طرح پیشنهادی پامپئو به عربستان برای محافظت از بن سلمان در رسوایی خاشقجی
یک منبع مطلع در عربستان سعودی، به نشریه «میدل ایست آی» اشاره کرده است که پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی، طبق نقشه راهی که وزیر خارجه ایالاتمتحده در اختیار ایشان قرار داده، خود را از رسوایی قتل جمال خاشقجی محافظت می کنند.
این منبع که از مذاکرات پامپئو با رهبران سعودی مطلع است، بیان کرده: ماه گذشته، مایک پامپئو، این طرح را خصوصی در جلسهای با ملک سلمان و ولیعهد محمد بن سلمان در ریاض مطرح کرده است.
به گفته این منبع، این برنامه شامل گزینهای است که بتواند قتل روزنامهنگار سعودی را به یکی از اعضای بیگناه خاندان آل سعود مرتبط کند تا به این وسیله از درگیر شدن افراد ردهبالا در خاندان جلوگیری شود. این منبع گفته است، این شخص هنوز انتخاب نشده و رهبران سعودی، در صورتی که فشار بر بن سلمان و همچنین ولیعهد بیش از پیش افزایش یابد، از این برنامه استفاده خواهند کرد. این منبع به میدل ایست آی گفت: اگر این اتفاق رخ دهد، جای تعجب نیست.
بر اساس گفتههای این منبع، پامپئو طرح خود را در 16 اکتبر، زمانی که به سوی ریاض سفر کرد تا با ملک سلمان و ولیعهد در خصوص بررسی فشارهای بینالمللی در مورد پرونده خاشقجی مذاکره کند، مطرح کره است. سفر پامپئو به این پادشاهی خلیجفارس دقیقاً دو هفته بعد از آن بود که روزنامهنگار برجسته و منتقد ولیعهد عربستان، در دوم اکتبر در کنسولگری سعودی در استانبول کشته شد.
چند روز پیش از آنکه پامپئو وارد ریاض شود، میدل ایست آی گزارش داد، مقامات ترکیه متوجه شدهاند که خاشقجی پس از ورود به کنسولگری برای دریافت مدارک مورد نیاز برای ازدواج مجدد، کشته و مثله شده است.
در زمان سفر پامپئو به ریاض، مقامات بلندپایه آمریکایی، ازجمله دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در مورد آنکه چه بلایی بر سر خاشقجی آمده، کمتر سخن میگفتند. جلسه پامپئو با بن سلمان در ریاض تعجب همگان را برانگیخت، زیرا گروههای حقوق بشر در سراسر جهان از واشنگتن خواستند، از متحد خود (عربستان سعودی) بابت این قتل پاسخ بخواهد.
روز بعد از این دیدار مایک پامپئو به خبرنگاران گفت، سعودیها نمیخواستند در مورد حقایق در مورد خاشقجی صحبت کنند و او هم نمیخواهد سخنی در این باره بگوید. وی گفت: من نمیخواهم در مورد هیچ یک از حقایق صحبت کنم، آنها هم نمیخواستند.
این منبع سعودی گفته است: پامپئو به ریاض سفر کرد تا به سعودیها در مورد چگونگی عملکرد در مورد حوادث قتل خاشقجی توصیه کند. این در حالی است که وزارت امور خارجه ایالاتمتحده به درخواستهای مکرر میدل ایست آی برای اظهارنظر در این خصوص و نیز ماهیت سفر پامپئو به ریاض پاسخ نداده است.
با این حال، پس از جلسات خود، پامپئو گفت، او به سعودیها توصیه کرده تا یک بررسی شفاف در این خصوص انجام دهند. وی افزوده است: ما مذاکرات مستقیم و صریحی داشتیم. من بر اهمیت انجام تحقیقات جامع، شفاف و بموقع تأکید کردم و رهبران عربستان سعی داشتند دقیقاً این موارد را انجام دهند. ارزیابی من از این جلسات این است که تعهد جدی برای تعیین تمام حقایق و اطمینان از پاسخگویی، از جمله مسئولیتپذیری مسئولان ارشد عربستان سعودی یا مقامات ارشد صورت خواهد گرفت.
انتظار میرود دولت ترامپ در روز سهشنبه، بیانیه رسمی درباره یافتههای ایالاتمتحده در رابطه با قتل خاشقجی صادر کند. در هفته گذشته، چندین رسانه آمریکایی گزارش دادند که سازمان سیا گفته است، ولیعهد عربستان دستور مستقیم داده که قتل این روزنامهنگار صورت پذیرد؛اما ترامپ از آن زمان به شکلی اساسی شبهههایی به یافتههای آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا در این خصوص وارد کرده است.
این منبع سعودی همچنین گفته است، طرح پامپئو برای رهبران عربستان سعودی شامل گامهای چندگانه است. هنگامی که پامپئو در 18 اکتبر اعلام کرد، باید به عربستان سعودی “چند روز دیگر” برای تکمیل تحقیقاتش در مورد پرونده فرصت داد، او در واقع زمان لازم برای اجرای طرح خودش به آنها داده است. به گفته این منبع، آنها [رهبران عربستان سعودی] هر کاری که پامپئو میخواست، انجام دادند.
از زمان سفر پامپئو به ریاض، سعودیها به ترکیه برای ورود و بازرسی کنسولگری در استانبول مجوز دادند و پیشنهاد یک تحقیق مشترک میان عربستان و ترکیه را پیش کشیدند، تیمی رابرای پیگیری پرونده به استانبول اعزام و حداقل 21 مظنون را در این خصوص دستگیر کردند.
این منبع گفته ممکن است گام باقی مانده ـ منصوب کردن این جرم و جنایت به یک عضو خانواده سلطنتی ـ در صورتی که دستگیری این مظنونان در عربستان برای کاهش فشار بر ریاض کافی نباشد، اجرایی شود. در همین حال، ولیعهد و ملک سلمان در توری به دور عربستان سعودی سفر کرده و در یک کنفرانس بزرگ سرمایهگذاری در ریاض حضور یافته و با پسران روزنامهنگار مقتول دیدار کردند.
تاکنون در نتیجه تحقیقات رسمی ریاض در مورد قتل خاشقجی، دو تن از نزدیکترین متحدان بن سلیمان، معاون اطلاعاتی احمد العسیری و مشاور سعود القحطانی را قربانی کرده است؛ هر دو از شغلشان خلع شدهاند. با این حال، به گفته این منبع در عربستان سعودی، انتظار میرود هر دو آنها درنهایت و دوباره مقامهای بانفوذی در عربستان سعودی به دست آورند.
میدل ایست آی بیان کرده که مطلع است، نه نام العسیری و نه قحطانی جزو پنج مظنون در عربستان سعودی ـ که از سوی دادستان کل کشور به مجازات اعدام برای «مرتکب شدن این قتل» محکوم شدهاند، نیست.
روز پنجشنبه دادستان سعودی گفت: رهبر تیم عربستان سعودی که برای قتل خاشقجی به ترکیه فرستاده شده – و به نظر میرسد که بادیگارد شخصی محمد بن سلمان یعنی ماهر عبدالعزیز مطرب باشد، شخصاً تصمیم به قتل این روزنامهنگار گرفته است.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه گفته که دستور قتل خاشقجی از بالاترین سطوح رهبری عربستان سعودی صادر شده است. بااینحال، اردوغان در ستون واشنگتنپست نوشته که معتقد است ملک سلمان در این قتل دخالت نداشته است.
پادشاهی عربستان همچنان میگوید: ولیعهد هیچ اطلاعی در مورد طرح ترور و تلاش بعدی برای پوشش آن نداشته است. پیش از این میدل ایست آی گزارش کرده بود که هفت عضو گروه مرگ که برای کشتن خاشقجی فرستاده شده بودند، از اعضای تیم حفاظت شخصی بن سلمان بودهاند.