فاجعه میانمار گسترش خشونت در جامعه جهانی بر محوریت فرقه گرایی است

کارشناس روابط بین الملل گفت: جامعه بشری، سازمان ملل متحد و سازمان های بین المللی باید نسل کشی در میانمار را نه فقط به عنوان نسل کشی مسلمانان بلکه گسترش خشونت در جامعه جهانی بر محوریت فرقه گرایی مورد توجه قرار دهند و عزمی جهانی را برای پیشگیری از وقوع چنین جنایاتی ایجاد کنند.

مهدی مطهرنیا روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا درباره فجایع اخیر در میانمار و سکوت جوامع بین المللی در این زمینه اظهارکرد: مساله میانمار و مسائل شبیه این بحران عظیم انسانی در جامعه بشری بیش از هر چیز محصول بهره برداری های ماکیاولیستی از دین و آیین حیات بشری در چهارچوب فرهنگ های متفاوتی است که میل شدید به قدرت را در قالب رودررویی های عقیدتی به نمایش می گذارند و با بهره برداری از آن به مدیریت آینده قدرت خود در جغرافیایی های معین هدف می پردازند.
وی ادامه داد: باید بپذیریم که وقتی اصطکاک دو باور مدعی سعادت بوجود می آید و هر باوری پیروان خاص خود را دارد کوچک ترین اصطکاک ها به واسطه فقدان تربیت سیاسی منجر به تنش ها و بحران های عظیم انسانی می شود.
این کارشناس روابط بین الملل همچنین گفت: همه باورها، ادیان الهی و مکاتب غیرالهی مدعی صلح و رساندن بشر به سعادت در عرصه های گوناگون دنیوی و معتقد به دنیای آخرت مزین بر آن حصول جنت یا بهشت موعود هستند اما در عمل زمانی که این نوع اصطکاک ها به وجود می آید اگر بخواهیم قضاوت عادلانه ای داشته باشیم باید بگوییم به طور مطلق هیچ کدام از این باورها نمی توانند ادعای حق بودن و طرف دیگر را باطل دانستن داشته باشند.
مطهرنیا افزود: اسلام حقیقتی فراگفتمانی است که محصول بلوغ و تکامل تمام ادیان الهی محسوب می شود و مسلمین در برخورد با دیگر اقوام و فرقه ها باید الگوی جهان بشریت باشند.
وی یادآور شد: اخلاق اسلامی به عنوان هدف اصلی بعثت پیامبر اکرم (ص) همواره مطرح بوده است و سند غیرقابل کتمانی در باب کارکرد اصلی برای این دین از زبان حضرت محمد (ص) وجود دارد.
وی با بیان این که روایت های گوناگون از ماجرای میانمار به گوش می رسد، یادآور شد: جامعه بشری باید نسل کشی در میانمار را نه فقط به عنوان نسل کشی مسلمانان بلکه گسترش خشونت در جامعه جهانی بر محوریت فرقه گرایی مورد توجه قرار دهد و عزم بین المللی را برای مدیریت آینده زمان در جهت کاهش چنین اصطکاک هایی به انجام برساند.
کارشناس روابط بین الملل افزود: این که آغاز کننده این بحران چه کسانی بودند و چه وقایعی رخ داده و چگونه امروز در میانمار به نسل کشی منجر شده است که در یک سو مدعیان پیروی از مکتب بودا با آنچه که در بودائیسم گفته می شود در برابر پیروان مکتب محمد بن عبدالله (ص) چنین خشونتی را در جهان عریان کردند این اهمیت دارد که جامعه بین المللی چه هواداران بودیسم و چه پیروان مکتب الهی اسلام در یک اندیشه مشترک وارد عمل شوند.
مطهرنیا ادامه داد: آنان در جامعه بشری تساهل و تسامح به معنای اصیل کلمه را یعنی مدارای مذهبی مورد توجه قرار دهند زمینه های بروز اصالت انسانیت انسان را در قالب ایجاد فضای مناسب برای اتصال به یک حبل المتین که ما مسلمانان برآن تکیه می کنیم و دیگر مکاتب و ادیان الهی بر آن تاکید دارند، شکل گیرد.
وی اضافه کرد: ما تا بافت متن یا بافت خشونت را در جامعه بین المللی کنترل نکنیم تنها به جبهه گیری های قدرتمندارانه در تعارض ها و تضادهای فرقه ای وارد می شویم و به جای مدیریت بهینه آنها زمینه های محدود کردن موقتی آنان و در واقع ذخیره کردن این انرژی حاصل برای آینده را دنبال خواهیم کرد.
این استاد دانشگاه گفت:این بدان معناست که اکنون فاجعه میانمار جمع شود یا بحران فلسطین و ماجرای کشتار مسلمانان تا حدودی محدود شود و در جاها و جغرافیاهای دیگر این برخوردها اصطلاحا جمع شود ولی حل نخواهد شد.
مطهرنیا افزود: در بطن تاریخ و بافتار، تعارض ها متراکم خواهد شد و ناگهان در یک فضای مستعد تر از امروز خود را به نمایش خواهد گذاشت. به واسطه همین امر است که هرچه بشر متمدن تر می شود، نمی تواند به مدیریت بهینه این تعارضات در قالب آموزش برای رشد باورها و کمال اخلاقی دست یابد، تنش ها و تعارضات فرقه ای با کشتارهای جدیدی روبرو می شود که بشریت در آستانه هزاره سوم میلادی و قرن 16 هجری شمسی تا حدود زیادی اکنون شاهد فجایعی بدتر از عصر حجر در ارتباط با این معنی است.
وی ادامه داد:در طول تاریخ به جای حل این مسائل در چهارچوب روش های بنیادین و آموزش صحیح آن در گستره جهانی ما شاهد برخوردهای جبهه بندی شده در قالب خط بندی میان فرقه های گوناگون و ادیان مختلف هستیم که هرکدام خود را حق می دانند و تابعین خود را صاحب حق و در حمایت و دفاع از آنها وارد شده و هیچگاه مساله را به صورت بنیادین و رشد یک اصل معنا دار در گستره جهانی دنبال نمی کنند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: سازمان ملل متحد و سازمان های وابسته به این مجمع جهانی و همچنین دولت های پیشرو و به ویژه دولت های مدعی رهبری باید حرکت های فکری و ادیان گوناگون در نظام بین الملل در یک نشست جهانی به رفع خشونت از جامعه بشری به ویژه خشونت فرقه ای با تاکید بر آموزش تساهل و تسامح مذهبی و مدارای فکری و عقیدتی توجه کنند تا بتوان این موضوع را تاحدودی نه به سرعت بلکه در یک بازه زمانی درازمدت از جامعه بشری زدود وگرنه برخوردهای متفاوتی پیش می آید.
مطهرنیا یادآور شد: آنهایی که حافظه تاریخی قوی دارند ماجرای بوسنی و هرزگوین و کشتاری که در این سرزمین انجام شد، ماجراهای مختلف در ارتباط با بحران فلسطین و کشتار بی محابایی که به وجود آمد یا ماجرای فجایع داعش و استفاده از رویکردهای مذهبی برای ایجاد یک تروریسم مقدس را نمی توانند فراموش کنند.
وی تاکید کرد: میانمار اولین نبوده است و آخرین هم نخواهد بود اما جامعه بشری ، عقلا و اندیشمندان این جامعه جهانی باید به رشد و تعالی اخلاق انسانی در بستر اصالت آدمیت بیندیشند و با وجود مکاتب مختلف و احترام به باورها و اعتقادات دیگر در یک فضای آرام به ایجاد یک محفل جهانی گفت و گو در باب عقیده ها و باورها روی آورند چرا که جهان آینده در پرتو رشد فناوری های اطلاعاتی این معنا را آماده خواهد کرد.
این استاد دانشگاه همچنین گفت: جهان از اتاق شیشه ای به سمت جهانی خواهد رفت که می توان آن را گوی بلورین نامید. در گوی بلورین فرو ریزش بزرگ زبان ها را خواهد داد و با رشد فناوری های ارتباطاتی ما شاهد از بین رفتن عاملیت انسانی در ترجمه همزمان زبان های مختلف خواهیم بود و بشریت خواهد توانست در یک محفل جهانی به طور مستقیم با اندیشه ها آشنا شود.
مطهرنیا افزود: اگر حال به رشد تساهل و تسامح مذهبی و مدارای عقیدتی در جهان روی نیاوریم این نظام بین الملل از این نظام خشونت ها و فجایع بیشتر برخوردار خواهد شد.
وی درباره راه کارهای حقوقی برای جلوگیری از این گونه فجایع و امثال آن هم گفت: در نظام بین الملل و در جغرافیایی که ملت ها در قالب دولت – کشورها براساس بند 2 ماده هفت منشور سازمان ملل متحد در امور داخلی خود حق حاکمیت دارند تنها براساس منشور سازمان ملل متحد و فصل هفتم در باب نقض صلح بین المللی، تهدید امنیت بین المللی و نقض حقوق بشر می توان در امور داخلی یک کشور دخالت کرد.
این استاد دانشگاه افزود: راه حل دخالت در ماجراهایی مانند میانمار از طریق شورای امنیت سازمان ملل متحد می گذرد که آن نیز ساختار معینی در چهارچوب اراده قدرت های بزرگ در خود نهفته دارد و از طرف دیگر می توان گفت در نهایت موجب برخوردهای متکی بر قدرت سخت می شود.
این کارشناس روابط بین الملل ادامه داد: برخوردهای متکی بر قدرت سخت عمق نفوذ کوتاه مدت و در نهایت میان مدت دارد در حالی که جهان باید برخوردهای متکی بر قدرت هوشیارانه یعنی نه تنها کنترل افکار بلکه تغییر افکار جامعه بین المللی بیندیشد.
مطهرنیا خاطرنشان کرد: نظام آموزشی در جهان باید در قالب مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد به آموزش حقوق بشر در جامعه جهانی اقدام کند و آن را برای همه کشورها مانند رعایت حقوق بشر جبری کند. وی ادامه داد: تساهل و مدارای مذهبی باید مورد شناسایی رسمی تمام دولت – کشورها در قالب اجبار بین المللی در فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد قرار گیرد و اراده بین المللی نه به صورت گزینشی که به صورت متکی بر این قواعد مدیریت شود.
وی افزود: ممکن است گفته شود این دیدگاه، ایده آلیستی است اما همانگونه که بیان شد با روند پرسرعت دستیابی به فناوری هاهی نوین اطلاعاتی و ارتباطی و تبدیل جهان به آنچه که گوی بلورین تعبیر می شود این امر شدنی و امکان پذیر خواهد شد و لذا جهان باید به این نکته در قالب نهادهای بین المللی و اراده دولت های متفاوت بیندیشند که چگونه می تواند این مسیر آموزش را به خوبی مدیریت و نسل های آینده را از نسل کشی ها، فرقه گرایی ها و قوم گرایی ها دور کند و به تکامل و تکمیل اخلاق حسنه در برخورد آدمیت با آدم ها بپردازد.
وی خاطرنشان کرد: آدمیت وقتی از این انسانیت اصیل خالی می شود تبدیل به انسان نسیان کار می شود و لذا نشان می دهد آنچه که در تاریخ مساله ساز بوده است عدم نفوذ عمق استراتژیک آموزش های بشردوستانه و گسترش دانایی در لایه های گوناگون جغرافیاهای مختلف جهانی در آستانه هزاره سوم است.
این کارشناس روابط بین الملل اضافه کرد: این در واقع برای روشن اندیشان و روشنفکران جامعه بین المللی قابل قبول نیست که در جهان امروز که این همه امکان ارتباطات با لایه های گوناگون جامعه بشری به صورت رسمی و غیررسمی در واقعیت اصیل و در واقعیت موازی با این واقعیت اصیل از طریق رسانه های جمعی حاصل شده است نتوان به رشد بیشتر این تساهل و تسامح مدارا دست یافت.
مطهرنیا تصریح کرد: بنابراین باید گفت این شک و فرضیه تاحدودی قابل قبول و اثبات وجود دارد که در پس تمام این برخوردها یک مدیریت منفعت محورانه ای وجود دارد که نه تنها مفاهیم را به نفع خود مصادره می کند بلکه تلاش می کند از اصطکاک های قومی و مذهبی بر له خود و علیه رقبا استفاده کند و همه کسانی که در پس پرده به دنبال همین معانی هستند در مرحله نمایش آشکار رفتارها و کنش های خود مدعی حفاظت و حمایت از همان اعتقاداتی هستند که خود زمینه ساز درگیری ها و منازعات درونی میان آنها شده اند.
وی به سخنان رئیس جمهوری در اجلاس سران کشورهای اسلامی در قزاقستان اشاره کرد و یادآور شد: دکتر روحانی در اجلاس آستانه در مورد وضعیت فلسطین و میانمار ، یمن، سوریه و عراق تاکیدکرد که امروز نیاز به همبستگی و اتحاد امت اسلامی را از هر زمان دیگر بیشتر کرده است.
این کارشناس روابط بین الملل خاطرنشان کرد: اتحاد جهان اسلام نه تنها یک ضرورت بلکه اتحاد جامعه بشری در برابر خشونت و ظلم نیاز است.
مطهرنیا ادامه داد: بنابراین اتحاد جهان اسلام یک آرزوی بسیار دیرپا در میان مسلمین است پیش از این بزرگانی چون معمارکبیر انقلاب اسلامی، سید جمال الدین اسد آبادی یا بزرگ اندیشمندان عاملی چون امام موسی صدر به اتحاد جهان اسلام اندیشیده اند.
این کارشناس روابط بین الملل یادآور شد: این نکته را فراموش نکنیم که اگر می خواهیم اتحاد اسلامی به وجود آید باید به اتحاد میان تمامی جوامع بشری در برخورد با ضدارزش هایی بپردازیم که در آرمان های انتزاعی دین به عنوان یک گستره بین المللی به وجود آمده است.
مطهرنیا با بیان این که دین و فرهنگ را یکسان ندانیم،گفت: وقتی دین و فرهنگ را یکسان می دانیم و رابطه این همانی میان دین و فرهنگ قائل می شویم، شکاف میان ادیان را افزایش می دهیم. در حالی که اگر دین را به عنوان آرمان های انتزاعی بدانیم که در قالب فرهنگ به اصول، ارزش ها، هنجارها و موجودیت های نمادین می انجامد درمی یابیم که اختلاف سلیقه ها حتی در برداشت از یک دین طبیعی است.
مطهرنیا افزود: یعنی فِرق مختلف نخست همدیگر را قبول می کنند. اختلاف میان اهل تسنن و شیعیان کاهش پیدا می کند ولی وقتی ما فرهنگ را دین تعریف می کنیم و با اتکای این فرهنگ دیگران را نفی می کنیم در نتیجه در حوادث عینی که پیش می آید به صورت طبیعی برخورد گریزناپذیر خواهد شد.
این کارشناس روابط بین الملل ادامه داد: در عین حال که سخن رئیس جمهوری در این مجمع سخن درستی است اما به باور من کامل نیست. امروز جهان به یک گوی بلورین در حال تبدیل شدن است و جهان باید آماده یک ملت جهانی شود.
وی گفت: در این شرایط ملت جهانی باید ادیان ، فِرق، اقوام، گویش ها ، رفتارها و فرهنگ های متکثر را بپذیرد و با احترام به دیگر فاکتورهای موجود در این جامعه جهانی در پرتو اندیشه ورزی، گفت و گو ، مذاکره و اتحاد تلاش کند تا به بُرد – بُردی به گستره جغرافیای جهانی نایل آید.