لوريس چكناواريان: اميد نباشد، بايد خودكشي كنيم
لوريس چکناواريان، آهنگساز و رهبر ارکستر، در مراسمي در روز سه‌شنبه، ٩ آبان، در حضور اهالي موسيقي تمامي آثار خود را به موزه موسيقي ملي ايران اهدا کرد.
اين مراسم با حضور ميهماناني، از جمله فرهاد فخرالديني، حسن رياحي، کامبيز روشن‌روان، شهرام ناظري، علي مرادخاني، مرتضي کاظمي، بهرام جمالي، برديا صدرنوري، جواد کسايي، يارتا ياران، کريستف رضاعي، سيدمحمد ميرزماني، نوين افروز، علي ترابي، سيدمجتبي حسيني و فرزين پيروزپي در محل موزه موسيقي برگزار شد.
لوريس هايکازي چکناواريان يکي از مشهورترين چهره‌هاي فرهنگي در ايران و ارمنستان است. او به‌عنوان رهبر ارکستر، توانسته با هزينه خود ارکسترهاي مختلفي را در نقاط مختلف جهان، از جمله اتريش، بريتانيا، آمريکا، کانادا، فنلاند، ارمنستان و تايلند رهبري کند. چکناواريان به‌عنوان آهنگساز تا به حال شش اپرا، پنج سمفوني، کارهايي در زمينه موسيقي کر، موسيقي مجلسي، موسيقي باله، پيانو و خوانندگي و همچنين کنسرتوهايي براي پيانو، ويلن، گيتار، سلو و پيپا، در کنار موسيقي‌هاي متن فيلم ساخته است.
او بيش از صد اثر با ليبل‌هايي مانند آرسي‌اي، فيليپس، امي و اي‌اس‌وي منتشر کرده است. او بيش از ۷۵ اثر شامل سمفوني، اپرا، موسيقي مجلسي، کنسرتو براي پيانو، ويلن، گيتار، ويلن‌سل و پيپا، موسيقي باله، آثاري براي گروه کر، يک رکوئيم و يک اوراتوريو و بيش از ۴۵ موسيقي فيلم ساخته است. ساخته‌هاي چکناواريان از سوی گروه ارکسترهاي مختلفي مانند ارکستر سمفونيک لندن، ارکستر فيلارمونيک لندن، ارکستر هال، ارکستر فيلارمونيک هلسينکي، ارکستر سمفونيک هلسينکي، ارکستر سمفونيک تهران و ارکستر سمفونيک نيويورک اجرا شده‌اند.
آثاري که به موزه موسيقي اهدا کرده‌ايد، شامل چه چيزهايي است؟
من هرچه داشته‌ام به موزه داده‌ام. من كل آثارم را كه در ٦٢ سال نوشته‌ام، به آنجا اهدا كرده‌ام.
چرا و با چه انگيزه‌اي اين آثار را به موزه موسيقي اهدا کرديد؟
اين كاري است كه در تمام دنيا مرسوم است و همه هنرمندها مي‌خواهند آثارشان در جايي نگهداري شود، من هم ترجيح دادم اين آثار را به موزه موسيقي بسپارم. بالاخره هنرمند دوست دارد كه بعد از مرگش همچنان آثارش در دسترس باشد و هنرمندان ديگر و نسل‌هاي بعدي آنها را اجرا كنند. اين آثار را بايد هنرمندان ديگر و پژوهشگران مطالعه كنند و مردم بتوانند اينها را در دسترس داشته باشند و ماندن اينها در خانه‌ام ديگر به درد نمي‌خورد. من كه نمي‌توانم اينها را تا صد يا ٢٠٠ سال بعد نگهداري كنم، بلكه اين كار موزه است كه مي‌تواند از آنها نگهداري کند و در صورت نياز در اختيار مردم قرار دهد.
تعداد آثار مشخص است؟
آثار مختلفي است كه حاصل ٦٢ سال كار مداوم در موسيقي است كه شامل شش اپرا و پنج سمفوني مي‌شود، همچنين اركسترال و سوييت‌هاي مختلف هم هست و كارهاي پيانو است و موسيقي براي باله، موسيقي براي كُر و … من براي هر قسمتي از موسيقي آهنگ ساخته‌ام مانند اپرا، باله، سمفوني، كر و … .
درباره سرنوشت سوييت سمفوني «جهان‌پهلوان تختي» مي‌خواهيم بدانيم كه چه شد؟
اين اتفاق نيفتاد، متأسفانه برخلاف آنكه مي‌خواست بشود، نشد و هنوز سر جايش هست.
يعني برنامه و رايزني‌اي انجام نداده‌ايد كه بشود اجرا كرد؟
نه… متأسفانه دنبال نكرده و هنوز كاملش نكرده‌ام و همين‌طور باقي مانده است.
آيا اميدي هست كه جهان‌پهلوان اجرا شود؟
اميد، همه زندگي ماست. اگر اميد نباشد بايد خودكشي كنيم.
خدا نكند!؟ ان‌شاءالله هزار سال زنده باشيد و سايه سر هنردوستان.
هرچه قسمت باشد! بعضي‌موقع‌ها هر كار مي‌كني نمي‌شود، نيمه‌تمام مي‌ماند، مي‌نويسي اما اجرا نمي‌شود … بنابراين بايد ديد كه آينده چه مي‌گويد.
شما سال‌ها پيش سوييت سمفوني كوروش كبير را ساخته و حتي آن را از سوی اركستر فيلارمونيك يك گروه خارجي اجرا كرده‌ايد؟
ما فقط آن را با اركستر سمفونيك لندن ضبط كرده‌ايم.
قصد نداريد آن را در ايران هم اجرا کنيد؟
ما اركستري به آن صورت نداريم كه بشود با آن اجرائي كرد. اگر اركستري از خارج بيايد حتما اين كار ممكن خواهد شد. امكان دارد، البته اگر اركستر خارجي بيايد، در مراسم ٨٠ سالگي امكان دارد كه آن را اجرا كنيم. همچنين چند كار ديگر هم در كنارش اجرا خواهد شد.
بنابراين صحبت‌هايي شده؟
بله فقط صحبت‌هايي شده، چون اركستر ما توان اجراي اين آثار را ندارد.
بنابراين با امكانات موجود در تهران اجراي آن ميسر نيست و بايد حتما از خارج بيايند؟
بله!
نظرتان را درباره وضعيت فعلي دو ارکستر سمفونيک تهران و ارکستر ملي مي‌خواهيم بدانيم.
نمي‌دانم… نمي‌دانم! دنبال نكرده‌ام و نمي‌دانم الان چگونه هستند. اگر بخواهم ارزيابي كنم، بايد مطالعه كنم و بروم سر تمرين‌هايشان، نبوده‌ام و واقعا نمي‌دانم.
برنامه جديدتان چه خواهد بود؟
اجراي جديدي ندارم، مگر اينكه در بهمن‌ماه امسال چندتا اجرا داشته باشم.
اين اجراهايتان مشخص است؟
نه، هنوز مشخص نيست. اگر اسپانسر پيدا شود و بتوانيم گروه اركستر خارجي را بياوريم، اين آثار هم مشخص و حتما اجرا خواهند شد.
