عاقبت نارضایتی ژاپن و کره جنوبی از باج‌خواهی ترامپ چیست؟
دونالد ترامپ درحالی خواستار تامین افزایش هزینههای نظامیان آمریکایی از ژاپن و کره جنوبی شده که به نظر می‌رسد ادامه این روند در آینده می‌تواند به اتخاذ راهکار‌های جایگزین از سوی توکیو و سئول منجر شود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا پس از ورود به کاخ سفید بارها متحدان این کشور در ناتو را هدف انتقادات تند و تیز خود قرار داده و نسبت به عدم اختصاص بودجه دفاعی کافی از سوی آلمان و دیگران گلایه کرده است. ترامپ این روزها هدف تازه‌ای برای کمپین فشار خود یافته است و چه طعمه‌ای بهتر از نزدیکترین متحدان واشنگتن در منطقه پاسیفیک.
جان بولتون، مشاور وقت امنیت ملی آمریکا در سفر ماه جولای خود به ژاپن و کره جنوبی پیام رئیس جمهوری آمریکا را به گوش مقامات این دو کشور رساند: ترامپ از شما می‌خواهد که میلیاردها دلار بیشتر در سال برای تامین هزینه حفظ ده‌ها هزار نیروی آمریکایی در منطقه صرف کنید.
بولتون خواستار 300 درصد افزایش هزینه سالانه از 2 میلیارد به 8 میلیارد دلار از ژاپن و 400 درصد افزایش هزینه از سوی کره جنوبی و تغییر آن از 1 میلیارد به 5 میلیارد دلار شد. مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا نیز در سفر ماه نوامبر خود به کره جنوبی گفت که کره جنوبی “کشوری ثروتمند” بوده و باید برای تامین هزینه دفاعی کمک بیشتری انجام دهد.
هرچند روابط آمریکا با ژاپن و کره جنوبی بسیار نزدیک تلقی می‌شود اما مسلماً پرداخت چنین هزینه‌ای باید توجیهی داشته باشد و اینجاست که کره شمالی و معضل هسته‌ای این کشور خود را نشان می‌دهد. تنش هسته‌ای میان آمریکا و کره شمالی هرچند هنوز به نتیجه مورد خواست آمریکا نرسیده و باتوجه به نزدیک شدن به پایان سال جاری میلادی ترامپ در برابر رهبر کره شمالی در موضع ضعیفتری قرار گرفته اما افزایش تنش میان واشنگتن و پیونگ یانگ به معنی ناآرام شدن شبه جزیره کره و این اتفاقی نیست که رهبران ژاپن و کره جنوبی به دنبال آن باشند.
آمریکا قصد بهره برداری از این شرایط را داشته و به بهانه تامین امنیت توکیو و سئول از طریق نیروهای آمریکایی مستقر در خاک این دو کشور به دنبال افزایش دستمزد خود می‌باشد. البته کاهش نیروهای آمریکایی در شبه جزیره نیز به معنی ضعف واشنگتن بوده و می‌تواند باعث جسورتر شدن کره شمالی و تحرکات بیشتر از سوی کیم جونگ اون شود.
ترامپ متحدان آمریکا را به کشورهایی تشبیه کرده که از این کشور سواستفاده می‌کنند اما دستکم در مورد کره جنوبی این ادعا چندان صحیح نیست. سئول 2.6 درصد از تولید ناخالص ملی خود را صرف بودجه دفاعی خود کرده است که بیشتر از هر متحد اروپایی آمریکاست. این کشور 92 درصد از هزینه 11 میلیارد دلاری ساخت کمپ هامفریس (بزرگترین کمپ آمریکا در خارج از این کشور) را متقبل شده و در 4 سال گذشته 13 میلیارد دلار سلاح از آمریکا خریده است.
از سوی دیگر ژاپن به واسطه محدودیت‌هایی که پس از جنگ جهانی دوم با آنها مواجه شد نتوانست به اندازه کره جنوبی سهم زیادی از تولید ناخالص ملی خود را برای مصارف دفاعی هزینه کند اما این کشور تقریبا تمامی هزینههای تاسیسات نظامی آمریکا در فوتنما و ایواکونی و همچنین یک سوم هزینه تاسیسات جدید در گوام را متقبل شد. از سوی دیگر ژاپن 90 درصد از تسلیحات و سیستم‌های دفاعی خود را از آمریکا خریداری می‌کند.
به گزارش تسنیم ،کارشناسان معتقدند اعمال چنین فشاری از سوی آمریکا بر روی متحدانش برای تامین 4 برابری هزینه دفاعی می‌تواند برای واشنگتن خطرناک باشد و کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی را به فکر تلاش برای یافتن جایگزین‌های دیگری به منظور تامین امنیت بیاندازد. از قضا کره جنوبی و چین اخیرا یک توافق به منظور افزایش همکاری‌های نظامی و امنیتی امضاء کردند. واشنگتن پست این موضوع را نیز مطرح می‌کند که “شاید افکار عمومی در شبه جزیره کره تمایل به مراتب بیشتری برای انتقال پول به همسایگان خود داشته باشند تا آمریکا. 35 تا 40 درصد از ژاپنی‌ها و مردم کره جنوبی معتقدند حضور آمریکا تاثیر مثبتی در اقتصاد ملی آنها به همراه خواهد داشت و این آمار پایین به شمار می‌روند.”
استقرار نیروهای آمریکایی در کشورهای دیگر باعث افزایش نفوذ واشنگتن در کشورهای میزبان شده و در عوض کشورهای وابسته به ارتش آمریکا کمتر از گذشته سیاستهای خارجی جاه‌طلبانه خود را دنبال خواهند کرد. دانشمندان علوم سیاسی این وضعیت دینامیک را معامله امنیت در برابر اقتدار می‌نامند. آمریکا در کلام امنیت این کشورها را تامین می‌کند اما در مقابل کشورهای مذکور به واسطه توافق و یا کاهش توانمندی‌های خود دچار محدودیت شده و دیگر قادر نیستند سیاستهای خارجی خود را به طور کامل دنبال کنند. این شرایط باعث افزایش قدرت تصمیم‌گیری آمریکا در نقاط مختلف جهان و امکان واکنش سریعتر به بحران‌های ناخواسته شده است.
در شرایط کنونی شاید ژاپن و کره جنوبی مجبور به پذیرفتن خواسته‌های آمریکا باشند اما مسلماً شرایط برای همیشه بدین شکل باقی نخواهد ماند و ادامه این باج‌خواهی‌ها هر کشوری را به فکر گزینه‌های جایگزین خواهد انداخت. هرچند ژاپن و کره جنوبی جزو کشورهای ثروتمند به شمار می‌روند اما باتوجه به سابقه تاریخی آنها، دونالد ترامپ با ادامه درخواست‌های غیرمنطقی خود به جای مذاکره و حفظ احترام متقابل با مشکل مواجه خواهد شد.
