فایننشال تایمز: انگلیس در کودتای 28 مرداد دخالت داشت
اسناد جدیدی که وزارت امور خارجه آمریکا از حالت طبقه بندی خارج کرده است، نشان میدهد که دولت انگلیس در کودتای ۲۸ مرداد علیه دولت مصدق نقش داشته است.
به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه فایننشال تایمز، اسناد جدیدی که وزارت امور خارجه آمریکا از طبقه بندی خارج کرده است، نشان میدهد که دولت انگلیس به کرات از آمریکا خواسته بود به کودتا برای سرنگونی دولت محمد مصدق ، نخستوزیر وقت ایران در سال 1332 بپیوندد.
این اسناد را که آرشیو امنیت ملی دانشگاه جرج واشنگتن روز سهشنبه منتشر کرده است، نشان میدهد که لندن در مقایسه با واشنگتن، نقش پررنگتری در سرنگونی دولت مصدق ایفا کرده است. دو پژوهشگر این موسسه اسناد جدید را اولین تأیید رسمی منتشر شده از هدف اعلامشده انگلیس در اواخر سال 1952 (برابر با 1332 هجری شمسی) برای متقاعد کردن واشنگتن به عزل مصدق از قدرت توصیف کردهاند.
این طرح که از آن با عنوان “آژاکس” یاد میشود، نامی که از عنوان طرح سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) برای سرنگونی دولت مصدق گرفته شده است، نشان میدهد لندن بارها از واشنگتن خواست برای سرنگونی مصدق در قالب یک کودتا همکاری کند اما آمریکا در ابتدا به امید امضای یک قرارداد نفتی با ایران، با درخواست انگلیس مخالفت کرد.
انگلیس در ابتدا در قالب یک درخواست کتبی که در 8 اکتبر 1952 مطرح شد، تقاضای حذف دکتر محمد مصدق را مطرح کرد. یادداشتهای وزارت امور خارجه آمریکا نشان میدهند که مقامهای انگلیسی و آمریکایی از مهرماه سال 1331 دستکم سه بار برای بحث درباره سرنگون کردن دولت مصدق دیدار کردند. کریستوفر استیل، دومین مقام عالیرتبه سفارت انگلیس در واشنگتن این ایده را با مقامات آمریکایی در میان گذاشته بود.
اما سازمان سیا در نهایت در طرح سرنگونی محمد مصدق مشارکت کرد.
گفته میشود دولت انگلیس در سالهای گذشته بارها مقامهای آمریکایی را برای جلوگیری از اعلان علنی نقش لندن در کودتای 28 مرداد سال 1332 تحت فشار قرار دادهاند.
سندهای تازه انتشار یافته جزو مواردی بودهاند که از مجموعه مفصل اسنادی که چند وقت پیش وزارت امور خارجه آمریکا برای اولین بار درباره طراحی کودتای 28 مرداد سال 1332 منتشر کرد، حذف شدهاند.
ابتدا یک یادداشت با عنوان “پیشنهاد سازماندهی کودتا در ایران” مورخه 26 نوامبر 1952 در 17 ماه مه منتشر شد. سپس سند دوم که در عنوان آن عبارت “پیشنهاد بریتانیا برای سازماندهی کودتا در ایران” درج شده، منتشر شد که مربوط به یادداشتی در تاریخ 3 دسامبر 1952 است. این سند، نشان میدهد که دولت انگلیس در حال کنترل آن چیزی بوده است که مردم آمریکا ممکن بود درباره دخالت دولتشان در ماجرای کودتای 28 مرداد در ایران مطلع شوند.
به نوشته فایننشال تایمز، هنوز مشخص نیست آیا با لندن برای انتشار اسناد مربوط به سال 1952 مشورت شده است یا نه.