فرصت کانادا برای جبران در قبال برجام
این فرصت وجود دارد که نخست وزیر کانادا بتواند از دیپلماسی و صلح با ایران حمایت کند.
روزنامه هافینگتون پست در گزارشی نوشت کانادا باید از توافق تاریخی ایران با قدرت‌های جهانی حمایت کند.
در این گزارش به قلم نوید حصیبی آمده است: در حالی که دومین سالگرد دست یابی به توافق هسته‌ای ایران در حال نزدیک شدن است، جاستین ترودو نخست وزیر کانادا فرصت دارد تا رویکرد جدید دولت خود را در زمینه سیاست خارجی اجرایی و از توافق نامه تاریخی حاصل شده بین قدرت‌های جهانی و ایران حمایت کند، به ویژه با توجه به این که ابهام در زمینه حمایت دولت ترامپ از این توافق افزایش می‌یابد.
در ارتباط با ایران، کانادا باید رویکرد دولت اوباما را ادامه دهد و تلاش کند اطمینان یابد که این توافق به قوت خود باقی می‌ماند و با تهران درباره موضوعات مرتبط با منافع مشترک وارد تعامل شود.
ماه گذشته، کریستیا فریلند وزیر امور خارجه کانادا در سخنانی پرشور در مجلس عوام کانادا در واکنش به سیاست خارجی دولت ترامپ که مبتنی بر توجه به مردم خود است، از نظم جهانی مبتنی بر قانون که کانادا به شکل گیری آن کمک کرد، حمایت کرد. او گفت: برای انجام چنین کاری، کانادا هدایت عرصه جهانی را بر عهده خواهد گرفت. او همچنین بر اهمیت چند جانبه گرایی در حفظ نظم جهانی تأکید کرد.
باید گفت، بهترین حالت چند جانبه گرایی زمانی به نمایش در آمد که اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، آلمان و اتحادیه اروپا با موفقیت توانستند بر سر دست یابی به توافق هسته‌ای با ایران، دو سال پیش، مذاکره کنند و به صورتی صلح آمیز به یک مناقشه دیرینه پایان دهند. از آن زمان، این توافق همان گونه که طراحی شده بود در حال اجرا شدن است و با تغییر مسیر برنامه هسته‌ای ایران و ممانعت ایران از اشاعه هسته ای، سبب امن‌تر شدن جهان شده است. مهمتر آن که، این توافق مانع از وقوع یک جنگ فاجعه بار در منطقه‌ای شد که در آشوب به سر می‌برد، بحرانی که به لطف اراده سیاسی اوباما و روحانی روسای جمهور آمریکا و ایران جلوی آن گرفته شد.
اراده سیاسی که پیشتر موجود بود دیگر متوازن نیست و تهدید وقوع درگیری با ایران بی تردید دوباره ظهور کرده است. رئیس جمهور ترامپ تمایل کمی از خود برای تعامل با ایران نشان داده است و تاکنون با اکراه از توافق هسته‌ای حمایت کرد و این در حالی است که دولت او در حال نهایی کردن روند ارزیابی سیاست خود در قبال ایران است. رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا در سخنانی در کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا از روند تغییر رژیم در ایران حمایت و اعلام کرد او هیچ برنامه‌ای برای تعامل با ایران ندارد.
باید دید چگونه روند عدم تعامل و خصومت علیه ایران در راستای منافع آمریکا قرار دارد، به ویژه از آنجایی که جان کری وزیر امور خارجه سابق آمریکا به صورت خستگی ناپذیری یک مسیر ارتباطی را با ایران ایجاد کرد، اقدامی که سبب بهبود روابط دو کشور شد. حتی اگر در سخنان تیلرسون هدف خاصی وجود نداشته باشد، ارزیابی سیاست دولت ترامپ در قبال ایران قرار است سبب شود واشنگتن در مسیر رویارویی با تهران قرار گیرد و این روند می‌تواند سرآغاز پایان توافق هسته‌ای باشد. این همان جایی است که کانادا باید وارد میدان شود تا نقشی مهمتر ایفا کند.
جایگاه کانادا در عرصه بین المللی به لطف شخصیت کاریزما و سیاست‌های جاستین ترودو نخست وزیر این کشور تقویت شده است. فرصت وجود دارد که نخست وزیر کانادا بتواند از دیپلماسی و صلح با ایران حمایت کند. نخست وزیر کانادا همانند باراک اوباما می‌تواند با رسانه‌ها و در نشست‌های خود با رهبران جهانی صراحتا درباره مزایای توافق هسته‌ای صحبت کند.
شاید مهمتر آن باشد که، او می‌تواند رئیس جمهور ترامپ را در ارتباط با مزایای این توافق متقاعد کند. نخست وزیر کانادا گفت: بر اساس تجربه اش، رئیس جمهور آمریکا «در واقع گوش می‌دهد.» در حالی که کانادا در مذاکرات توافق هسته‌ای دخیل نبود، اما از طریق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل -که پیشتر آن را تأیید کرد- به آن متعهد است. کانادا در دفاع از توافق هسته‌ای تن‌ها نیست. اتحادیه اروپا درباره حمایت خود از این توافق پرهیاهو عمل کرده است. کانادا نه تن‌ها بر اساس نظم بین المللی مبتنی بر قانون، به توافق هسته‌ای متعهد است، بلکه انجام چنین کاری به نفع کانادا نیز هست. در نتیجه برداشته شدن تحریم‌های مرتبط با هسته ای، فرصت‌های تجاری قابل توجهی برای شرکت‌های کانادایی در همه بخش‌ها در ایران به وجود آمده است.
از زمان اجرای توافق هسته ای، هم پیمانان کانادا در تلاش برای دست یابی به منافع اقتصادی در ایران بوده اند. برای مثال، روابط تجاری دو جانبه اتحادیه اروپا با ایران در سال دو هزار و شانزده در مقایسه با سال قبا از آن، با افزایش پنجاه و پنج درصدی همراه بود. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صراحتا اعلام کرد این اتحادیه می‌خواهد بزرگترین شریک تجاری ایران باشد. ایران قراردادی با شرکت هواپیماسازی ایرباس به ارزش بیست و سه میلیارد دلار برای خرید صد فروند هواپیما امضا کرد. ایران همچنین هفته گذشته توافقی با شرکت نفتی توتال فرانسه به ارزش حدود پنج میلیارد دلار طی بیست سال امضا کرد. شرکت خودروسازی فولکس واگن آلمان نیز اعلام کرد پس از هفده سال وقفه بار دیگر وارد بازار ایران می‌شود. حتی شرکت هواپیمایی بوئینگ مستقر در آمریکا با انعقاد توافقی برای فروش هواپیماهای مسافربری با ایران به ارزش هفده میلیارد دلار موافقت کرد، اقدامی که از بیش از صد هزار فرصت شغلی در آمریکا حمایت می‌کند.
از دیدگاه ژئوپلتیکی، همان گونه که دولت ترامپ سیاست خارجی آمریکا را در خاورمیانه (غرب آسیا) از توازن منطقه‌ای به نفع عربستان سعودی تغییر داده است، کانادا فرصت دارد با دفاع از توافق هسته ای، اشاعه همزیستی موجود بین بازیگران منطقه‌ای و دلسرد کرد روند بده بستانی آن‌ها در پی آن هستند، رویکرد باراک اوباما را ادامه دهد. افزایش ثبات در این منطقه به طور مستقیم در راستای منافع کانادا قرار دارد زیرا این کشور در مبارزه با داعش در عراق حضور دارد. اوتاوا همچنین کمک‌های بشردوستانه برای آوارگان سوری در اردن، لبنان و ترکیه فراهم می‌کند و از بیش از سی و پنج هزار پناه جو از منطقه در سال دو هزار و شانزده، استقبال کرد.
اگر اوتاوا حمایت خود را از توافق هسته‌ای ایران افزایش دهد، به ویژه اگر دولت ترمپ برای تضعیف آن تلاش کند، این کشور باید احیای روابط را با تهران مد نظر قرار دهد و سیاست تعامل را بر اساس پایبندی مداوم ایران به توافق هسته ای، همکاری در ارتباط با موضوعات مبتنی بر منافع دو جانبه از جمله تجارت، محیط زیست و مبارزه با داعش در پیش بگیرد. کانادا همچنین می‌تواند به طور مستقیم با تهران در ارتباط با موضوعات مهمتر نگران کننده از قبیل: حقوق بشر از جمله بازداشت اختیاری اتباع دارای تابعیت دو گانه و همچنین فعالیت‌های منطقه‌ای تهران که کانادا آن‌ها را بی ثبات کننده می‌داند، وارد تعامل شود. از این حیث، از گزارش‌ها در باره حضور اخیر مقامات کانادایی در تهران، استقبال می‌شود.
سرنوشت توافق هسته‌ای ایران در معرض خطر قرار دارد، زیرا دولت ترامپ خصومت خود را در قبال ایران افزایش می‌دهد. بحران کنونی هسته‌ای در شبه جزیره کره باید به مخالفان توافق هسته‌ای یادآوری کند که این توافق را بی اهمیت ندانند. کانادا فرصت دارد تا با دفاع و تأیید توافق هسته‌ای در حمایت از نظم جهانی صلح آمیز مبتنی بر قانون میراث به جا مانده از دولت اوباما را ادامه دهد.
منبع:خبرگزاری آریا
