ظهور سلاحهای لیزری در میدان نبرد؛ تحولات نظامی جهان در سال ۲۰۲۵
سلاحهای لیزری و سامانههای انرژی هدایتشونده بهعنوان نسل جدید تجهیزات نظامی، در سال ۲۰۲۵ نقش مهمی در تغییر معادلات دفاعی ایفا کردهاند. کشورهایی مانند ایالات متحده، بریتانیا، استرالیا، رژیم صهیونیستی و چین، این فناوری را بهطور عملی برای دفاع هوایی و مقابله با تهدیدات نوین بهکار گرفتهاند.
ایده استفاده از نور بهعنوان سلاح سابقهای چند هزار ساله دارد و به یونان باستان بازمیگردد؛ جایی که گفته میشود از آینههای صیقلی برای آتش زدن کشتیهای دشمن استفاده میکردند. با این حال، سلاحهای لیزری تا مدتها تنها در داستانهای علمیـتخیلی حضور داشتند. این وضعیت از دهه ۱۹۶۰ و با توسعه لیزرهای عملی تغییر کرد.
در اواخر دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، ارتش آمریکا بررسی کاربردهای نظامی لیزر را آغاز کرد و در سال ۱۹۹۹ وزارت دفاع این کشور، سلاحهای لیزری را بهعنوان یکی از قابلیتهای مهم آینده به رسمیت شناخت. نخستین استفاده عملی از این فناوری نیز در سال ۲۰۰۳ و در جریان عملیات آمریکا در افغانستان، برای خنثیسازی ایمن مواد منفجره از راه دور صورت گرفت.
اگرچه محدودیتهای فنی و هزینههای بالا، روند پیشرفت لیزرهای نظامی را برای سالها کند کرده بود، اما جهشهای اخیر فناوری باعث شده این سلاحها از مرحله آزمایشی عبور کرده و به ابزارهای مؤثر میدان نبرد تبدیل شوند.
در سال ۲۰۲۵، چند پروژه شاخص در این حوزه توجهها را جلب کردهاند. نیروی دریایی آمریکا با برنامه «SONGBOW» در حال توسعه نخستین لیزر ۴۰۰ کیلوواتی مستقر روی کشتی است که توان مقابله با پهپادها، موشکهای کروز و تهدیدات پرسرعت را دارد. استرالیا نیز با معرفی سیستم «آپولو»، یک لیزر کمهزینه و مؤثر برای انهدام پهپادها ارائه کرده است.
در این میان، رژیم صهیونیستی با استقرار سامانه «پرتو آهنین»، نخستین لیزر جنگی عملیاتی جهان را به کار گرفته که بخشی از شبکه دفاع هوایی این رژیم محسوب میشود. بریتانیا نیز با آزمایش موفق لیزر «دراگونفایر» توانسته دقت و صرفه اقتصادی این فناوری را به نمایش بگذارد. از سوی دیگر، چین با معرفی لیزر «LY-1» تلاش دارد در رقابت تسلیحاتی انرژی هدایتشده، از رقبای آمریکایی پیشی بگیرد.
به گزارش ایسنا، در مجموع، تحولات سال ۲۰۲۵ نشان میدهد سلاحهای لیزری دیگر صرفاً ایدههایی آیندهنگرانه نیستند، بلکه بهسرعت در حال تبدیل شدن به گزینهای استاندارد، دقیق و کمهزینه برای مقابله با پهپادها و تهدیدات هوایی در میدانهای نبرد مدرن هستند.
