قاتل خاموش دوباره در شهر

گازگرفتگی یکی از حوادثی است که هر سال به ویژه در فصل سرما قربانیان زیادی دارد ، براساس اعلام اورژانس کشور تنها از ابتدای مهرماه تا 22 آذر ۲۳۲۸ نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن راهی بیمارستان شدند و ۱۰۶ نفر نیز جان باختند.

قاتل خاموش در حالی در فصل سرما پشت در هر خانه‌ای کمین کرده که به راحتی با رعایت چند توصیه و نکته ایمنی می‌توان از ورودش جلوگیری کرد، نکاتی که در ادامه در گفت‌وگو با سخنگوی آتش‌نشانی تهران مطرح شده است.

سید جلال ملکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد:‌ در فصل سرما نفت، گاز و زغال چوب از عمده‌ترین سوخت هایی است که در نقاط مختلف کشور برای گرم کردن هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد. به غیر از خطر نشت گاز، انفجار و آتش سوزی در نصب و راه اندازی نادرست وسایل گرمایشی و استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد، خطر دیگری وجود دارد که هر وسیله گرمایشی یا حتی غیرگرمایشی که به نوعی شعله‌ای در آن وجود دارد و اکسیژن محیط را مصرف می‌کند عامل بروز آن است؛ این خطر مسمومیت با گاز کشنده «مونوکسید کربن» است.

وی با بیان اینکه انواع بخاری‌های گازی، نفتی، شومینه، پکیج، آبگرمکن و … از جمله وسایل گرمایشی است، گفت: حتی خودرویی که به مدت طولانی در محیط بسته روشن بماند می‌تواند باعث تولید این گاز کشنده شود. همان گازی که از آن به عنوان قاتل خاموش یا مرگ خاموش قربانیان یاد می‌شود.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران ادامه داد: این گاز به دلیل کاهش اکسیژن در محیط به وجود می‌آید، یعنی اگر در محیطی که یک وسیله شعله‌دار وجود دارد، راه مناسبی برای ورود هوا نباشد در آن محل گاز مونوکسید کربن تولید و منتشر می شود. اگر تمام عناصر تشکیل دهنده آتش یعنی حرارت، ماده سوختنی و اکسیژن به نسبت مناسب و کافی کنار هم وجود داشته باشد، مشکل خاصی ایجاد نمی شود اما خطر واقعی زمانی به وجود می‌آید که به هر دلیلی اکسیژن محیط کاهش پیدا کرده و گاز مونوکسید کربن (CO) تولید و منتشر می شود.

ملکی با بیان اینکه برخی از علائم گازگرفتگی بسیار شبیه سرماخوردگی است، گفت: از همین جهت بسیاری آن را جدی نمی‌گیرند تا به مرحله بحرانی می رسد. از اولین نشانه‌های مسمومیت با این گاز، ایجاد حالت ضعف و سستی در بدن و در ادامه سردرد، درد شکمی، سرگیجه، تهوع و استفراغ، ایجاد حالت دوبینی و تنفس های سریع و کوتاه است. اگر افراد در این محیط آلوده بمانند در حالت تشنج، بیهوشی و حتی کما قرار گرفته و در نهایت می‌توانند جان خود را از دست دهند.

وی با بیان اینکه در برخورد با افراد آسیب دیده با این گاز ضمن تماس فوری با نیروهای امدادی باید به سرعت فرد مسموم را از محل خارج کرده و به فضای باز منتقل کنید گفت:‌ اگر شدت مسمومیت بالا باشد باید فرد را به مراکز درمانی منتقل کنید. سپس در و پنجره ها را باز کرده و تمام منابع گازسوز و شعله‌دار محیط را خاموش کنید. همچنین در این موارد حتماً باید منبع تولید و انتشار این گاز توسط افراد متخصص بررسی و رفع مشکل شده تا از تکرار آن جلوگیری شود.

به گفته ملکی، وسایل گرمازایی که با استفاده از سوخت‌های فسیلی کار می کنند دارای اصول و موازین ایمنی هستند و بی احتیاطی در حین استفاده از این وسایل می‌تواند موجب بروز تلفات جانی و مسمومیت‌های بسیاری شود.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران این را هم گفت: آبگرمکن نفتی و گازی، شومینه‌های گازی یا هیزمی، چراغ‌های خوراک‌پزی، بخاری‌های نفتی دستی و… از دسته وسایلی هستند که در اثر سوختن ناقص مواد و گازها در این وسایل گاز مونوکسید کربن ایجاد می‌شود که بسیار سمی و کشنده است.

نقص در دودکش و گرفتگی آن، نشت گاز به فضای مسکونی، به کارگیری روشنایی گازی به مدت طولانی به خصوص در فضای بسته و بدون تهویه، نقص فنی در وسایل گرمازا و نیمسوز بودن زغال چوب و… از دیگر راه های تولید گاز منوکسیدکربن هستند که ملکی برشمرد و بار دیگر تاکید کرد که استفاده از وسایل گازسوز و گرمایشی بدون دودکش یکی از منابع تولید گاز مونوکسید کربن است.

سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران با تاکید بر اینکه توصیه می‌کنیم حتماً از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده شود در ادامه برخی راهکارهای ساده اما مهم برای جلوگیری از گازگرفتگی حین استفاده از وسایل گرماشی برشمرد که عبارتند از:

-باید تحت هر شرایطی عمل تصفیه هوا را در محیط تسهیل کرد که باز گذاشتن پنجره کوچک یا در ورودی راه حل مناسبی برای تهویه هواست.

– هرگز نباید از بخاری های دستی برای گرم کردن هوای حمام استفاده کرد چرا که محیط کوچک است .

– برای جلوگیری از برگشت دود و گازهای مضر به داخل دودکش باید دودکش دارای هواکش مخصوص باشند و کلاهک آنها حداقل ۶۰ سانتی متر بالاتر از بلندترین نقطه ساختمان باشد.

– استفاده مشترک از دودکش بسیار خطرناک است و دودکش های فلزی باید در مسیر خود با بست‌های مخصوص ثابت شوند .