ماست سنتی بهتر است یا صنعتی؟

مقابل یخچال لبنیات فروشگاه که بایستید هزار و یک جور محصول جدید می بینید.کم چرب، پرچرب، غنی شده، بدون لاکتوز، پروبیوتیک و…. اما آیا این همه اسم فقط برای تجارت و بالارفتن فروش است یا واقعا دنیای لبنیات آنقدر گسترده شده که هر روز محصولی با ویژگی های جدید از راه می رسد؟
ب گزارش نامه نیوز ، در مطلب زیر به بررسی مضرات و فووائد مصرف چند نوع از ماست و لبنیات پرداخته ایم. در ادامه بیشتر بخوانید:

پروبیوتیک

پروبیوتیک ها، میکروارگانیسم های زنده ای هستند که اگر به اندازه کافی به خوراکی ها اضافه شوند، می توانند آثار مثبتی روی سلامت ما داشته باشند. مهم ترین خاصیت این نوع محصولات، کاهش عوارض عدم تحمل لاکتوز است. یعنی افرادی که نسبت به لاکتوز موجود در شیر حساسیت دارند و با خوردن شیر نفخ می کنند و کسانی که به سختی می توانند لبنیات را هضم کنند یا خیلی زود به مشکلات گوارشی مثل یبوست دچار می شوند، با خوردن محصولات پروبیوتیک می توانند وضعیت گوارشی شان را بهتر کنند. اما محصولات پروبیوتیک خواص دیگری هم دارند. آنها با سرطان مبارزه و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کنند، ضدعفونی کننده دستگاه گوارشی هستند و با جلوگیری از رشد باکتری های عفونت زا در بدن، به سلامتی شما کمک کرده و باکتری های مضر را در بدن سرکوب می کنند. همچنین مصرف پروبیوتیک ها باعث جذب بیشتر مواد مغذی موجود در مواد غذایی مصرفی تان می شود. به عنوان مثال پروبیوتیک ها تأثیر زیادی در جذب کلسیم، ویتامین K و ویتامین B دارند. یک نکته جالب دیگر درباره پروبیوتیک ها این است که آنها بدن را از عوارض دارویی پاک می کنند. مثلا مصرف آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری های ویروسی معمولا باعث از بین رفتن باکتری های مفید سیستم گوارشی می شود چون این داروها برای از بین بردن باکتری ها هستند و فرقی بین باکتری های خوب و بد قائل نمی شوند. اما خوردن محصولات پروبیوتیک کمک می کند که باکتری های مفید دوباره به روده بازگردند و عوارض آنتی بیوتیک از بین برود.

بدون لاکتوز

لاکتوز نام قند شیر است؛ قندی که البته باعث مشکلات گوارشی خیلی از افراد بعد از خوردن شیر می شود و نفخ و اسهال و دل پیچه ایجاد می کند. لبنیات کم لاکتوز یا بدون لاکتوز، نوعی از لبنیات است که برای این افراد تهیه می شود. این لبنیات در واقع با فرآوری شیرهای معمولی ایجاد می شوند و خواص آنها فرقی با خواص لبنیات بکر ندارد. چرا بعضی ها به لاکتوز حساسیت دارند؟ معمولا پای وراثت در میان است و گاهی هم مصرف برخی داروها یا جراحی، عفونت های گوارشی، بالارفتن سن یا بارداری باعث ایجاد حساسیت به لاکتوز می شود. به طور طبیعی آنزیم مورد نیاز برای هضم لاکتوز از ابتدای تولد تا پیش از 5 سالگی در سیستم گوارشی تولید می شود اما برخی افراد پس از این دوره استعداد تولید آن را از دست می دهند. چرا لبنیات کم لاکتوز در مقایسه با شیرهای معمولی شیرین ترند؟ تا وقتی شیر حاوی قند لاکتوز است شیرینی قابل تشخیص ندارد اما وقتی این قند را به وسیله آنزیم تجزیه کننده اش می شکنند، لاکتوز به واحدهای گلوکز تبدیل و مزه شیرین آن نمایان می شود.

لبنیات غنی شده

حتما دیده اید که روی بسته بندی برخی محصولات لبنی نوشته شده؛ غنی شده با ویتامین D، کلسیم، زینک و… شاید برایتان سؤال شود که مگر لبنیات به قدر کافی ویتامین یا املاح ندارند که باید به آنها اضافه شود؟ چرا دارند اما شما برای تأمین ویتامین یا کلسیم بدنتان باید مقدار زیادی شیر یا ماست مصرف کنید درحالی که اگر لبنیات غنی شده باشند با خوردن یک لیوان از آنها ممکن است نیاز بدن تان برآورده شود. دلیل دیگر غنی سازی ، حفظ مقادیر بیشتری از مواد مؤثر لبنیات است. ما برای پیشگیری از خطرات میکروبی که مواد لبنی را تهدید می کنند، آنها را گرم می کنیم یا در کارخانه ها لبنیات با فرایند گرم کردن پاستوریزه و استریلیزه می شوند. در این میان شیر در اثر گرما برخی از ویتامین ها و املاح خود را از دست می دهد. برای جبران این کمبودها، شیر را غنی می کنند تا نیازهای بدن را بهتر رفع کند. این همان کاری است که در تهیه آبمیوه های صنعتی هم انجام می شود و با افزودن ویتامین ها سعی می شود خواص میوه را به آبمیوه برگردانند.

هشدار:

مصرف محصولات پروبیوتیک تقریبا برای همه مفید است به جز افرادی با بیماری های خاص مانند HIV پیشرفته یا نوزادان زیر 6ماه.

با وجود این همه خاصیت، باکتری های پروبیوتیک فقط یک هفته تا 10روز زنده می مانند و اگر شما محصولات پروبیوتیکی را بعد از این مدت مصرف کنید، هیچ فرقی با لبنیات معمولی ندارند.

میکروارگانیسم های پروبیوتیک در اثر حرارت از بین می روند بنابراین آنها را گرم نکنید یا با غذای داغ نخورید.

اگرچه بیشتر، ماست پروبیوتیک را در فروشگاه ها می بینیم اما در دنیا فرآورده های پروبیوتیکی مختلفی تولید می شوند. از انواع نوشیدنی پروبیوتیک مثل شیر و آب ماست و دوغ گرفته تا پنیر و ماست و بستنی. فرقی ندارد کدام یک از این محصولات را مصرف می کنید. مهم این است که محصول، به اندازه کافی غنی باشد. محصول پروبیوتیکی ای مناسب است که در هر میلی لیتر یا گرم از آن حداقل یک میلیون باکتری پروبیوتیک وجود داشته باشد. اگر غلظت باکتری های پروبیوتیک محصولی کمتر از این باشد، خیلی مفید و کارآمد نخواهد بود.

هشدار:

غنی سازی فقط مخصوص لبنیات نیست و در ماکارونی، میوه ها، آبمیوه ها و هله هوله های مخصوص کودکان هم به چشم می خورد. به هر حال باید حواستان باشد که در مصرف محصولات غنی شده زیاده روی نکنید. چون باعث رسوب املاح در بدن یا دفع آنها می شود.

اگر دچار پوکی استخوان هستید یا فقر شدید ویتامین D یا کلسیم یا هر ماده معدنی یا ویتامین دیگری دارید، نمی توانید صرفا با خوردن این نوع لبنیات نیاز بدنتان را رفع کنید. باید حتما زیرنظر پزشک باشید. در واقع محصولات لبنی غنی شده برای پیشگیری از بروز یک بیماری مؤثرند نه درمان آن.

از آنجایی که کمبود ویتامینD و کلسیم در گروه میانسالان، سالمندان، دختران نوجوان و زنان باردار بیشتر است، بهتر است مصرف لبنیات غنی شده با ویتامین D را به آنها پیشنهاد کنید.