عدم توجه دولت به تأثیر مصوبات ارزی
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به عدم توجه دولت به تأثیرات منفی مصوبات ارزی اخیر در ماه‌های پایانی سال گفت: مخالفت بانک مرکزی با واردات بدون انتقال ارز منطقی است.
کامران ندری، مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در گفت‌وگو با مهر، «سفرهای خارجی»، «سال نو چینی»، «انتظارات تورمی» و «تقاضای سوداگرانه» را چهار دلیل اصلی افزایش تقاضا برای ارز خارجی در ماه‌های پایانی هر سال دانست و گفت: به طور معمول، در اواخر هر سال تقاضای ارز از سوی گردشگران ایرانی برای «سفرهای خارجی» در ایام نوروز افزایش پیدا می‌کند.
وی «سال نو چینی» را به عنوان مهم‌ترین عامل افزایش تقاضای ارز در پایان سال دانست و توضیح داد: به طور کلی، در پایان هر سال چینی، بازرگانان ایرانی می‌بایست با طرف چینی خود تسویه کنند، همین موضوع نیز موجب افزایش تقاضا برای دریافت ارز می‌شود.
مردم نگران ارزش پولشان هستند
این کارشناس اقتصادی با اشاره به «انتظارات تورمی» به عنوان یکی دیگر از دلایل افزایش تقاضای ارز گفت: با افزایش نرخ ارز، تقاضای بیشتری از سوی مردم برای خریداری ارز ایجاد می‌شود چراکه آن‌ها احساس می‌کنند موج تورمی جدیدی در حال شکل‌گیری است و در نتیجه برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان، ارز خارجی تقاضا می‌کنند.
ندری با اشاره به نقش «تقاضای سوداگرانه» در بازار ارز گفت: در شوک‌های ارزی، سوداگران و سفتهبازان نیز می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و برای کسب سود بیشتر، ارز خریداری می‌کنند.
آزاد سازی واردات، تقاضای ارز را افزایش می‌دهد
این استاد دانشگاه با اشاره به مصوبات ارزی دولت در دو ماه اخیر گفت: با وجود آنکه در ماه‌های پایانی سال به طور طبیعی تقاضا ارز در بازار، بنا به دلایل گفته شده افزایش می‌یابد اما با این وجود، هیأت دولت بدون در نظر گرفتن شرایط بازار در این زمان، با مصوبات خود، تقاضای ارز را تشدید کرده است.
ندری با انتقاد از معافیت‌های وارداتی آمده در مصوبات ارزی جدید دولت برای «مرزنشینان»، «ملوانان» و «بازارچه‌های مرزی» و همچنین مصوبه «واردات بدون انتقال ارز از مناطق آزاد» گفت: در شرایطی که کشور با محدودیت منابع ارزی مواجه است، با این نوع از معافیت‌ها کنترل واردات از دست دولت خارج شده و موجب افزایش تقاضا در بازار آزاد خواهد شد و به تبع آن نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند.
وی معافیت‌های وارداتی اخیر را شامل کالاهای غیرضروری دانست و اظهار داشت: در شرایط فعلی، شاید آزادسازی واردات به معیشت برخی مرزنشینان کمک کند اما به طور کلی باید یادآور شد که این نوع از معافیت‌ها، نه تنها سیاست کارآمدی برای ارتقا سطح زندگی مرزنشینان نیست بلکه به اقتصاد ملی نیز ضربه مهلکی می‌زند.
واردات بدون انتقال ارز، ورود کالاهای لوکس را تسهیل می‌کند
ندری با اشاره به انتقاد رئیس بانک مرکزی به مصوبات ارزی دولت بیان کرد: مقاومت بانک مرکزی در برابر این نوع از معافیت‌ها به این دلیل است که ارز مورد نیاز برای این نوع از واردات در بازار آزاد تأمین می‌شود و عمدتاً منابع ارزی صرف واردات کالاهای کم اولویت می‌شود و در نهایت آنکه شاید بتوان گفت بخشی از افزایش تقاضا و بالا رفتن نرخ ارز در اسفندماه از مصوبات دولت ناشی می‌شود.
وی گفت: مخالفت بانک مرکزی با این شکل از واردات منطقی است چراکه از یک سو، در شرایطی تحریمی منابع ارزی به شدت کاهش می‌یابد و از سوی دیگر، در این نوع از واردات مشخص نیست چه نوع کالایی به کشور وارد و منابع ارزی چگونه مصرف می‌شود.
