فقر و تورم و گرانی دارد مردم را می کُشد/ گفتار درمانی را در سال 1402 کنار بگذارید

دولتمردان باید نگاه ناقص خود به حل مشکلات کشور که حواله دادن آن ها به آینده نامعلوم است را کنار بگذارند و برای چالش ها و بحران های جاری اقتصادِ ایران، راهکارهایی عینی و عملیاتی ارایه دهند.

بازتاب– پُر واضح است که در سال های اخیر مشکلات و چالش های اقتصادی در کشورمان تشدید شده و شاهد گرانی افسارگسیخته و مدیریت ناکارآمد در اقتصاد کشور بوده ایم. مساله ای که سبب شده تا اغلب شاخص های اقتصادی کشور وضعیتی آشفته و نامساعد داشته باشند.

در این شرایط دولت تلاش می کند تا با اصلاح برخی رویه ها و تغییرات در تیم اقتصادی بتواند تا حدودی افکار عمومی و منتقدین را راضی نگه دارد و در این راستا به تازگی شاهد خروج مسعود میرکاظمی از سازمان برنامه و بودجه نیز بوده ایم، اتفاقی که پس از برکناری چند وقت قبلِ علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی و البته در راستای طرح انتقادهای گسترده از احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و همچنین سید رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت قرار داشته است. در این رابطه حتی زمزمه هایی جدی نیز از استیضاح فاطمی امین به دلیل آشفتگی وضعیت بازار خودرو و افزایش قابل ملاحظه قیمت ها در این بازار به گوش رسیده است.

با این همه، نکته مهم این است که بسیاری از ناظران و تحلیلگران اقتصادی، هشدار می دهند که سال 1402 را بایستی سالی مهم و حیاتی برای اقتصاد کشورمان ارزیابی کرد. سالی که اگر اقتصاد با همین دست فرمان اداره شود، به نظر می رسد تیم اقتصادی دولت نتوانند جلوی افزایش تورم و نامساعد تر شدنِ آمارها و شاخص های اقتصادی را بگیرند و می تواند چالش های به مراتب گسترده‌تری را برای مردم داشته باشد.

با توجه به تجارب و همچنین شرایط به اصطلاح مطلوب دولت در تعامل با مجلس و سایر نهاد ها؛ سال 1402 را دیگر نمی توان سال آزمون و خطا دانست و ذکر چند هشدار در این رابطه به دولت سیزدهم کاملا ضروری است:

بین بد و بدتر انتخاب نکنید

بهر گیری حقیقی از ظرفیت خرد جمعی بایستی در دستورکار دولت باشد. استفاده از افراد باتجربه و صاحب‌نظر در حوزه اقتصادی و متمرکز کردن نگاه ریشه ای به مشکلات و چالش های اقتصادی کشور، از الزامات محوری تصمیمات اقتصادی دولت در سال جاری به حساب می آید.

مدیریت اقتصادی کشور باید نگاه ناقص خود به حل مشکلات کشور که حواله دادن آن ها به آینده نامعلوم و یا مقصر معرفی کردنِ دیگران است را کنار بگذارد و برای چالش ها و بحران های جاری اقتصادی ایران، راهکارهایی عینی و عملیاتی رایه دهد. در این میان، انتخاب بین بد و بدتر در تیم اقتصادی دولت و واگذار کردن مسوولیت ها و مناصب مهم به افرادی که با توجه به شرایط جاری کشور، تجربیات و کارایی لازم را ندارند، آب در هاون کوبیدن است و همانطور که از ابتدای آغاز به کار دولت مشاهده کردیم، حتی صدای طیف های همراه با دولت و نمایندگان ملت را نیز در می‌آورد و شوربختانه دود این سوء انتخاب ها بیش از همه به چشم مردم می رود.

از تجربه تلخ جراحی اقتصادی درس بگیرید

دولت سیزدهم قبل از آغاز تصمیمات و مصوبات خود در حوزه اقتصاد کشور، بایستی تمامی جوانب را بسنجد و از کلیه ظرفیت های مدیریتی و علمی ایران بهره برد و اینطور نشود که شاهد ارائه ابتکارهایی نظیر انجام جراحی اقتصادی در اقتصاد ایران باشیم اما پس از گذشت مدتی، دیگر سخنی از این ابتکار به میان نیاید.

به بیان ساده تر، دولت باید نگاهِ خود را به حوزه اقتصاد کشور، با مرور درس های مختلفی که دولت های پس از پیروزی انقلاب اسلامی آن ها را تجربه کرده اند، تنظیم کند. اینکه هنوز شاهدیم برخی مسوولان کشورممان در حوزه اقتصادی با نگاه دستوری به حوزه اقتصاد می نگرند، نشان از آن دارند که آن ها چالش های اقتصاد ایران را به خوبی ریشه یابی و درک نکرده اند.

از اصلاح ساختار نظام بانکی غافل نشوید

دولت سیزدهم و تیم اقتصادی آن باید هر چه سریع تر، اصلاح زیرساخت های معیوب اقتصادی کشور به ویژه در حوزه نظام بانکی را آغاز کنند. و اگر چنین نشود شاهد افزایش شدید میزان نقدینگی در کشور و تحمیل امواج جدی تورم به مردم و اقشار عادی خواهیم بود. فراموش نکنیم که نظام بانکی در کشورمان روزانه بیش از 4 هزار میلیارد تومان پول بی کیفیت تولید می کند و اساسا حرکت بانک ها از تشویق و تحریکِ فعالیت های تولیدی به بنگاه داری و دلالی نیز سبب شده تا بخش قابل توجهی از جامعه تاوان رویه های غلطِ نظام بانکی را بدهند.

البته که در دیگر حوزه های زیرساختی اقتصاد کشورمان نیز شاهد چالش های جدی هستیم که اگر به صورت ریشه ای با آن ها برخورد نشود، عملا به عفونت هایی در تنِ اقتصاد ایران تبدیل خواهند شد که می توانند تا حد زیادی توان آن را بگیرند. از این منظر، اتخاذ نگاهی ریشه ای و عمیق به اقتصاد، از جمله الزامات حیاتی است که تیم اقتصادی دولت سیزدهم در سال جاری باید آن را مد نظر داشته باشند.

با این همه، باید منتظر ماند دید که آیا سال 1402 سالی مبارک برای اقتصاد ایران است یا خیر، همچنان سریال تکراری گفتار درمانی در آن بازپخش خواهد شد.