مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزشافزوده برای کلیه فعالیتهای تجاری شامل تولید و توزیع کالاها و ارائه خدمات اعمال میشود.
در مالیات بر ارزشافزوده در واقع یک مالیات بر مصرف کلی و گسترده کالاها و خدمات ارزیابی میشود. این مالیات در هر نقطه از فروش کالا، از موارد اولیه گرفته تا خرده فروشی ادامه پیدا میکند. این امر کم و بیش برای کلیه کالاها و خدماتی که توسط شرکتهای مختلف به بازار داخلی ارائه میشود، صدق میکند؛ بنابراین کالاهایی که برای صادرات تولید میشوند یا خدماتی که به مشتریان خارج از کشور فروخته میشود، مشمول مالیات ارزشافزوده نخواهند بود.
در مقابل برای واردات، مالیات در نظر گرفته میشود تا در نهایت سیستم برای تولیدکنندگان داخلی عادلانه باشد و این تولیدکنندگان بتوانند با تامین کنندگان خارجی رقابت کنند. خریداران در مراحل اولیه تولید بازپرداخت مالیات بر ارزشافزوده قبلی را که پرداخت کردهاند، دریافت میکنند.
مالیات بر ارزشافزوده برای کلیه فعالیتهای تجاری شامل تولید و توزیع کالاها و ارائه خدمات اعمال میشود. اما اگر گردش سالانه شخص یا شرکتی کمتر از حد معینی باشد، شخص مجبور نیست برای فروش کالای خود مالیات پرداخت کند.
مالیات ارزشافزوده در نهایت توسط مصرفکننده نهایی پرداخت میشود و این هزینه برای مشاغل نیست. در واقع این مالیات به عنوان درصدی از قیمت شارژ میشود به این معنی که بار مالیاتی واقعی در هر مرحله از زنجیره تولید و توزیع قابلمشاهده است.
نحوه محاسبه مالیات بر ارزشافزوده چگونه است؟
مالیات بر ارزشافزوده به عنوان درصدی از کل هزینه بیان میشود. محاسبه بر ارزشافزوده در ایران از طریق روش غیرمستقیم محاسبه میشود. در این روش، تجارتهای مختلف هنگام خرید محصولاتی که شامل پرداخت مالیات میشوند، علاوه بر مبلغی که برای ماده اولیه میپردازند، مالیات ارزشافزوده محصول خریداریشده را به فروشنده اصلی پرداخت میکنند؛ بنابراین فروشنده نیز میتواند مالیات را به دولت پرداخت کند. به طور مثال یک تولیدکننده تلفن همراه موظف است طبق قانون برای همه بخشهایی که در تولید تلفن همراه نقش دارند، مالیات پرداخت کند که این امر شامل پاداش و دستمزد کارکنان و مالیات مربوط به خرید دستگاهها و تجهیزات مختلف است.
در نهایت پس از اینکه تلفن همراه به فروش رسید، مالیات پرداخت شده توسط صاحبان شرکتها از مصرفکننده نهایی دریافت میشود.
در ایران در صورتی که مالیات پرداخت شده بیش از مقدار تعیینشده برای هر شرکت یا نهاد باشد، این مبلغ در دورههای بعدی پرداخت مالیات محسوب شده و از مالیات کل دورههای بعد کاسته میشود.
همچنین لازم به ذکر است که نرخ مالیات از سال ۸۷ با ۳ درصد در ایران شروع شده و با توجه به محاسبات گسترده صورت گرفته، این نرخ با افزایش همراه بوده و در حال حاضر به ۹ درصد رسیده است که این نرخ برای کالاهای تولیدشده و خدمات ارائه شده محاسبه و پرداخت میشود.