لوریس چکناواریان: امید نباشد، باید خودکشی کنیم
لوریس چکناواریان، آهنگساز و رهبر ارکستر، در مراسمی در روز سه‌شنبه، ۹ آبان، در حضور اهالی موسیقی تمامی آثار خود را به موزه موسیقی ملی ایران اهدا کرد.
این مراسم با حضور میهمانانی، از جمله فرهاد فخرالدینی، حسن ریاحی، کامبیز روشن‌روان، شهرام ناظری، علی مرادخانی، مرتضی کاظمی، بهرام جمالی، بردیا صدرنوری، جواد کسایی، یارتا یاران، کریستف رضاعی، سیدمحمد میرزمانی، نوین افروز، علی ترابی، سیدمجتبی حسینی و فرزین پیروزپی در محل موزه موسیقی برگزار شد.
لوریس هایکازی چکناواریان یکی از مشهورترین چهره‌های فرهنگی در ایران و ارمنستان است. او به‌عنوان رهبر ارکستر، توانسته با هزینه خود ارکسترهای مختلفی را در نقاط مختلف جهان، از جمله اتریش، بریتانیا، آمریکا، کانادا، فنلاند، ارمنستان و تایلند رهبری کند. چکناواریان به‌عنوان آهنگساز تا به حال شش اپرا، پنج سمفونی، کارهایی در زمینه موسیقی کر، موسیقی مجلسی، موسیقی باله، پیانو و خوانندگی و همچنین کنسرتوهایی برای پیانو، ویلن، گیتار، سلو و پیپا، در کنار موسیقی‌های متن فیلم ساخته است.
او بیش از صد اثر با لیبل‌هایی مانند آرسی‌ای، فیلیپس، امی و ای‌اس‌وی منتشر کرده است. او بیش از ۷۵ اثر شامل سمفونی، اپرا، موسیقی مجلسی، کنسرتو برای پیانو، ویلن، گیتار، ویلن‌سل و پیپا، موسیقی باله، آثاری برای گروه کر، یک رکوئیم و یک اوراتوریو و بیش از ۴۵ موسیقی فیلم ساخته است. ساخته‌های چکناواریان از سوی گروه ارکسترهای مختلفی مانند ارکستر سمفونیک لندن، ارکستر فیلارمونیک لندن، ارکستر هال، ارکستر فیلارمونیک هلسینکی، ارکستر سمفونیک هلسینکی، ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر سمفونیک نیویورک اجرا شده‌اند.
آثاری که به موزه موسیقی اهدا کرده‌اید، شامل چه چیزهایی است؟
من هرچه داشته‌ام به موزه داده‌ام. من کل آثارم را که در ۶۲ سال نوشته‌ام، به آنجا اهدا کرده‌ام.
چرا و با چه انگیزه‌ای این آثار را به موزه موسیقی اهدا کردید؟
این کاری است که در تمام دنیا مرسوم است و همه هنرمندها می‌خواهند آثارشان در جایی نگهداری شود، من هم ترجیح دادم این آثار را به موزه موسیقی بسپارم. بالاخره هنرمند دوست دارد که بعد از مرگش همچنان آثارش در دسترس باشد و هنرمندان دیگر و نسل‌های بعدی آنها را اجرا کنند. این آثار را باید هنرمندان دیگر و پژوهشگران مطالعه کنند و مردم بتوانند اینها را در دسترس داشته باشند و ماندن اینها در خانه‌ام دیگر به درد نمی‌خورد. من که نمی‌توانم اینها را تا صد یا ۲۰۰ سال بعد نگهداری کنم، بلکه این کار موزه است که می‌تواند از آنها نگهداری کند و در صورت نیاز در اختیار مردم قرار دهد.
تعداد آثار مشخص است؟
آثار مختلفی است که حاصل ۶۲ سال کار مداوم در موسیقی است که شامل شش اپرا و پنج سمفونی می‌شود، همچنین ارکسترال و سوییت‌های مختلف هم هست و کارهای پیانو است و موسیقی برای باله، موسیقی برای کُر و … من برای هر قسمتی از موسیقی آهنگ ساخته‌ام مانند اپرا، باله، سمفونی، کر و … .
درباره سرنوشت سوییت سمفونی «جهان‌پهلوان تختی» می‌خواهیم بدانیم که چه شد؟
این اتفاق نیفتاد، متأسفانه برخلاف آنکه می‌خواست بشود، نشد و هنوز سر جایش هست.
یعنی برنامه و رایزنی‌ای انجام نداده‌اید که بشود اجرا کرد؟
نه… متأسفانه دنبال نکرده و هنوز کاملش نکرده‌ام و همین‌طور باقی مانده است.
آیا امیدی هست که جهان‌پهلوان اجرا شود؟
امید، همه زندگی ماست. اگر امید نباشد باید خودکشی کنیم.
خدا نکند!؟ ان‌شاءالله هزار سال زنده باشید و سایه سر هنردوستان.
هرچه قسمت باشد! بعضی‌موقع‌ها هر کار می‌کنی نمی‌شود، نیمه‌تمام می‌ماند، می‌نویسی اما اجرا نمی‌شود … بنابراین باید دید که آینده چه می‌گوید.
شما سال‌ها پیش سوییت سمفونی کوروش کبیر را ساخته و حتی آن را از سوی ارکستر فیلارمونیک یک گروه خارجی اجرا کرده‌اید؟
ما فقط آن را با ارکستر سمفونیک لندن ضبط کرده‌ایم.
قصد ندارید آن را در ایران هم اجرا کنید؟
ما ارکستری به آن صورت نداریم که بشود با آن اجرائی کرد. اگر ارکستری از خارج بیاید حتما این کار ممکن خواهد شد. امکان دارد، البته اگر ارکستر خارجی بیاید، در مراسم ۸۰ سالگی امکان دارد که آن را اجرا کنیم. همچنین چند کار دیگر هم در کنارش اجرا خواهد شد.
بنابراین صحبت‌هایی شده؟
بله فقط صحبت‌هایی شده، چون ارکستر ما توان اجرای این آثار را ندارد.
بنابراین با امکانات موجود در تهران اجرای آن میسر نیست و باید حتما از خارج بیایند؟
بله!
نظرتان را درباره وضعیت فعلی دو ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی می‌خواهیم بدانیم.
نمی‌دانم… نمی‌دانم! دنبال نکرده‌ام و نمی‌دانم الان چگونه هستند. اگر بخواهم ارزیابی کنم، باید مطالعه کنم و بروم سر تمرین‌هایشان، نبوده‌ام و واقعا نمی‌دانم.
برنامه جدیدتان چه خواهد بود؟
اجرای جدیدی ندارم، مگر اینکه در بهمن‌ماه امسال چندتا اجرا داشته باشم.
این اجراهایتان مشخص است؟
نه، هنوز مشخص نیست. اگر اسپانسر پیدا شود و بتوانیم گروه ارکستر خارجی را بیاوریم، این آثار هم مشخص و حتما اجرا خواهند شد.
