عامل کمتر شناخته شده در بروز حملات قلبی
برخی افراد با وجود انجام بررسی های منظم پزشکی و تأیید سلامتی کامل، به صورت ناگهانی دچار حمله قلبی می شوند. علت این مسأله یک ذره چربی در خون موسوم به لیپوپروتئین (a) است.
درحالیکه در اکثر موارد، افراد از نظر سایر لیپوپروتئین ها مانند کلسترول خوب (HDL) و کلسترول بد (LDL) مورد بررسی قرار می گیرند، آزمایش های کمی برای تعیین سطوح لیپوپروتئین (a) یا به اختصار lp(a) انجام می شود.
لیپوپروتئین (a) در سال 1963 توسط کار برگ (Kare Berg)، دانشمند نروژی کشف شد. وی عنوان کرد که lp(a) بویژه در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر بیشتر دیده می شود.
هنوز عملکرد لیپوپروتئین (a) در بدن به طور دقیق مشخص نشده است، اما برخی دانشمندان معتقدند که lp(a) احتمالا نقش مفیدی در بدن – مانند کمک به بازسازی سلول های آسیب دیده یا پیشگیری از عفونت از طریق اتصال به پاتوژن ها در خون – ایفا می کند.
اما سطوح بالای lp(a) باعث سرعت بخشیدن به روند شکل گیری پلاک در شریان ها و ایجاد لخته های خونی می شود.
برای اکثر مردم لیپوپروتئین (a) موضوع نگران کننده ای نیست؛ چراکه سطوح lp(a) ژنتیکی تعیین می شود. سطوح بالای lp(a) خطر حمله قلبی یا سکته را در سنین جوانی و میانسالی تا سه برابر افزایش می دهد. به عنوان مثال، از هر 5 آمریکایی یک نفر با سطوح بالای lp(a) مواجه است. تحقیقات نشان می دهند، داروهای کاهش دهنده کلسترول تنها مقداری این سطوح را کاهش می دهد.
دکتر هنری گینزنبرگ (Henry N. Ginsberg) استاد دانشگاه کلمبیا (آمریکا) تأکید کرد: افراد عادی و حتی برخی پزشکان، اطلاعات کاملی در مورد لیپوپروتئین (a) ندارند.
با تشخیص سطوح بالای lp(a)، باید تأثیرات منفی آن از طریق کنترل سایر فاکتورهای خطر کاهش پیدا کند. پایین آوردن سطوح کلسترول LDL، کنترل فشار خون و قند خون، داشتن رژیم غذایی سالم و انجام تمرینات ورزشی، به این کار کمک می کنند.
دو داروی نیاسین (niacin) و کلاسی از داروها موسوم به مهارکننده های PCSK9 به میزان کم، سطوح lp(a) را کاهش می دهند. البته هر دو دارو علاوه بر داشتن عوارض جانبی، بسیار گران قیمت (سالانه 14 هزار دلار) هستند.
شرکت Ionis Pharmaceuticals بدنبال توسعه دارویی صرف برای مقابله با سطوح بالای lp(a) است. این دارو در مراحل آزمایش بالینی قرار دارد و احتمالا پس از کسب مجوزهای لازم، سال آینده (2019) به بازار عرضه خواهد شد.
