فعالیت دایملر و مرسدس بنز در بازار ایران متوقف شد

با اجرا شدن دور اول تحریم‌های آمریکا، مقامات دایملر از توقف فعالیت خود در بازار ایران خبر دادند.

همانطور که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا اعلام کرده بود، دور اول تحریم‌های سنگین این کشور علیه ایران رسماً آغاز شد. دولت آمریکا باهدف منزوی کردن اقتصاد کشورمان به‌دنبال اجرا کردن سنگین‌ترین تحریم‌های ممکن است که حاصل آن در حال حاضر، خروج بسیاری از شرکت‌های اروپایی از بازار ایران بوده است. بر اساس گزارش بلومبرگ، تنها به‌فاصله‌ی چند ساعت پس از اجرای اولین دور از تحریم‌ها، مقامات دایملر از توقف فروش کامیون‌های مرسدس‌بنز در ایران خبر دادند. به‌نظر می‌رسد که تلاش‌های کشورها و اتحادیه‌ی اروپا برای برای حفظ برجام (برنامه‌ی جامع اقدام مشترک)، حداقل در ماندن شرکت‌های خارجی در بازار ایران بی‌نتیجه بوده است.

فرانک بیلر، تحلیل‌گر شرکت خدمات مالی و بانک‌داری لاندس‌بانک اشتوتگارت (LBBW) گفت:

اگر شرکت‌های بیشتری مانند دایملر از بازار ایران خارج شوند، نباید متعجب شد. باتوجه به شرایط سیاسی فعلی، من مطمئن هستم که بسیاری از شرکت‌ها توقف فعالیت‌های خود در ایران را حداقل در نظر دارند.

شرکت‌های بزرگ اروپایی، از غول نفت و گاز فرانسه توتال (Total SA) تا خودروساز بزرگ آلمان فولس واگن، پس از تصویب برجام در سال ۱۳۹۴ همه از برنامه‌های بزرگ خودر برای حضور در بازار ایران رونمایی کردند. تجارت بین شرکت‌های اروپایی و ایران ارزشی بیش از ۱۰ میلیارد دلار پیدا کرد؛ با این‌حال پس از تصمیم ترامپ و خروج آمریکا از برجام، شرکت‌های اروپایی برای از دست ندادن یکی از بزرگ‌ترین بازارهای فروش خود، مجبور به ترک بازار ایران شده‌اند. درواقع بازار ایران در برابر بازار آمریکا برای این برندها بسیار کوچک‌تر است و ارزش خطرپذیری و گلاویز شدن با جریمه‌های آمریکا را ندارد.

دو ماه پیش بود که ترامپ از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران خبر داد؛ با اینکه هنوز هیچ‌چیز قطعی نشده بود، مقامات توتال با اشاره به عملیات بزرگ خود در آمریکا، از ترک بازار ایران خبر دادند. پس از این، بسیاری از شرکت‌های اروپایی مانند پژو سیتروئن (PSA) و رنو هم از اجرای برنامه‌های خود در ایران عقب‌نشینی کردند. روز گذشته ترامپ در حساب توئیتری خود نوشت:

هرکسی که با ایران معامله کند، با ایالات متحده معامله نخواهد کرد؛ من فقط به‌دنبال صلح جهانی هستم، همین! تحریم‌های ایران رسماً جاری شده است. سخت‌ترین تحریم‌های ممکن تنظیم شده است و در نوامبر (آبان ماه) این تحریم‌ها به سطح بالاتری هم خواهند رسید.

بر اساس تحریم‌های جدید آمریکا، خرید دلار توسط ایران محدود می‌شود، تجارت طلا آزاد نخواهد بود و ایران نمی‌تواند خرید و فروش فلزات گران‌بها انجام دهد. علاوه بر این، صنعت خودروسازی هدف قرار گرفته و صادرات فرش و پسته‌ی ایرانی به آمریکا ممنوع شده است. اتحادیه‌ی اروپا تحریم‌های آمریکا علیه ایران را محکوم کرده است و قصد دارد تا نسخه‌ی جدیدی از قانون انسداد (Blocking Statue) را به اجرا در آورد. بر اساس قانون انسداد، شرکت‌های اروپایی از رعایت تحریم‌های آمریکا منع می‌شوند و زمینه‌های حمایت مالی از این شرکت‌های اروپایی هم فراهم می‌شود؛ علاوه بر این شرکت‌های اروپایی مشمول جریمه‌های آمریکا هم نخواهند شد.

اتحادیه‌ی اروپا پس از اجرایی شدن دور اول تحریم‌ها اعلام کرد:

ما برای حفاظت از شرکت‌های اروپایی که تجارت قانونی در ایران دارند، مصمم هستیم.

حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان در گفتگوی تلویزیونی دوشنبه شب خود با اشاره به محدودیت‌های موجود، از اتحادیه‌ی اروپا و کشورهای مختلف درخواست کرد که برای حفظ برجام و صلح جهانی، تلاش‌ کنند. روحانی گفت:

در ملاقات‌هایی که در اروپا، چین و روسیه داشتیم، همه قول دادند که به تحریم‌های آمریکا توجهی نخواهند کرد. اما فشار در شرکت‌های هر کشور است، چرا که این شرکت‌ها از طرف دولت آمریکا تحت فشار هستند و تحریم‌های آمریکا بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

روحانی اعلام کرد که برای مقابله با تحریم‌های آمریکا، دولت فهرست اجناس صادارتی را گسترش داده و ارز کافی برای نیازهای کشور موجود است. از طرفی بانک مرکزی ایران در طول چند ماه گذشته تلاش‌های زیادی کرده است تا ارزش ریال سقوط نکند؛ موردی که باعث نارضایتی مردمی از دولت شده است. دولت آمریکا اعلام کرده است که تحریم‌ها برای متوقف کردن دخالت ایران در امور کشورهایی مانند سوریه و یمن، توقف برنامه‌های موشکی و محدودیت بیشتر در فعالیت‌های هسته‌ای اجرا می‌شود و هدف سرنگونی دولت ایران نیست. از طرفی روحانی اعلام کرد، در صورتی که آمریکا صداقت داشته باشد، دولت ایران آماده‌ی مذاکره است اما زمانی که تحریم وجود دارد مذاکره معنایی ندارد. پیش از این ترامپ اعلام کرده بود که بدون پیش‌شرط آماده‌ی مذاکره‌ی مستقیم با ایران است.

پس از تصویب برجام در سال ۱۳۹۴، بازار ایران با داشتن ۸۲ میلیون مصرف‌کننده که به‌دلیل سال‌ها تحریم‌های بین‌المللی، آماده‌ی خرید محصولات غربی بودند، مکانی مهم برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های اروپایی شد. پیش از سال ۲۰۱۰ و ایجاد محدودیت شدید، دایملر سالانه حدود ۱۰ هزار دستگاه کامیون در ایران فروش داشت. پس از آغاز دور اول تحریم‌ها از روز گذشته، فعالیت‌های دایلمر در ایران متوقف شده است. لازم به ذکر است که دور بعدی تحریم‌ها آمریکا با تمرکز بر تجارت نفت ایران، ۹۰ روز دیگر اجرا می‌شود. بر اساس اعلام دولت آمریکا، برخی کشورها در خرید نفت ایران از جریمه‌های آمریکا معاف هستند.