عارف : احتمال لغوعضویت اعضای خاطی فراکسیون امید درجریان رای‌اعتماد به وزرا / رفع حصر باید یک بازی برد-برد باشد

رییس فراکسیون امید مجلس گفت: در تابستان ۹۲ در مسیر ایجاد گشایش در بحث حصر تا حدودی نزدیک شده بودیم. از طرفی با رویکردی که ما داریم و با شناختی که از نهادهای مختلف دارم، می‌دانم این موضوع باید یک موضوع برد-برد باشد. نباید یک جریان بخواهد از آن به نفع خود استفاده کند. با این حال برخی اظهارنظرها در رسانه‌ها کار را به تاخیر می‌اندازد. شما به برخی موضع‌گیری‌ها در شهریور ۹۲ نگاه کنید. بنابر این بنده همواره به اعضای فراکسیون گفته‌ام که اگر کاری می‌کنید، بی‌سر و صدا موضوع را دنبال کنید.
محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید در گفت وگویی تفصیلی با خبرگزاری ایلنا که بخش نخست آن هفته گذشته منتشرشده بود، در مورد عملکرد فراکسیون امید طی 17 ماه گذشته سخن گفته است.

به گزارش بازتاب او در مورد رویکرد استانی و منطقه ای برخی نمایندگان که خیلی به اصلاح طلب یا مستقل بود پایبند نیستند، گفت: « این بحثی جدی است که البته مختص مجلس دهم نیست و از همان مجالس اول هم این موضوع مطرح بوده که نمایندگان در پارلمان باید رویکردی ملی داشته باشند و خود را نماینده تمامی ملت ایران بدانند، نه صرفاً نماینده مردم یک شهرستان یا یک حوزه انتخاباتی . در دولت اصلاحات گمان می‌کردیم با تشکیل شوراهای شهر و روستا، عملاً مسائل منطقه‌ای در این پارلمان‌های محلی دنبال می‌شود و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با رویکردی ملی وارد مباحث می‌شوند اما متاسفانه تا به امروز، هنوز این معضل مرتفع نشده است. اتفاقاً همین بحث استانی شدن انتخابات مجلس در گذشته نیز مطرح شده و حدود ۲، ۳ سال قبل که بحث سیاست‌های کلی انتخابات را در مجمع تشخیص مصلحت نظام دنبال می‌کردیم به این مسئله پرداختیم اما پس از بحث و بررسی بسیار، موضوع مسکوت ماند. البته مخالفتی صورت نگرفت اما مسئله مسکوت ماند و تصمیم گرفته شد این مسئله را به عهده قانون بگذارند».

عارف افزود: « یک نظر این است که اگر انتخابات به‌صورت استانی برگزار شود، کیفیت کار بالا می‌رود. اما بحث دیگری نیز وجود دارد که به خود ساختار و سازوکار مجلس مربوط است و آن توجه جدی نمایندگان به مسایل منطقه و حوزه انتخابیه و بعضاً پیگیری مسایل جاری حوزه انتخابیه است. اگر نمایندگان در کمیسیون‌های تخصصی به‌سمت بحث پیرامون مسائل ملی بروند، این مشکل تا حدودی مرتفع می‌شود. بخش دیگر به مباحث اجرایی و نحوه تعامل دستگاه‌های اجرایی با مجلس و نمایندگان حوزه‌های انتخابیه مربوط است که بیشتر فضا را به‌سمت رویکرد غیرملی سوق می‌دهد. این مسئله یکی از آسیب‌های اساسی در پارلمان ماست که نمایندگان دغدغه ملی داشته باشند و صرفاً به مسائل بخشی و منطقه‌ای خود نپردازد. بنابراین لازم است این موضوع به‌طور دقیق موردبررسی کارشناسی قرار گیرد».

عارف در مورد نطق نماینده یزد که در جریان رای اعتماد به وزیر نیرو ، گفته بود با هماهنگی فراکسیون به عنوان مخالف نطق می کند؛ گفت: « البته خود این نماینده هم در ادامه به نوعی معذرت‌خواهی کرد و گفت که این‌طور نبوده است. بحث آقای بیطرف قابل پیگیری است؛ موضع ما در فراکسیون امید در قبال کلیت رای‌اعتمادها مشخص بود. ابتدا در هیات رییسه به این تصمیم رسیدیم که یکی‌، دو روز پیش از جلسه رای‌گیری موضع فراکسیون را اعلام کنیم اما در ادامه مجمع عمومی این نظر را نپذیرفت و درخواست کرد که صبح روز رای‌گیری موضع فراکسیون اعلام شود. بنابر این تا صبح روز رای‌گیری موضع فراکسیون در قبال هیچ‌کدام از وزرا رسماً مشخص نبود؛ بنابر این ما نمی‌توانیم ایرادی بگیریم که چرا اعضای فراکسیون در موافقت یا مخالفت با فلان وزیر موضع‌گیری کرده‌اند. چون هنگام نطق نمایندگان، هنوز موضع رسمی فراکسیون اعلام نشده بود و نمایندگان بنابر سلیقه و شناخت خود در فهرست موافقان یا مخالفان نام‌نویسی کردند و آقای موسوی نماینده یزد هم بنابر هر دلیلی که خودش می‌داند، در فهرست مخالفان نام‌نویسی کرده بود. اما نکته حائز اهمیت این است که آقای موسوی در این نطق، به تحلیل برنامه‌ها و عملکرد وزارت نیرو پرداخت».

وی ادامه داد: « نکته دیگر این است که در فراکسیون به این نتیجه رسیدیم که هر یک از اعضای فراکسیون که نام‌شان بر حسب قرعه در میان ناطقان قرار می‌گیرد، نیمی از وقت‌شان را دراختیار فراکسیون قرار دهند. منتها برخلاف رای‌اعتماد به ۳ وزیر پیشنهادی در دولت یازدهم که بیشترین وقت در اختیار امیدی‌ها قرار گرفت، در رای‌اعتماد کابینه دوازدهم قرعه‌های کمتری به نام‌مان افتاد. با این حال تقریباً تمامی اعضای فراکسیون به این وعده عمل کردند».

نظر فراکسیون این بود که از کلیات کابینه دفاع کنم

عارف گفت: « ما کارگروهی تشکیل داده بودیم که با رویکردی منطقی تصمیم‌گیری کنیم، این زمان‌های اضافه که در اختیار فراکسیون قرار می‌گیرد، به چه کسانی تعلق بگیرد؛ به‌عنوان مثال درحالی که نظر فراکسیون این بود که بنده از کلیات کابینه دفاع کنم، نامم در قرعه‌کشی درنیامد اما یکی از همکاران یعنی خانم زهرا ساعی نماینده تبریز کل وقتش را به بنده داد و در ادامه هم فراکسیون جبران کرد و نیمی از وقت یکی دیگر از نمایندگان را به خانم ساعی اختصاص داد. در مورد آقای بیطرف نیز همین رویه انجام شد.فراکسیون برای رای‌آوری آقای بیطرف تلاش کرد اما برخی مسایل منطقه‌ای و چگونگی دفاع آقای بیطرف باعث شد که ایشان رای لازم را به‌دست نیاورد».

عارف در مورد رای آوردن وزیر ارتباطات که فراکسیون با او مخالف بود نیز گفت: « موضع فراکسیون تعامل حداکثری با دولت بود. ازطرفی ما کارنامه و سوابق وزرای دولت یازدهم را ارزیابی کرده بودیم و تعدادی نمره «خوب»، برخی نمره «قابل‌قبول» گرفتند و تعدادی نیز از نظر فراکسیون مناسب نبودند و نباید مجدداً معرفی می‌شدند که این گزارش به‌صورت محرمانه در اختیار رییس‌جمهوری قرار گرفت. همزمان دیدگاه‌مان را به‌صورت موردی نیز از طریق خود آقای روحانی یا اطرافیان‌شان مطرح می‌کردیم اما انتخاب وزرای پیشنهادی، حق قانونی رییس‌جمهوری بود و ما نمی‌توانستیم آقای روحانی را مجبور به کاری کنیم. البته عدم معرفی وزیر علوم مورد انتقاد ما هم بود و بنده حتی در نطقی که در موافقت با کلیات کابینه داشتم، نسبت به این مسئله گلایه کردم که چرا در آستانه سال تحصیلی و باتوجه اهمیت علم و فناوری در کشور، وزیر علوم معرفی نشده است و هنوز هم گله داریم. این درحالی است که این اتفاق در دولت یازدهم نیز افتاد. آرزوی ما این بود که یک چهره برجسته و شاخص در حوزه آموزش عالی سکان هدایت وزارتخانه را به دست بگیرد که این اتفاق نیافتاده است که امیدواریم چنین شود».

رئیس فراکسیون امید افزود: « در مورد وزیر ارتباطات هم آن‌چنان که اشاره کردید، نظر مخالف داشتیم اما این دیدگاه فردی و شخصی نبود. بلکه از موضع تخصصی موضوع را بررسی کردیم. ما برای هر یک از وزرای پیشنهادی یک کمیته تخصصی تشکیل دادیم و کارنامه و توانایی‌های وزرا را ارزیابی کردیم و خانم زرآبادی که در این حوزه متخصص بود، مسئول کمیته تخصصی مربوط به وزارت مخابرات شد و تلاش‌مان را هم کردیم که فرد دیگری به وزارت برسد اما به هر حال نظر مجلس این بود و اکنون نیز قطعاً از این وزیر حمایت خواهیم کرد و برای جناب آقای مهندس جهرمی آرزوی موفقیت در اجرای برنامه‌های خودشان و دولت را داریم».

سهم زنان در مدیریت میانی و بالاتر کمتر از ۱۰ درصد است

عارف در مورد عدم معرفی وزیر زن در کابینه دوازدهم گفت: « در این رابطه نیز مکرر موضع‌مان را اعلام کردیم و در نطقم به این مسئله نیز پرداختم و باوجود آن‌که این نطق در دفاع از کلیات کابینه بود، چند گلایه صمیمانه را مطرح کردم که یکی مربوط به همین عدم معرفی وزیر زن بود. معتقدیم زنان توانمند بسیاری برای مدیریت کلان کشور داریم و لازم بود چند نفر از این افراد به‌کار گرفته می‌شدند. اگرچه تاکنون میدان را برای فعالیت زنان در مدیریت کلان کشور باز نکرده‌ایم. هم‌اکنون سهم زنان در مدیریت میانی و بالاتر کمتر از ۱۰ درصد است. ما سعی کردیم نگاه دولت آقای روحانی را به اهمیت این مسئله جلب کنیم که اتفاق نیافتاد. با این حال در بحث رای‌اعتماد به هر یک وزرای پیشنهادی، یکی از اولویت‌های اساسی‌مان استفاده از ظرفیت زنان، جوانان و اقوام و مذاهب مختلف در معاونت‌های وزارتخانه‌ها و مدیریت‌های میانی بوده است و امیدواریم وزرا به قول و قرارشان با ما عمل کنند».

عارف در پاسخ به این سوال که آیا همین کم‌لطفی‌ها ازسوی دولت و جریان اعتدال شما را به اینجا رسانده که از احتمال عدم ائتلاف سخن می‌گویید؟ گفت: « ما هم‌اکنون مدت‌هاست که از «لیست امید» عبور کرده‌ایم و مبنای تصمیمات و موضع‌گیری‌مان صرفاً «فراکسیون امید» است.

او همچنین گفت: « این‌که برخی اعضاء از نظر فراکسیون تخطی کرده‌اند را پیگیری می‌کنیم و هم‌اکنون پرونده این اعضا در کمیته داوری فراکسیون درحال بررسی است. نظر شخصی من لغو عضویت نیست و مخالفم. فکر می‌کنم تذکر کافی باشد. اما اگر نظر کمیته داوری و در ادامه هیات رییسه و مجمع عمومی لغو عضویت باشد، طبیعتاً انجام خواهد شد. با این حال باید اقتضائات رویکرد جبهه‌ای را درنظر بگیریم. با این حال این اتفاق در انتخابات کمیسیون‌ها هم اتفاق افتاد و یکی از اعضای فراکسیون در انتخابات هیات رییسه یکی از کمیسیون ها با تغییر رای خود، منجر به شکست ما شد که این پرونده نیز هم‌اکنون در کمیته داوری درحال بررسی است».

وی در مورد انتشار فهرست امید نیز گفت: « ما حقیقتاً ملاحظه افراد «لیست امید» را کردیم. برخی از اعضای «لیست امید» در این مدت به بنده گفته‌اند که ملاحظات و محذوریت‌هایی در منطقه و حوزه‌های انتخابیه داریم که رسماً اعلام کنیم، عضو فراکسیون هستیم یا نه. ما این یک‌سال به این عزیزان فرصت دادیم اما از حدود یکی، دو ماه قبل زمینه را برای انتشار این فهرست مهیا کردیم و این فهرست پس از نهایی شدن در شرف انتشار است. نکته دیگر این‌که اخیراً ما یک فرم تعهد جدید تهیه، و از اعضای فراکسیون امضاء گرفتیم بر اساس یکی از مفاد این تعهدنامه، نباید عضو هیچ‌یک از فراکسیون‌های سیاسی دیگر مجلس باشند. البته دوستان می‌توانند در جلسات دیگر فراکسیون‌ها شرکت کنند اما حق عضویت در فراکسیون‌های سیاسی دیگر مجلس را ندارند. بماند که عضویت در فراکسیون‌های تخصصی و … بلامانع است».

ریزش‌ها و رویش‌ها در «فراکسیون امید»

عارف گفت: « حقیقتاً «لیست امید» اولیه هیچ‌گاه شکل نگرفت و آن اعداد بالایی که مطرح می‌شد، خیلی دقیق نبود و بنده به‌موقع این بحث را مطرح خواهم کرد که چرا عده‌ای این مسائل را مطرح می‌کردند. با این حال دوستانی که از ریزش «لیست امید» سخن می‌گویند، باید بدانند که در این مدت رویش هم داشتیم. هم‌اکنون ما نمایندگانی در «فراکسیون امید» داریم که در «لیست امید» نبودند و ما در انتخابات برایشان کاری نکردیم اما از ابتدای راه یا بعضاً در ادامه راه، همراه ما شده‌اند. به‌زودی فهرست اعضاء فراکسیون امید منتشر می‌شود و اسامی این افراد نیز مشخص خواهد شد».

کمیته فراکسیون امید برای رفع حصر

رئیس فراکسیون امید در مورد کمیته ای که برای پیگیری موضوع حصر در فراکسیون ایجاد شده است، گفت: « معتقدم در برخی از امور نباید مسائل را رسانه‌ای کنیم و بجای آن باید برای حل مشکل اقدام کنیم. درواقع باید احتیاط کنیم و شرایط کشور و نهادهای دست‌اندرکار را درنظر بگیریم و کمیته‌ای که در فراکسیون تشکیل شد، نیز در همین مسیر بود. در تابستان ۹۲ در مسیر ایجاد گشایش در بحث حصر تا حدودی نزدیک شده بودیم. از طرفی با رویکردی که ما داریم و با شناختی که از نهادهای مختلف دارم، می‌دانم این موضوع باید یک موضوع برد-برد باشد. نباید یک جریان بخواهد از آن به نفع خود استفاده کند. با این حال برخی اظهارنظرها در رسانه‌ها کار را به تاخیر می‌اندازد. شما به برخی موضع‌گیری‌ها در شهریور ۹۲ نگاه کنید. بنابر این بنده همواره به اعضای فراکسیون گفته‌ام که اگر کاری می‌کنید، بی‌سر و صدا موضوع را دنبال کنید».

وی تصریح کرد: «به دلیل مدیریت این مسائل، کمیته رفع حصر تشکیل شد و بلافاصله پس از تشکیل، تاکید کردم این موضوع به هیچ عنوان رسانه‌ای نشود. برنامه‌ای مشخص داشتیم و ملاقات‌های نیز درنظر گرفتیم که گام به گام انجام دهیم اما متاسفانه پس از اولین ملاقات، یک عضو بیرون از کمیته رفع حصر، موضوع را رسانه‌ای کرد و ادامه کار با تاخیر ناخواسته روبرو شد».

عارف همچنین گفت: « در عین حال اتفاق ناگواری که برای آقای کروبی افتاد که با بررسی کابینه در مجلس همزمان شد و موضوع را در صحن مجلس از طریق اعضای دولت پیگیری کردیم و انصافاً همکاری خوبی ازسوی وزرای مختلف صورت گرفت و امیدواریم ان‌شاءالله این پرونده در همین مسیری که جلو می‌رود و اکنون در دستور شورای‌عالی امنیت ملی نیز قرار گرفته، به نتیجه برسد».

عارف در بخش دیگری در مورد انتقادات فعالان سیاسی، کارگری و دانشجویی، گفت: « بحثی که از زمان انتخابات ۹۲ تاکنون مکرر مطرح کرده‌ام این است که ایجاد و استمرار فضای امنیتی در دانشگاه‌ها راهگشا نیست. دانشگاه باید در محیطی بانشاط فعالیت کند و لازم است در این حوزه سعی و خطای دانشجو را بپذیریم. دانشجو آمده که کار را یاد بگیرد و تجربه بیاندوزد و اگر این محیط را به سمت فضایی بسته و امنیتی ببریم، فردا نمی‌تواند مطالبات مردم را دنبال کرده و در جهت آرمان‌های انقلاب فعالیت کند. احساسی که شما دارید، احساسی است که بسیاری از نخبگان دانشگاهی و سیاسی دارند؛ واقعیت این است که ما در دانشگاه نیز ۲ جریان سیاسی اصیل داریم اما متاسفانه دانشجویان اصلاح‌طلب برخلاف رقیب، حتی در تاسیس اتحادیه خود دچار مشکل هستند و درحالی که رقیب اتحادیه‌های متعدد دارد، بچه‌های اصلاح‌طلب و انجمن‌ها و تشکیلات دانشجویی که همگی مجوز قانونی دارند، قادر به تشکیل اتحادیه نیستند. تشکیل این اتحادیه‌ها اقدام مثبتی است و منجر به آن می‌شود که دانشجویان از اقصاء نقاط کشور در کنار یکدیگر قرار بگیرند و هم‌افزایی داشته باشند و با هماهنگی بیشتر در راستای وظایف تشکل‌های خود فعالیت کنند».

برخورد امنیتی با مطالبات شهروندان به صلاح نیست

عارف افزود: « دولت در این راستا و همچنین در دیگر مسائل اجتماعی و سیاسی از این دست باید توجه جدی به ایجاد فضایی امن و آرام داشته باشد. طبیعتاً شهروندان مطالباتی دارند و باید مطالبات خود را پیگیری کنند و قطعاً برخورد امنیتی با مطالبات به صلاح نیست. نسبت به بازداشت ادمین‌های کانال‌های تلگرامی شائبه سیاسی بودن این‌گونه برخوردها مطرح است و در ارتباط با احکام سنگینی که برای ادمین‌ها از سوی قوه قضاییه صادر شد، گلایه‌مندم و معتقدم نباید با جوانانی که وفاداری‌شان به نظام ثابت شده‌است، به‌خاطر مدیریت یک کانال تلگرامی یا نوشتن یک توییت برخوردهای تندی شود. امیدوارم نهادهای ذی‌ربط ازجمله قوه قضاییه در مسائل مربوط به حقوق شهروندی حساسیت بیشتری از خود نشان دهند. همچنین در محیط‌های کارگری، اتفاق‌هایی که در یکی، دو تا از شهرها افتاد، بسیار نگران‌کننده بود که البته باید تاکید کنیم که مسائل کارگری در سال‌های اخیر کاهش چشم‌گیر داشته و وزارت کار با تعامل خوب با بدنه کارگری جامعه پیگیر مطالبات آن‌ها بوده اما به هرحال کارگران نیز مطالبات جدی دارند. کارگران شرایط کشور را درک می‌کنند ولی درعین حال، باید دولت به این مطالبات توجه بیشتری داشته باشد».

فراکسیون امید پیگیر مطالبات مردم تا رسیدن به نتیجه است

عارف در مورد جایگاه مجلس در پیگیری مطالبات، گفت: « ما تعامل خوبی در مجلس با نهادهای ذی‌ربط داریم و حتی وزیر کار و همکاران‌شان را ۲ بار به مجمع نمایندگان تهران در ارتباط یا این مطالبات و مسایل اجتماعی دعوت کردیم. همچنین با تعامل با سایر دستگاه‌ها پیگیر مطالبات کارگران و دیگر اقشار جامعه هستیم. تلاش فراکسیون امید پیگیری مطالبات و خواسته‌های مردم تا رسیدن به نتیجه و البته در سطح مقدورات و امکانات دولت است».