فرصت‌ها و تهدیدهای بیت‌کوین برای ایران
رشد خیره کننده بیت کوین موجب شگفتی در اقتصاد دنیا شده است؛ هرچند که ارزش بیت کوین به عنوان ابزاری برای انتقال پول هنوز مبهم است،اما هرچه سهم بیشتری از کالاها با استفاده از بیت کوین معامله می شود، ارزش آن به عنوان ابزار معامله بیشتر می شود.
بیت کوین را باید شگفتی 2016 دانست. پولی که درکمتر از یکسال بیش از 1100 درصد سوددهی داشته و با وجود هشدار کارشناسان بی محابا می تازد. به گزارش بازتاب به نقل از خبرآنلاین، اگرچه سیتسم بیت کوین خیلی شبیه دنیای پول های کاغذی است ومثل پول کاغذی ارزش پول را حجم تجارت انجام شده با آنها تعیین می کند،اما در دنیای پول کاغذی دولت ها با کنترل میزان عرضه و تقاضا تلاش می کنند تا بازار را کنترل کنند و از نوسان زیاد ارزش پول جلوگیری کنند،این در حالی است که در بازار بیت کوین، هیچ قدرتی برای کنترل عرضه و تقاضا ندارد به همین دلیل است که نوسان در این بازار بیشتر است.
عبور قیمت بیت کوین از مرز 15 هزار دلار ترس ها و نگرانی های بسیاری را در اقتصاد جهانی ایجاد کرده است؛ اقتصاددانان بسیاری نسبت به ورود به این بازار هشدار داده و عنوان کردند که این قیمت ها «حبابی» است اما باز هم جذابیت در این بازار آنچنان بالاست که حتی شکل معاملات آتی آن نیز ایجاد شده است. جوزف استیگلیتز برنده جایزه نوبل اقتصاد گفته است که این حباب مالی است و پیش بینی کرده که پس از آنکه تعداد زیادی سوار بر این حباب می شوند،سقوط خواهد کرد.
برخی اقتصاددانان معتقدند که بیت کوین بخش زیادی از ویژگی های پول کاغذی را دارد ولی نمی توان آنها را جایگزین مناسبی برای سیستم پولی کنونی دنیا کرد، زیرا ارزش گذاری آن به سادگی انجام نمی شود. مثلا نمی توان پیش بینی کرد با افزایش یک درصدی ارزش دلار یا کاهش یک درصدی ارزش یورو، ارزش هر بیت کوین در بازار چه تغییری می کند.
اقتصاددان های دیگری هم در مقابل اعتقاد دارند که بیت کوین سرمایه ای برای دوره های بحرانی اقتصادی است و شاید بتوان عملکرد آن را به عملکرد بازار طلا تشبیه کرد.
قدرت بیت کوین محدود می شود؟
رشد بیت کوین رو به افزایش است،اما برخی کشورها از رشد بیشتر مبادلات با این پول هراسان شده اند.با وجودی که حجم معاملات چینی ها با بیت کوین هم اکنون جز کشورهای تراز اول است،اما دولت چین سه ماه قبل ممنوعیت های را برای معامله با بیت کوین اعمال کرد.
چین هشدار داد که قوانینی که کمک می کند تجارت معاملات ارزی و رمزگذاری پول دیجیتالی متوقف شود،تا پایان سپتامبر اجرایی خواهد شد. به دنبال محدودیت برای پول رمزگذاری شده، مردم می می گفتند که مقامات برنامه ای برای توقف معاملات معکوس ندارند.
ترس مقامات اقتصادی کشورها زمانی بیشتر می شود که تحلیل گران بگویند حضور این پول دیجیتالی حالا در بازار معاملات پولی به شدت احساس می شود،چرا که این ارز در برابر سایر ارزها در حال رشد است.
مرتضی ایمانی راد اقتصاددان ایرانی و رییس موسسه مطالعات اقتصادی بامداد می گوید: «یکى از ویژگى هاى منحصر به فرد بیت کوین این است که کاملا غیر متمرکز است و توسط هیچ سازمان و دولتى کنترل نمى شود و از آن گذشته مشکلات تبدیل یک ارز به ارز دیگر را حذف کرده ست.
وقتى شما در جهان با بیت کوین معامله می‌کنید لازم نیست ارز آن کشور را خریدارى کنید.چون بیت کوین را در سراسر جهان می‌توانید استفاده کنید و دیگر نیازى به تبدیل پول ندارید. ضمنا چون این پول کاغذى و فلزى هم نیست مشکل حمل آن را هم ندارید. بیت کوین روى موبایل شما است و با صرف چند ثانیه می‌توانید پرداخت خود را انجام دهید.
ضمنا چون این پول رمز گذارى شده است، احتمال سرقت الکترونیکى در آن بسیار کم است. همه این ویژگى ها بیت کوین را در جهان بسیار مطلوب کرده است و به همین دلیل روز به روز تقاضا براى آن در حال افزایش است.»
پولشویی و تروریسم
این روزها بیت کوین در شرایط فعلی اقتصاد دنیا به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش شناخته می شود و هر روز بیش از قبل در مورد قدرت آن در شرایط بحرانی صحبت می شود.
بررسی ها نشان می دهد در دوره هایی که تنش های ژئوپلیتیکی بالا رفته، قیمت بیت کوین در بازار افزایش پیدا کرده است و در وضعیت صلح و آرامش قیمت بیت کوین ثابت است و در سطح پایین قرار دارد.
مثلا بعد از حملات کلامی امریکا و کره شمالی به یکدیگر و نگرانی جامعه جهانی از احتمال درگیری بین این دو کشور قیمت بیت کوین ها در بازار جهانی رو به افزایش گذاشت.
علی دادپی اقتصاددان در این رابطه می نویسد:« بر خلاف سایر ارزها بیت کوین واحد پول دلخواه تبهکارانی مانند هکرها و پولشویان شده است. پولی که صاحب آن معلوم نیست کیست برای همه کسانی که می خواهند بطور گمنام پول جابجا کنند جالب و جذاب می شود. از سوی دیگر هر وقت ثبات جهانی خدشه دار شده است و جهان منتظر رویدادهای ژئوپولیتیک بوده است، تقاضا برای بیت کوین افزایش پیدا می کند.
تلاش دولت رئیس جمهور فعلی ایالات متحده آمریکا برای تضعیف دلار موجی از تقاضا برای خرید بیت کوین ایجاد کرده است که باعث شده است ارزش آن ظرف ۳ ماه ۲ برابر بشود. در بازار بیت کوین ما با نوسانات تشدید شده مواجهیم که تحولات جهانی آنها را بیشتر می کند. این ارزی است برای بی ثباتی و پنهانکاری. هکرهایی که بیش از ۳۰۰ هزار رایانه شخصی را هک کرده بودند، باج خود را به شکل بیت کوین طلب کردند. دنیای فن آوری به کمک کسانی آمده است که نمی‌خواهند از خود ردی به جای بگذارند.»
مرتضی ایمانی راد نیز در این رابطه می گوید:« به نظرم پولشویى پاشنه آشیل بیت کوین و سایر پولهاى رمز پایه است. این یکى از همان تهدیدهایى است که قبلا گفتم. ولى از این طرف هم بیکار نمى مانند. در شبکه گسترده مجازى ممکن است همان طور که براى مدیریت متمرکز آن راه حلى عجیب پیدا کردند، براى پول شویى هم بتوانند راه حلى پیدا کنند.»
بیت کوین به ایران می آید؟
اگرچه از حجم مبادلات بیت کوین توسط ایرانی ها هنوز هیچ اطلاع دقیقی در دست نیست،اما مواجهه مقامات بانک مرکزی با این پدیده هم چندان روشن نیست.
مثلا ناصر حکیمی معاون فناوری های نوین بانک مرکزی در این باره گفته است:«بیت کوین فرصتی مناسب برای ایران است .این ارز دیجیتال بیت کوین فرصت بسیار مناسبی برای توسعه بخش دیجیتال و استفاده از ظرفیت‌های این ارز دیجیتال برای توسعه است تا با استفاده از آن کسب و کارهای نوپا و استارت آپ‌ها بتوانند در حوزه تجارت سریع‌تر فعالیت کنند.»
او اضافه کرده:« در حال حاضر مسئله بیت کوین ملی مطرح و به صورت جدی در حال بررسی است اما این که آیا واقعا نیاز است بیت کوین ملی برای نظارت بیشتر بانک مرکزی برای این ارز دیجیتال در ایران استفاده شود هنوز مبهم است و باید بررسی شود اما در هر صورت نظارت برای این ارز نیاز است و بیت کوین ملی در سایر کشورها هم قصد نظارت دقیق و سریع برای این ارز دیجیتال را دارد.»
مرتضی ایمانی راد اقتصاددان در این رابطه می گوید:« با توجه به اینکه این پول در ایران قانونى نیست و مبادلات بیت کوین هم قانونى برایش نداریم و به رسمیت هم نشناخته ایم ، بنابراین انتظار نداریم که اثرى بر اقتصاد ایران داشته باشد. در کشورهاى جهان هم همین طور است. در برخى از کشورها بیت کوین توسعه پیدا کرده و دارد به تدریج اثر خود را می‌گذارد. ولى عمومیت ندارد. اکثریت کشورهاى جهان بیت کوین را به رسمیت نمى شناسند و یا سکوت کرده اند. بنابراین خیلى کار دارد که بیت کوین و سایر ارزهاى رمز پایه بتوانند روى اقتصاد واقعى اثر گذار باشند.»
