عقب نشینی صریح اسرائیل در قبال برجام/ چرا مواضع اسرائیلی‌ها نسبت به برجام نرم‌تر شده است؟
- وزیر خارجه اسرائیل گفته است علیرغم مخالفت با برجام، جایگزینی برای آن وجود ندارد؛ این در حالی است که ارزیابی نهادها امنیتی اسرائیل از کاهش احتمال احیای برجام حکایت دارد. در ایران نیز اظهارات مقام‌های دولت، نشان می‌دهد که در کوتاه مدت امیدی به لغو تحریم‌ها علیه ایران نیست.
«بازتاب»؛ آرش صفار– وزیر خارجه اسرائیل، «یائیر لاپید» در سفر به مراکش در خصوص احیای توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های بزرگ گفت علیرغم اینکه همواره با توافق هسته‌ای ایران را توافقی اشتباه دانسته است، مسئله این است که طرح جایگزینی برای برجام وجود ندارد.
«میدل ایست آی» این اظهارات را نشانه عقب‌نشینی اسرائیل از موضع قدیمی خود، یعنی مخالفت با برجام و احیای آن دانسته است.
بنا بر یادداشت، کابینه «نفتالی بنت» با بازگشت آمریکا به برجام مخالف است، با این وجود در تلاش برای بهبود روابط اسرائیل با حزب دموکرات، به طرف آمریکایی قول داده است که هر گونه مخالفت خود با توافق را در جلسات خصوصی به کاخ سفید منتقل کند.
در عین حال، لاپید اعلام کرده است که اسرائیل در حال کار برای تشکیل یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران است.
به گفته او «به لحاظ استراتژیک، آنچه ما در حال ایجاد آن هستیم، یک محور دیپلماتیک متشکل از اسرائیل، مراکش، مصر، اردن، بحرین و امارات برای ارائه یک جایگزین پراگماتیک برای افراط‌گرایی مذهبی است».
این اظهارات وزیر خارجه اسرائیل در حالی بیان شده است که در جریان دیدار «ویلیام برنز»، رئیسی سی‌آی‌ای با مقام‌های اسرائیلی، دو طرف در خصوص برنامه هسته‌ای ایران و سیاست دولت ابراهیم رئیسی در مورد بازگشت به برجام گفتگو کرده‌اند.
«تایمز اسرائیل» مدعی شده است «داوید بارنیا»، رئیس موساد در دیدار برنز با هدف نشان دادن غیرقابل اعتماد بودن دولت جدید ایران و ناتوانی آن از مذاکرات هسته‌ای و پایبندی به تعهدات خود، اطلاعاتی را به برنز ارائه داده است.
«نفتالی بنت»، نخست‌وزیر نیز در گفتگو با رئیس سیا خواستار یک استراتژی مشترک بین اسرائیل و آمریکا در صورت شکست گفتگوهای هسته‌ای شده است.
به گفته یک مقام اسرائیلی، بنت در این دیدار تأکید کرده است که مخالفت او با احیای برجام، ادامه سیاست نتانیاهو نیست و دولت او رویکرد متفاوتی به مسئله دارد.
با توجه به اظهارات وزیر خارجه اسرائیل در مراکش و گفته‌های نخست‌وزیر آن رژیم در دیدار با ویلیام برنز، به نظر می‌رسد اسرائیل تلاش دارد که برجام و مسئله بازگشت آمریکا به آن، بیش‌از‌پیش تبدیل به عاملی برای اختلاف با واشنگتن نشود.
این رویکرد جدید در حالی از سوی تل‌آویو اتخاذ شده است که ارزیابی موساد از احتمال اندک احیا توافق هسته‌ای در دولت ابراهیم رئیسی حکایت دارد.
موافقت تل‌آویو با انتقال نگرانی‌ها و مخالفت‌های خود به طرف آمریکایی، پشت درهای بسته احتمالا همراهی بیش‌تر واشنگتن با این دغدغه‌ها را در پی دارد.
در کنار این نکات، در ایران هم مواضع مقام‌های دولت نشان‌دهنده احتمال اندک احیای برجام، دست‌کم در کوتاه مدت است.
در آخرین مورد، «محمد مخبر»، معاون اول رئیس‌جمهور گفته است «بعید است که بتوانیم با نظام سلطه به جایی برسیم و نمی‌توان برنامه‌ریزی خود را برای اداره کشور متکی به رفع تحریم‌ها کرد، بلکه باید به نحوی برنامه‌ریزی کنیم که فرض بر این باشد که نظام سلطه تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد».
