قطر یا عربستان؛ آیا ایران باید دست به انتخاب بزند؟/چرا نمی توان به سعودی ها اعتماد کرد ؟

وزیر امور خارجه کشورمان با اولین سفر منطقه ای خود می خواهد سیاست خارجی کشور را در مسیر اولویت های آن پیش ببرد
به گزارش بازتاب محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان اولین سفر منطقه ای خود در دولت دوازدهم را با همسایگان شروع کرد. همسایگان یکی از ابراولویت سیاست خارجی کشورمان عنوان شده بود. ظریف گفته بود ما در دولت دوازدهم دو ابر اولیت داریم. دو ابر اولویت وزارت خارجه موضوع اقتصاد و همسایگان است.
به نظر می رسد این دو اولویت خود بخود همپوشانی خاصی دارند. ارتباط با همسایگان با اقتصاد و تعامل اقتصادی و دیپلماسی اقتصادی با همسایگان مرتبط است و با همدیگر شروع شده و استمرار می یابد. دیپلماسی اقتصادی که در آن همسایگان کنار گذاشته شوند، دیپلماسی موفقی نیست و همچنین تعامل با همسایگان بدون رویکرد اقتصادی به مانند رابطه ای پوچ و بی اثر می ماند.
اما اولین سفر منطقه ای با سفر به کشورهای عربی جنوب خلیج فارس شروع شد. منطقه ای که ناظران عقیده دارند ایران به هر روی باید مشکلات خود را در این منطقه با همسایگان از بین ببرد و یا حداقل به سطحی از تعاملات مناسب برسد که تنش زدایی قسمتی از این تعاملات است. از این رو سفر به عمان و قطر را می توان در این باره تفسیر کرد.

آیا ایران باید دست به انتخاب بزند؟

سفر به کشورهای عربی منطقه اما در برهه کنونی از ملاحظاتی برخوردار است که باید در نظر گرفته شود. قطر کشوری است که در چند ماه اخیر از سوی 4 کشور عربی با محوریت عربستان مورد محاصره قرار گرفته و بحرانی را طی این مدت شکل داده است. میانجیگری بسیاری از بازیگران منطقه ای و بین المللی تا به حال نتیجه نداده و دوحه زیر بار شروط این کشورها نرفته است.
در این فضا ایران سیاست هیجانی و واکنش سریع در این باره را کنار گذاشت و به انتظار یک فضای پایدارتر نشست. قطر چاره ای جز آوردن تخم مرغ هایش به سمت سبد ایران و ترکیه نداشت. ترکیه در این مسیر بیشترین بهره برداری را می توانست داشته باشد. کارشناسان گفتند با توجه به فضای تنش آمیز ایران و عربستان، این بهترین فرصت برای ایجاد تشتت در صف دشمنان ایران است و سخن از شکاف در شورای همکاری خلیج فارس زدند. ایران روی خوش به قطر نشان داد و به نیازهایش پاسخ گفت و سفر ظریف به قطر اولین سفر او به این کشور بعد از بحران پیش آمده برای آن بود.
ظریف در این سفر با امیر قطر و همچنین همتای قطری خود دیدار کرد. وزیر امور خارجه کشورمان از آمادگی ایران برای همکاری های دراز مدت با قطر و تبدیل این کشور به عنوان یک شریک اقتصادی سخن گفت.

طرف قطری نیز آمادگی خود را برای امضاء توافقات گذشته اعلام داشت و تاکید کرد هدف قطر توسعه همکاری های اقتصادی همگام با توسعه مناسبات سیاسی است.
این سفر شاید نشان می دهد ایران انتخاب خود را کرده است و ارتباط خود با قطر را در مقابل عربستان افزایش خواهد داد. اما چند نکته مهم قابل یادآوری است.

4نکته در رابطه با سیاست خارجی عربی

1- ایران همچنانکه در قبال بحران قطر با کشورهای محاصره کننده آن از ابتدا سیاست آرامی را در پیش داشت در استمرار آن نیز باید از سیاستهای هیجانی دوری کند و حمایت کامل خود را از یک طرف شکل ندهد. قطر در حوزه عربی تعریف می شود و باید دورنمای پایان بحران را در نظر داشت.
2- آیا حمایت از قطر برای ایران نفع و سود قابل توجهی خواهد داشت؟ روابط با کشورها به هر روی تعاملی اقتصادی و بر اساس حساب و کتاب است. هر رابطه ای که از آن نفعی سیاسی اقتصادی بیرون نیاید قابل فهم نخواهد بود.
3- شاید اکنون دیر باشد که در مورد این سخن بگوییم که ایران می توانست بجای قطر، عربستان را انتخاب کند. شرایط بغرنج و تنش آمیز دو کشور شاید این امر را امکان پذیر نمیکرد. مواضع مقامات عربستانی چهره ای تند و غیر قابل انعطاف از آنها می نمایاند و اعتماد به آنها را سخت جلوه می داد. از این رو راهی بجز نرمی با قطر نمی ماند. چه اینکه دستاورد بزرگی نیز از این جهت شکل نمی گرفت.
4- اما نکته بسیار مهم این است که روابط بین المللی جهان صفر و صدی نیست. ما ملزم به انتخاب این یا آن نیستیم. سرعت تحولات منطقه ای و جنس بحرانها، هر بازیگری را مجبور به این می کند که مسائل را به صورت نسبی دنبال کند.

منبع:نامه نیوز