كاظم جلالي: از مدت‌ها قبل آماده چنين تصميمي ازسوي امريكا بوديم
همزمان با خروج ايالات متحده از برجام، ديگر طرفين توافق هسته‌اي همچنان بر لزوم پايبندي به اين توافق چندجانبه بين‌المللي تاكيد كرده و حسن روحاني، رييس‌جمهوري نيز از مهلت چندهفته‌اي به كشورهاي اروپايي براي تشخيص پايبندي عملي آنها به اين توافق سخن گفت.
به گزارش نامه نیوز موضوعي كه ازسوي بسياري از نمايندگان مجلس نيز مورد تاكيد قرار گرفت. در اين ميان مركز پژوهش‌هاي مجلس از تهيه ٥ سناريو براي مقابله با اقدام ايالات متحده خبر داده است. براي بررسي اين موضوع و ديگر ابعاد بحث خروج امريكا از برجام به سراغ كاظم جلالي، رييس مركز پژوهش‌هاي مجلس و همچنين مصطفي كواكبيان عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس رفتيم كه در ادامه مشروح گفت‌وگو با اين دو نماينده تهران در مجلس را مي‌خوانيم.
آقاي جلالي، باوجود خروج ايالات متحده از برجام، اتحاديه اروپا حمايتي تمام‌عيار از تداوم توافق هسته‌اي با ايران داشت؛ آيا جمهوري اسلامي ايران برنامه مشخصي براي مذاكره با كشورهاي اروپايي دارد؟
همان‌طور كه آقاي روحاني، رييس‌جمهوري نيز بلافاصله پس از خروج ايالات متحده از برجام، تاكيد كردند برنامه ما از پيش تعيين شده و از مدت‌ها قبل آماده چنين تصميمي ازسوي امريكا بوديم و بر اين اساس، در شرايط فعلي آقاي ظريف به عنوان وزير امور خارجه كشورمان موظف شده‌اند كه ظرف چند هفته آينده به كشورهاي اروپايي سفر كرده و با مقامات اين كشورها مذاكره كند تا درباره آينده برجام تصميم‌گيري كنيم. مذاكرات پيش‌رو نيز مبتني بر اين خواهد بود كه در وضعيت جديد چه تضاميني ازسوي كشورهاي اروپايي به ما داده مي‌شود تا ببينيم آيا مي‌توانيم براساس اين تضامين جديد اطمينان حاصل كنيم كه منافع‌مان در قالب برجام تامين خواهد شد. بنابراين نتيجه اين مذاكرات مسير آينده برجام را شفاف‌تر و روشن‌تر خواهد ساخت.
به‌طور كلي ما در يكي، دو سال اخير و پس از امضاي برجام روابط اقتصادي خاصي با ايالات متحده نداشتيم و عمده روابط اقتصادي پسابرجامي ما با همين كشورهاي اروپايي و روسيه و چين بوده كه به‌زعم برخي ناظران چندان موثر نبوده است؛ آيا در شرايط جديد مي‌توانيم اميدوار باشيم كه باتوجه به تحريم‌هاي جديد امريكا بتوانيم با كشورها و شركت‌هاي اروپايي روابط اقتصادي برقرار كنيم؟
واقعيت اين است كه در حال حاضر شرايط ما به‌مراتب بهتر از گذشته است. فراموش نكنيم كه در دوران پيش از برجام، فشارهاي بين‌المللي با محوريت امريكا ما را ذيل فصل هفتم شوراي امنيت قرار داده و نوعي اجماع تصنعي و ساختگي عليه جمهوري اسلامي ايران شكل داده بودند اما امروز شاهديم كه همه طرفين برجام و جامعه جهاني موضع ما را تاييد مي‌كنند و عليه ترامپ و ايالات متحده موضع‌گيري مي‌كنند. بنابراين معتقدم كه وضعيت ما به لحاظ سياسي و ديپلماتيك در جامعه جهاني به‌مراتب بهتر از گذشته است. برنامه‌اي كه بايد در پيش بگيريم بايد بر اين اساس استوار باشد كه اين وضعيت بهبوديافته و مساعد سياسي را به وضعيت اقتصادي مساعد تسري بدهيم كه راه‌حل اين كار نيز در گروي هنر ديپلماسي و رفت و آمدهاي ما با كشورهاي ديگر است تا ببينيم چگونه مي‌توانيم اين وضعيت مساعد سياسي را به وضعيت اقتصادي‌مان نيز تسري دهيم.
مجلس شوراي اسلامي و مشخصا مركز پژوهش‌هاي مجلس چه برنامه‌اي براي تحقق اين اهداف دارد؟ آيا تاكنون استراتژي و برنامه مشخصي ازسوي شما پيشنهاد شده است؟
ما در مركز پژوهش‌ها در تمام اين مدت مشغول رصد و تهيه گزارش از بخش‌هاي مختلف كشور و موضوعات گوناگون هستيم و بر اساس اين گزارش‌ها، راهكارهايي ارايه مي‌كنيم كه البته اين راهكارها لزوما منحصر در مسائل تقنيني و قانونگذاري نيست. بسياري از اين راهكارها مربوط به بخش‌هاي اجرايي نيز مي‌شود و در اين راستا نيز گزارش‌ها و راهكارهاي خود را ارايه كرده و خواهيم كرد.
در گذشته شاهد بوديم كه به توافق و عادي‌سازي ارتباط با ايالات متحده نزديك شده‌ايم اما هربار اتفاقاتي به موازات مذاكرات ما انجام شده كه اين تصور را ايجاد كرده كه دسيسه‌اي در كار بوده يا مثلاً اسراييلي‌ها سعي در برهم زدن اين روابط داشته‌اند. مواردي همچون مك‌فارلين، برج‌هاي الخبر و نمونه‌هايي از اين دست. به نظر شما در اين مورد دست‌هاي پشت پرده دخيل نبودند؟
به نظرم در جريان اخير، نمي‌توان چنين مسائلي را چندان دخيل دانست. البته نمي‌توان نقش رژيم صهيونيستي و اسراييلي‌ها در اين تصميم نابخردانه امريكا را ناديده گرفت و حتما رژيم صهيونيستي نيز در اين مساله نقش داشته است اما به هر حال استعداد خود ترامپ را هم نمي‌توان ناديده گرفت. به هر حال ترامپ از همان ابتدا كه روي كار آمد، به‌دلايلي متعدد ازجمله اينكه بگويد تمام كارهاي دولت پيش از خود و دوران رياست‌جمهوري اوباما اشتباه بوده است، سعي كرد دست به اقداماتي نامتعارف بزند و به برجام به عنوان يكي از اين خطاها و اقدامات اشتباه دولت اوباما اشاره كرد و در ادامه راه نيز در مسير تخريب اين توافق گام برداشت و دست به اقداماتي ناشايست زد. آنچنان كه در جريان سخنراني سه‌شنبه شب نيز ديديم كه ترامپ بسيار تهديدآميز و بي‌ادبانه و با ادبياتي نامتعارف و هتاكانه صحبت كرد.
