علت چراغ سبز ناگهانی اردوغان به عضویت سوئد در ناتو

نشریه ویک/Week در گزارشی، ضمن اشاره به پایان کارشکنی های یک ساله دولت ترکیه و شخص رجب طیب اردوغان برای عضویت سوئد در تشکیلات ناتو، سعی کرده به این سوال پاسخ دهد که چه شد که اردوغان ناگهان با این مساله موافقت کرد؟ به بیان ساده تر، وی در ازای دریافت چه امتیازاتی به این موضوع چراغ سبز نشان داد؟

بازتاب– پس از گذشت بیش از یک سال کارشکنی، اخیرا رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در نهایت به صورتی ناگهانی، با عضویت سوئد در تشکیلات ناتو موافقت کرد. تنها چند ساعت قبل از برگزاری نشست ناتو در ویلنیوسِ لیتوانی، دبیرکل ناتو، “ینس استولنبرگ”، تصمیم ترکیه را گامی تاریخی توصیف کرد که به امنیت تمامی متحدان عضو ناتو در شرایط حساس کنونی سود می رساند. تصمیمی که ناتو را قوی تر می کند و امنیت آن را به مراتب در قیاس با گذشته تشدید می کند.

در شرایطی که هنوز پیوستن سوئد به صف کشورهای عضو ناتو، کاملا مسیر لازم را طی نکرده، تغییر جهت اردوغان در نوع خود نویدبخش پیروزی بزرگ مخصوصا برای آمریکا است. کشوری که در بحبوحه جنگ اوکراین به دنبال توسعه هدفمند تشکیلات ناتو علیه روس ها بوده است. با این حال، یک سوال محوری در این میان مطرح می شود؛ چه چیز سبب شد تا اردوغان نظر و دیدگاه خود را تغییر دهد؟

تحلیلگران چه می گویند؟

وال استریت ژورنال در مقاله ای که به تازگی منتشر کرده می گوید: رصد تحولات اخیر حاکی از ایجاد برخی تغییرات مثبت در روابط ترکیه و غرب، در بحبوحه جنگ اوکراین است. به طور خاص، سوئد موافقت خود را با حمایت از توسعه و گسترش سازوکارهای تجارت آزاد اتحادیه اروپا در روابط با ترکیه اعلام کرده است.

واشینگتن پست نیز گفته است: اصلی ترین تقاضای اردوغان جهت موافقت با عضویت سوئد در تشکیلات ناتو از مدت ها قبل کاملا روشن بوده است. این درخواست نیز چیزی جز انعقاد قرارداد خرید چندین جت جنگنده اف 16 از شرکت “لاکهید مارتین” آمریکا نیست. جالب است که اخیرا جیک سالیوان اعلام کرده که رئیس جمهور آمریکا آماده تسهیل روند انعقاد قرار فروش جنگنده های اف 16 به ترکیه است.

به عنوان بخشی از قرارداد مذکور، سوئد نیز احتمالا متعهد شده که از جدایی طلبان حزب کارگران کردستان که از جمله جریان های مخالف با دولت ترکیه است و از اواسطه دهه 1990 میلادی نیز در لیست گروه های تروریستی آمریکا بوده، حمایت نکند. اضافه بر این ها، در ازای همکاری ترکیه، استولنبرگ دبیر کل ناتو موافقت کرده تا پُست و سِمت تازه ای را در ناتو با عنوان “هماهنگ کننده ویژه مقابله با تروریسم” ایجاد کند.

همچون بسیاری از تحولاتی که اروپا در طی یک سال اخیر شاهد بوده، اعلام موافقت با عضویت سوئد درتشکیلات ناتو نیز تا حد زیادی مرتبط با جنگ اوکراین بوده است. اردوغان قبل از تصمیم اخیر خود در مورد عضویت سوئد در ناتو، به اروپایی ها سیگنال هایی را رسانده بود که می تواند متحدی قابل توجه برای آن ها در بحبوحه جنگ اوکراین باشد.

در این راستا اخیرا گزارش های مختلفی در مورد قراردادهای سازندگی(ویرانی های ناشی از جنگ اوکراین) میان اوکراین و ترکیه منتشر شده است. در عین حال، دولت اردوغان پیوندهای خود در دیگر حوزه ها را نیز با اوکراین تقویت کرده و حتی از ضرورت عضویت اوکراین در ناتو هم سخن گفته است.

مسائلی که همه و همه روسیه را به شدت خشمگین کرده اند. نیویورک تایمز در گزارشی تاکید می کند که باید توجه داشت که عضویت سوئد در تشکیلات ناتو در کنار فنلاند که زودتر از آن به عضویت ناتو درآمد، منطقه دریای بالتیک را به یک آبراه دریایی تحت تسلط ناتو تبدیل می کند و عرصه عملیاتی ناتو را تا حد زیادی گسترش داده و تقویت می کند.