان است، افزود: شاید کودک در مدت زمان کوتاە و محدود از این حرکات و کار احساس رضایت داشتە باشد اما بە مرور زمان سبب خستگی کودک از خود خواهد که بە چە دلیل در آن فضای اجباری قرار گرفتە است، زیرا مدلینگ حرفه‌ای است کە هیچگونه تناسبی با سن و سال کودک ندارد و هضم آن حتی برای جسم کودک کاری بسیار دشوار است چە برسد بە اینکە بە لحاظ روحی بتواند بسیاری از مسائل را پذیرش کند.
وی با اشاره به این موضوع که متاسفاتە مدلینگ بە عنوان یک پدیدە اجتماعی در خانوادەها رواج پیدا کردە و بە نوعی بە یک چشم و هم چشمی تبدیل شدە است، تصریح کرد: بسیاری از حرکت‌ها و نقش‌هایی که در این حرفه به کودک سپرده میشود، سبب آزار روحی و روانی کودک خواهد شد و آیندە زندگی آنها را مورد مخاطرە قرار میدهد و همه این‌ها سبب میشود کە کودک بە نوعی بە بلوغ زودهنگام و پیری زودرس دچار شود، زیرا آگاهی اجتماعی و مسئولیت اجتماعی فراتر از سن کودک رشد و افزایش یافته است.
ابراهیمی فواید حرفه مدلینگ را کمتر از عارضه آن برشمرد و گفت: یکی از نقاط جذاب مدلینگ بودن برای والدین جنبە درآمدی مدلینگ بودن و از شهرت و شناختە شدن کودکان خود غرق لذت شدن است و طبیعتا پولی کە از این طریق عاید والدین میشود خواە‌ناخواە با جذابیت و احساس رضایت است کە کودک آنها بە قطب توجە دیگران تبدیل شدە است.
وی اذعان کرد: آرایش‌های سنگین و پوشش غیرمتعارف کودک در حرفه مدلینگ میتواند سبب بروز رفتارهای نامناسب در بزرگسالی شود چرا کە در سن کودکی مرزی برای رفتارهای کودکی و انجام رفتارهای غیرمتعارف قائل نشدە است.
پیامدهای مدلینگ کودک
ابراهیمی افزود: منع کودک از تحصیل، زندگی عادی و خستە کردن آن از عوارض مدلینگ است که سبب میشود کودک گاها از تحصیل دور بماند و کودک برای جبران آن متحمل فشاری مضاعف و ایجاد ترس و استرس در کودک شود.
به گفته این مشاور روانشناختی، این پدیدە پیامد منفی بسیاری نیز برای جامعە در پی خواهد داشت زیرا سبب خواهد شد کە بسیاری از کودکان دیگر در حالت رقابت و پیروی از کارهای مدلینگ‌های کودک در نظر بگیرند و یا برخی از آنها که در این زمینە فعالیت ندارند مورد قیاس نابەجای والدین دربارە کودک خود و کودک مدلینگ قرار بگیرند و همین قیاس خود بە آزاری توسط والدین مبدل خواهد شد کە همین امر خود سبب ایجاد بسیاری ازاختلالات روانی در کودکان خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه خشونت تنها آزارهای فیزیکی نیست، تاکید کرد: گاها رفتارهایی که در دنیای مدلینگ بر کودک تحمیل میشود بسیارخطرناک‌تر و مخرب‌تر از خشونت‌های جسمی است و در آیندە به ضعف اعتماد بنفس دچار خواهند شد؛ زیرا به مرور والدین پوششی را بە کودک تحمیل خواهند کرد کە مورد پذیرش استانداردهای جامعە‌ای کە در حال حاضر در آن زندگی میکنند، نباشد.
شیوا ابراهیمی خاطرنشان کرد: بسیاری از والدین بدون فکر و بدون آگاهی بە عواقب و عوارض مدلینگ، بصورت اشتباە و بە صورت افراطی کودک خود را بە آیندەای نامعلوم هدایت میکنند؛ زیرا استفادە از لوازم آرایشی خود سبب تغییر شکل کودک و بروز تضاد رفتاری در کودک خواهد شد و کودک سعی در تکرار متداوم این رفتار دارد و فکر میکند یکی از روش‌هایی کە میتواند خود را بە دیگران شناسایی کند استفادە از آرایش‌های سنگین و لباس‌های آنچنانی است.
ابراهیمی افزود: استفادە ابزاری از کودک یکی از آثار مهم و اساسی این پدیدە است؛ زیرا زمانیکه افراد برای رسیدن بە اهداف خود از کودکی استفادە میکنند کە قدرت تشخیص و قدرت انتخاب ندارد و معمولا توسط افرادی هدایت میشوند که همین حالت عروسک گردانی در کودک بە پذیرش کورکورانە و تقلیدی کودک در کار خود منجر خواهد شد.
وی ادامه داد: گاها از کودک انتظار رفتارهایی میرود کە فراتر از محدودە روانی و سنی کودک است و حتی رواج پدیدە مصرف زایی یکی از پیامدهای منفی این قضیە است زیرا کودکانی کە در این حوزە فعالیت دارند بیش از همە بە مصرف‌زایی علاقە‌مند هستند.
ابراهیمی عنوان کرد: حرفه مدلینگ سبب ایجاد مشکلات روانی بسیاری در کودک خواهد شد و در سن بزرگ سالی بە دلیل انتظاراتی کە والدین برای کودک خلق کردەاند، اگر در آیندە این انتظارات برآوردە نشود کودک دچار ناکامی خواهد شد زیرا پیوستە درصدد در جلب توجە و دریافت تحسین از سوی دیگران است.
وی اضطراب را یکی دیگر از پیامدهای پدیدە مدلینگ کودکان دانست و افزود: به دلیل اینکه کودک مدلینگ می‌داند اگر کار خود را بە درستی انجام ندهد مورد توجە و تایید قرار نخواهد گرفت، به همین دلیل دچار اضطراب و استرس خواهد شد.
ابراهیمی گفت: وقتی در مورد سلامت روانی یک کودک سخن می‌گوییم باید بدانیم کە دوران کودکی دوران حساسی است ک بە نام دورە شکل‌گیری شخصیت کودک شناختە میشود و گاها باید بە جای تعریف مدام از ظاهر کودک باید توانایی‌های کودک را مورد تمجید و تعریف قرار داد و زمینە را برای شکوفایی استعدادهای او فراهم کنیم.
به گفته این مشاور روانشناختی، درگیر کردن کودک با پدیدە مدلینگ و یا بە جای پرداختن بە فکر و خرد کودک، بیشتر به زیباییهای او توجە کردن خود پیامی غیرمستقیم بە کودک است کە تو برای زیباتر شدن بە آرایش و لباس‌های آنچنانی نیازمند هستی و زیبایی ذاتی تو برای جلب توجه دیگران کافی نیست و این در آیندە سبب خواهد شد کودک در آیندە خود رضایتی نداشتە باشد و همین امرسبب بروز خشم و اضطراب کودک را فراهم خواهد کرد.
شیوا ابراهیمی در خصوص ساخت صفحات اختصاصی مادران برای کودکان خود در فضای مجازی یادآور شد: مادرانی که هرروز و بە طور مداوم از کودک و رفتارهایش در طول روز فیلم و استوری تهیه میکنند بە این معنی است که این کودک صرفا برای دنیای مجازی زندگی میکند و جلب رضایت و توجه دیگران به بزرگترین دغدغه فکری کودک تبدیل خواهد شد؛ که همین امر سبب میشود کە کودک مرزی برای زندگی شخصی و اجتماعی خویش قائل نشود و علت این امر بیشتر به علاقە والدین بە فضای مجازی برمیگردد؛ زیرا کودک در سن کم قدرت اظهار نظر و تصمیم‌گیری را ندارد و استفادە افراطی از فضای مجازی سبب میشود کە با کودک بە عنوان یک ابزار کالایی رفتار شود.
وی تصریح کرد: انجام آرایش بر روی کودک و استفادە از پوشش‌های آنچنانی حس ناامنی را در کودک ایجاد میکند و تحقیقات انجام گرفتە نشان میدهد کە کودکانی کە در سن پایین بە آرایش و لباس‌های آنچنانی تمایل دارند در بزرگسالی انحرافات جنسی، ضعف عزت نفس و عواقب منفی بسیاری نیز به دنبال دارد.
ابراهیمی ادامه داد: رفتارهایی در دنیای مدلینگ انجام میشود که به دور از دنیای کودکی کودک است که همین امر میتواند در رشد ابعاد مختلف شخصیتی کودک مشکلات عدیدەای بوجود آورد؛ لذا افرادی کە در حوزە کار مدلینگ فعالیت میکنند باید از استفادە تفریطی و مداوم و مستمر در این کار خودداری کنند.
وی خاطرنشان کرد: شهرت کاذب در این شغل این حس را به کودک القا خواهد کرد کە موفقیت بدون تلاش نیز امکان‌پذیر است و در واقع بە آیندە خوشبین است کە در واقع این یک نوع احساس کاذب است.
ابراهیمی تصریح کرد: تزریق اعتماد بە نفس کاذب به کودک سبب میشود که کودک برای کشف و شکوفایی استعدادهای خود تلاشی نکند و صرفا فقط شنوا و تابع دستورات اطرافیان باشد و تنها بە ابعاد ظاهری خود برای حضور در فضای مجازی توجە کند؛ و چنانچه این برتری کودک در فضای مجازی در دنیای واقعی شکل نگیرد سبب کاهش عزت نفس کودک و دچار شدن بە انواع آسیب‌ها خواهد شد.
وی تاکید کرد: توجە افراطی بە کودک سبب بروز رفتارهایی همچون پرخاشگری، عصبانیت، لجبازی و خودشیفتگی خواهد شد و خود پخش کردن عکس‌های کودک در فضای مجازی زمینه سوءاستفاده سودجویان را فراهم خواهد کرد.
ابراهیمی گفت: دریافت پیام‌ها و لایک‌های بسیار در فضای مجازی، این حس را بە کودک القا میکند کە تو زیبا هستی، تو فرد مهمی هستی و … و این حس‌ها فرد را در سن بزرگسالی دچار مشکل خواهد کرد و حتی در ارتباط با دیگران این حس برتری نیز کودک را دچار آسیب‌های زیادی خواهد کرد.
حرفه مدلینگ کودک را از فرایند رشد طبیعی بازمیدارد
این مشاور روانشناختی، فرایند رشد کودک را مرحلە بە مرحلە و گام به گام دانست و افزود: ورود بە عرصە مدلینگ تغییراتی در شخصیت کودک ایجاد و او را از مسیر طبیعی رشد خود دور خواهد کرد.
شیوا ابراهیمی بیشترین پیامد عرصە مدلینگ را استفادە افراطی و ابزاری از کودک دانست و افزود: حرفه مدلینگ در حالت معمول سبب افزایش تعامل کودک با اجتماع خواهد شد و مهارت‌های اجتماعی کودک بە روند سریعتر رشد منجر خواهد شد و اعتماد بە نفس کودک را افزایش خواهد داد.
وی یکی دیگر از پیامدهای منفی این حرفه را تعیین هویت کودک توسط والدین برشمرد و گفت: زمانیکه کودک در همان بدو تولد همە مراحل زندگیش ثبت و ضبط میشود و و در معرض دید همگان قرار میگیرد در واقعیت والدین با انجام این کار هویت کودک را تعیین میکنند و دیگر کودکان در سن نوجوانی قادر نخواهند بود هویت خود را تغییر دهند .
ابراهیمی عنوان کرد: قطعا نمایش دادن کودک بە صورت افراطی سبب ایجاد تصاویر جمعی در اذهان خواهد شد و این مهم سبب میشود که کودک مراحل کسب هویت فردی خود را طی نکند و بە صورت مداوم خود را در آینە نظرات دیگران نگاە کند.
وی اظهار کرد: گاها والدین برای اینکە از صحنەهای دلچسپ و جذاب کودک خود فیلم برداشت کنند بە کودک پاداش می‌دهند تا بە نوعی برای آنها کارهای زیبا و داستان‌ها و شعرهای جذاب بخواند کە همین امر سبب رشد مهرطلبی کودک خواهد شد و این را بە کودک القا میکند کە برای اینکە تو ثابت کنی کە وجود داری باید تایید دیگران را بە دست بیاوری.
به گفته این مشاور روانشناختی، مهمترین ایرادی کە میتوان بە انجام مستمر و افراطی مدلینگ وارد کرد، این است کە این امر سبب میشود کودک از فعالیت، حرکت و کارهای کودکانە خود دور بماند؛ زیرا کە کودک اکثر اوقات خود را صرف آموزش و کارهای مدلینگ خواهد کرد و از کودکی خود فاصلە میگیرد.
شیوا ابراهیمی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: همانگونە کە میدانیم کودکی دورانی آیندە ساز برای کودک است و شخصیت کودک در همان اوان کودکیش شکل خواهد گرفت لذا این دوران از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید روند طبیعی خود را طی کند.
وی عنوان کرد: ناتوانی در عدم برقراری ارتباط کودک با همسن و سال‌های خود یکی دیگر از پیامدهای منفی پدیده مدلینگ است، زیرا کودک بیشتر وقت خود را با بزرگ‌ترها سر میکند و همە اوقات خود را در این راه صرف میکند کە همین خود مقدمە و زنگ خطری برای مشکلات روحی و روانی کودک در آینده است.
ابراهیمی افزود: طبق آمارهای انجام شدە بر روی کودکان مدلینگ، این دسته از کودکان زمان بسیار کمی برای گذراندن اوقات با پدر و مادر خود دارند کە همین امر خود زنگ خطری است برای آیندە کودک و بە دلیل اینکە والدین بیشتر وقت خود را صرف انجام کارهای مربوط بە مدلینگ کودک میکنند از توجە، محبت، اهمیت بە کودک، بازی کردن با کودک غافل میشوند و این تبعات منفی بسیاری را بە دنبال خواهد داشت؛ زیرا سبب میشود مهمترین امور تربیتی کودک نادیدە گرفتە شود.
وی بیان کرد: گرچە مدلینگ کودک از قواعد و چارچوب مشخصی پیرووی نمی‌کند، یکی از معیارهای اصلی تعیین کودک برای حرفە مدلینگ شخصیت برون گرا و اجتماعی کودک و توانایی برقراری کودک با دیگران است و چنانچە کودک در مراحل رشد و زندگی خود این توانایی برقرای با دیگران را بە دست نیاوردە باشد و تنها در قالب اجبار و نمایش این توانایی را نشان دادە باشد مشکلات و اسیب‌های زیادی را بە کودک وارد خواهد کرد کە تبعات جبران ناپذیری را بە دنبال خواهد داشت.
ابراهیمی اظهار کرد: تجاوز بە حریم شخصی کودک از دیگر عوارض پدیدە مدلینگ است و تاکید روانشناسان بر این است کە باید کودک حریم خصوصی خود را یاد بگیرد و زمانیکە والدین حریم خصوصی کودک خود را حفظ نمی‌کنند و با هر عکس و فیلمی کودک خود را بە نمایش میگذارند نمیتوان از کودک انتظار داشت کە حریم خصوصی خود را حفظ کند.
وی با اشاره به اینکه مدلینگ زمینه را برای سوء استفاده‌های جنسی فراهم خواهد کرد، تصریح کرد: اشتباە نکنید منظور از سواستفادە جنسی تنها داشتن رابطە جنسی نیست و گاە ژست‌های جنسی کە توسط کودک انجام میشود میتواند عوارض بسیاری را بە دنبال داشتە باشد و سبب انحراف جنسی کودک در بزرگسالی شود.
شیوا ابراهیمی تاکید کرد: متاسفانە عوارض و تاثیرات مدلینگ در بزرگسالی نمود پیدا میکند و توجە بیش از حد بە ظاهر و زیبایی بە راستی آسیب‌زا است و نمی‌شود صرفا کودک را بە خاطر ظاهر او مورد توجە قرار داد و کودک باید بە خاطر موفقیت‌ها، اعمال، کارها و تلاش‌هایی کە انجام میدهد مورد تشویق قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: اگر فردی در سن کودکی مورد تشویق ظاهری قرار گیرد، در بزرگسالی ویژگی‌های اخلاقی برای این فرد اهمیت چندانی پیدا نخواهد کرد و آسیب‌مدلینگ بودن در دوران بلوغ کم‌کم خود را نشان میدهد و ممکن است فرد دچار افسردگی شود چرا کە در کودکی همیشە زیبا و اراستە بودە و اکنون در دورانی قرار گرفتە کە ظاهرش تغییر پیدا کردە است و این خود زمینە ساز شکل‌گیری آسیب‌های روحی و روانی در فرد خواهد شد.
ابراهیمی در پایان یادآور شد: حتی میتوان گفت کە کودکانی کە مدلینگ هستند بە نوعی کودکان کار محسوب میشوند با این تفاوت کە کودکان کار با هدف برطرف کردن نیاز مادی مشغول بە کار هستند و کودکان مدلینگ شاید برای رفع نیاز مالی نباشد اما از آنها هم بە همان میزان کار کشیدە میشود.
