فرانسه در دوراهی ناامنی‌های تروریستی و انتخاب راست افراطی

کمتر از یک روز  به برگزاری دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه باقی است. رویدادی که تا پیش از این به دلیل رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا، در کنار انتخابات فدرال آلمان در مهر ماه به عنوان نقطه عطفی در تحولات این قاره به شمار می رفت. در این رابطه طبق زمانبندی مشخص، فردا 11 نامزد برگزیده احزاب و جنبش های مستقل فرانسه خود را در معرض رای مردم قرار می دهند. در پایان دور اول، دو نامزدی که بیشترین آرا را کسب کنند در مرحله دوم به رقابت برای کسب پست ریاست جمهوری می پردازند که زمان رای گیری آن، 17 اردیبهشت خواهد بود.

اهمیت انتخاب بیست و پنجمین رئیس جمهوری فرانسه علاوه بر تاثیرپذیری از برگزیت، متاثر از حوادث داخلی این کشور است که در دو سال گذشته منجر به کشته شدن بیش از 240 نفر در حملات تروریستی شد. در این راستا مارین لوپن توانست با استفاده از نگرانی فرانسوی ها در رقابت های درون حزبی با اقبال بیشتری روبرو شود؛ تا جایی که اکنون سیاستمداران فرانسه نگران موفقیت او در ورود به دور دوم انتخابات هستند.

لوپن با شعار «خروج فرانسه از اتحادیه اروپا و مخالفت با ورود مهاجران» تلاش کرد راهکاری برای دومین دغدغه مردم کشورش که بحث بیکاری است ارائه دهد. نظرسنجی موسسه «ایفوپ»  به عنوان معتبرترین موسسه نظرسنجی فرانسه نشان می دهد معضل بیکاری از دید 63 درصد فرانسوی ها، پس از مساله مبارزه با تروریسم با 64 درصد، در رده دوم مطالبات آنها قرار دهد.

در این میان وقوع حملات تروریستی در فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی در دو سال اخیر و همچنین نگرانی از تکرار این حوادث، محبوبیت لوپن را بیشتر کرده است. از دید او راهکار ارتقا جایگاه اقتصادی و سیاسی فرانسه، کاستن از شمار بیکاران و پایان دادن به حوادث تروریستی در تحقق فرگزیت، استفاده دوباره از واحد پولی فرانک و بستن مرزها به روی مهاجران است.

 افزایش محبوبیت شعارهای حزب راست افراطی با وقوع حمله به دفتر نشریه شارلی ابدو در ژانویه سال 2015 آغاز شد. در نتیجه این حادثه شوک آور و کشته شدن 20 نفر، فرانسه شاهد بزرگترین راهپیمایی خیابانی از زمان جنگ جهانی دوم با حضور بیش از چهار میلیون نفر از جمله شرکت 40 تن از رهبران کشورها بود.

در آن زمان مردم فرانسه با فریاد «من شارلی هستم» تلاش کردند بر ترس تکرار این قبیل اتفاقات فائق آیند و خط سیر زندگی روزمره را کماکان حفظ کند. پاسخ کاخ الیزه نیز به این عملیات، اعزام جنگنده به سوریه و بمباران مناطق تحت اشغال داعش بود.

اما این رویکرد در کنار افزایش نیروهای نظامی در داخل خیابان های مهم فرانسه برای تقویت تدابیر امنیتی، ماحصلی نداشت و 10 ماه پس از کشتار شارلی ابدو، عملیاتی وسیعتر با تلفاتی بسیار بالاتر در پاریس رخ داد. پاریس در این روز شاهد هفت عملیات همزمان تروریستی بود که طی آن دست کم 153 تن  از جمله 11 پلیس جان باختند و 200 تن مجروح شدند. در این عملیات‌ زنجیره‌ای و همزمان، افراد مسلح و بمب گذاران، به رستوران‌ها در مرکز پاریس، یک سالن کنسرت بتکلان و استادیوم ملی در پایتخت حمله کردند.

سومین عملیات بزرگ تروریستی علیه فرانسه در ژوئن 2016 صورت گرفت که طی آن یک تروریست با کامیون، مردم حاضر در تجمع روز ملی فرانسه در شهر نیس را زیر گرفت. بنا بر اعلام پلیس این کشور در این حمله 84 تن کشته و 130 تن دیگر زخمی شدند. نکته مهم در این اتفاقات ان بود که در پس از اجرای این عملیات ها، داعش مسئولیت آنها را بر عهده گرفت.

این حوادث در نهایت منجر به آن شد تا در زمان رقابت های انتخاباتی، نظرسنجی ها از احتمال پیروزی نماینده حزب راست افراطی در دور اول انتخابات با کسب 30 درصد آرا خبر دادند.

فرانسه در طول تاریخ خود هرگز تا این اندازه از حملات تروریستی ضربه نخورده است. این در شرایطی است که علاوه بر این کشور، بلژیک، آلمان و سوئد نیز مورد حمله تروریست های افراط گرا قرار گرفته اند و لذا نبود مرز میان کشورهای اروپایی می تواند تهدیدات امنیتی را بیش از پیش کند.

حادثه روز پنج شنبه گذشته در شانزلیزه پاریس که باعث جان باختن یک افسر پلیس و زخمی شدن سه تن شد، وضعیت سیاسی نه تنها فرانسه بلکه اتحادیه اروپا را متاثر کرد. زیرا در آخرین نظرسنجی انجام شده توسط موسسه «ایفوپ» 51 درصد نیروهای پلیس فرانسه به لوپن رای خواهند داد که قول داده است در صورت پیروزی علاوه بر اجرای سیاست های ضد مهاجرتی، 15 هزار پلیس جدید استخدام کند.

از این رو اگرچه موضوع مبارزه با تروریسم، موضوع اصلی کارزار و شعارهای انتخاباتی فرانسه نبود اما دیگر نمی توان انتظار داشت رای فردا مردم فرانسه بدون توجه به مقوله مقابله با تروریسم و تقویت تدابیر امنیتی به صندوق ها ریخته شود.

در این صورت اگر مارین لوپن بتواند به دور دوم انتخابات برسد و در آنجا هم با استفاده از ترس مردم به کرسی ریاست جمهوری دست یابد، تحولات شگرفی در حوزه روابط خارجی و سیاست داخلی پاریس رخ خواهد داد. لوپن اکنون نیز با بهره گیری از فضای حاکم در فرانسه، اعلام کرد اگر پیروز انتخابات شود رفراندوم فرگزیت را برگزار می کند. لذا از این منظر حوادث تروریستی پی در پی و به ویژه رویداد شانزلیزه می تواند مسیر آینده اروپا و همچنین آمریکا را تغییر دهد.

ضمن آنکه ترس از تکرار حادثه ای مشابه روز پنجشنبه، در گردهمایی های روز رای گیری ممکن است بر میزان مشارکت اثر منفی بگذارد. بر این اساس وحشت از تروریسم و داعش که زمانی تصور می شود فقط بر سر مردم خاورمیانه سایه افکنده، امروز قلب اروپا و تمامی دستاوردهای نیم قرن اخیر آنها را هدف قرار داده است.