غربالگری جنین هیچ خطری برای مادر یا جنین ندارد/ در همه کشورها غربالگری جنین انجام می شود

انتشار توئیتی منتسب به کبری خزعلی- رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی که خبر از لغو اجباری بودن غربالگری جنین می داد، واکنش های فراوانی را در فضای مجازی و رسانه ای کشور به وجود آورد و در نهایت این مقام مسئول را ناگزیر به حذف توئیت خود کرد؛ توئیتی که نه تنها جنجال برانگیز بود بلکه اساساً با واقعیت ها نیز همخوانی نداشت.

«بازتاب»؛ آرش خداپرست– رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی روز پنجشنبه مورخ 25 دی ماه در توئیتی مدعی شد که مجلس شورای اسلامی، غربالگری اجباری زایمان را لغو کرده است؛ خبری که وی را بر آن داشت تا به مادران و پرسنل خدوم وزارت بهداشت تبریک بگوید و از تلاش نمایندگان انقلابی مجلس در مسیر تصویب این طرح تقدیر کند.

در این توئیت تأکید شده بود که اجبار به غربالگری توسط مادر و پزشکان با تجویز‌های غیراستاندارد و غیرمتقن علمی (که باعث قتل جنین می‌شد) برداشته خواهد شد و دیگر هیچ پزشک و مادری مجبور به غربالگری و کشتن جنین نخواهد بود.

همانطور که اشاره شد، این توئیت به سرعت در فضای مجازی دست به دست شد و جنجال زیادی به راه انداخت و زمینه نگرانی جمع زیادی از خانواده هایی را فراهم کرد که در آینده نزدیک تصمیم بچه دار شدن دارند.

بسیاری از کاربران نیز در شبکه های اجتماعی این طرح و این اقدام را زمینه ای برای تولد فرزندان کم توان و مشکل دار عنوان کردند که می تواند در آینده جامعه را با مشکلات فراوانی رو به رو کند.

اگرچه خزعلی خیلی زود توئیت منتشر شده خود را حذف کرد، اما این اتفاق سبب نشد تا حواشی پیش آمده پایان یابد.

در واکنش به همین توئیت و جنجال به وجود آمده، حسینعلی شهریاری- رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی خبر تصویب چنین طرحی در مجلس را تکذیب کرد و مدعی شد که اساساً این موضوع تنها در حد یک طرح پیشنهادی مطرح شده است و هنوز در مجلس در مورد آن تصمیم قاطع و مشخصی گرفته نشده است.

کیانوش جهانپور- رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت نیز بر خلاف ادعای رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر اجباری بودن غربالگری جنین، در این باره خاطرنشان کرد غربالگری بیماری‌ های ژنتیکی جنین هیچگاه اجباری نبوده است و دستورالعمل وزارت بهداشت در این رابطه با مشارکت آگاهانه و داوطلبانه والدین، عملی شده و البته نقش موثری در کاهش موارد تولد بیماری‌های ژنتیکی از جمله سندرم داون و… داشته و خواهد داشت.

در همین رابطه روز شنبه، محمد حسین فرهنگی- سخنگوی هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: موضوع غربالگری بانوان باردار نه در کمیسیون های مجلس مطرح است و نه به طور جدی مطرح می شود بلکه نظری در یکی از فراکسیون ها مطرح شده و در این زمینه تصمیم گیری نشده است.

وی اضافه کرد: این موضوع در یکی از فراکسیون ها مطرح بوده و در کمیسیون ویژه خانواده مطرح شده اما تصویب نشده است.

سخنگوی هیات رییسه مجلس شورای اسلامی یادآور شد: گاهی موضوعی به عنوان پیشنهاد در یک فراکسیون غیرسیاسی مطرح می‌شود یا به عنوان دیدگاه شخصی یک نماینده است ولی به عنوان نظر مجلس شورای اسلامی منعکس می شود درخواست ما از رسانه ها این است که نظرات نمایندگان را به عنوان نظر خودشان و نه نظر مجلس منعکس کنند

علی رغم واکنش صریح سخنگو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان و نیز رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت که تا حدود زیادی اساس توئیت مورد اشاره را زیر سئوال برده و آن را تکذیب کردند، همچنان حواشی پیش آمده از این موضوع در فضای مجازی وجود دارد.

غربالگری جنین اقدامی هوشمندانه و داوطلبانه والدین است

دکتر محبوبه شیرازی- جراح و متخصص زنان و مامایی در رابطه با اهمیت غربالگری جنین به «بازتاب»، گفت: غربالگری جنین یک اقدام هوشمندانه و صد البته داوطلبانه توسط والدین است که از تولد نوزادان معلوم و عقب مانده که بعضاً تولدشان به پاشیدن کانون خانواده از هم منجر می شود، جلوگیری می کند.

شیرازی در رابطه با دیگر محاسن غربالگری جنین افزود: تولد یک نوزاد کم توان و معلول هزینه های نگهداری بالایی به خانواده ها تحمیل می کند و مشکلات روحی و روانی فراوانی را نیز برای والدین ایجاد می کند که غربالگری جنین از این مسائل نیز جلوگیری می کند.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه آگاهی از سلامت جنین حق والدین است، ادامه داد: تست های غیر تهاجمی که در این رابطه صورت می گیرد با درصد اطمینان بالای 98 درصد همراه است و سبب می شود تا متخصصان بتوانند مشاوره دقیقی را به والدین ارائه دهند، ضمن اینکه در نهایت حق انتخاب و تصمیم گیر نهایی خود والدین هستند و آنها هستند که در صورت مثبت بودن تست تصمیم می گیرند فرزند کم توان را به دنیا بیاورند یا خیر؟

این متخصص زنان و زایمان با تأکید بر اینکه بعضاً شاهد این هستیم که به واسطه تولد نوزادان کم توان تخت هاي NICU توسط نوزاد بي نتيجه اشغال می شود، افزود: در صورت تمایل والدین برای حفظ فرزند کم توان آنها به مراجع ذی ربط معرفی خواهند شد تا آگاهی و آموزش های لازم به ایشان برای نگهداری از نوزاد داده شود.

غربالگری جنین در بسیاری از کشورها رایگان است

شیرازی با بیان اینکه غربالگری در اکثر کشورهای جهان انجام می شود و حتی در برخی کشورها کاملاً رایگان است، اضافه کرد: اگر روزی چنین طرحی در ایران تصویب شود که غربالگری جنین برای والدین در ایران انجام نشود، این اتفاق به نظر من سبب خواهد تا آنها برای اطمینان از سلامت جنین راهی کشورهای همسایه شوند و این خود خسارت های دیگری نظیر خروج ارز و دیگر خطرات جانی را به همراه خواهد داشت.

عضو هیات مدیره انجمن پرینانالوژی ایران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تستهای غربالگری هیچ خطر جانی برای مادر یا سقط جنین ندارد و تست های تشخیصی که به دنبال تست های مثبت غربالگری از نظر سندرومها انجام می شود هم ریسک عوارض کمتر از نیم درصد و حدود یک در پانصد دارد. ضمن اینکه این ها در مقالات و تحقیقات کل دنیا و ایران به ثبت رسیده است.

گاهاً سقط هایی به غربالگری نسبت داده می شود که دلیل دیگری دارد

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین بیان کرد: گاهی یک بیمار خود به خود آب دور جنینش کم می شود و جنین بدون اینکه نمونه گیری از جنین یا غربالگری انجام شده باشد، سقط می شود. حال اگر همین فرد تست های مربوطه را انجام داده باشد و این اتفاق بیفتد سقط پیش آمده را به تست‌ها نسبت می‌دهد و این در حالی است که این اتفاق ارتباطی با غربالگری نداشته است.

این استاد دانشگاه در بخش پایانی سخنان خود نیز با اشاره به اینکه هستند والدینی که علاقه ای به غربالگری جنین ندارند و ادعا می کنند که حتی در صورت تولد فرزند کم توان آن را نگهداری خواهند کرد، افزود: به عینه مشاهده کرده ایم که حتی این والدین نیز پس از تولد فرزند کم توان علی رغم ادعاهای پیشین مبنی بر داشتن آمادگی نگهداری از نوزاد، دچار مشکلاتی شده اند و در نهایت خانواده شان از هم پاشیده است.

مستند به آنچه مورد اشاره قرار گرفت، به نظر می رسد ما با یک ایده و طرح ناقص و چه بسا خطا که از شورای فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی ریشه گرفته است، رو به رو هستیم که جز نگرانی و ایجاد التهاب در جامعه حاصلی نداشت.

با این وجود امیدواریم دغدغه های مطرح شده توسط کارشناسان و متخصصان این حوزه بر گفته ها و اظهارات غیرکارشناسی پیش آمده فائق آید و اتفاقی که به زیان کانون خانواده های ایرانی است، به خروجی مجلس شورای اسلامی تبدیل نشود.