طالبان برای جایگزینی درآمد خشخاش به زیر زمین چشم دوخته است

طالبان با برگزاری مزایده‌های هفتگی در پنجشیر و سایر مناطق غنی از سنگ‌های قیمتی، در تلاش است تا اقتصاد افغانستان را پس از کاهش شدید کمک‌های بین‌المللی احیا کند. این گروه با جذب سرمایه‌گذاران خارجی از کشورهایی مانند چین، روسیه و ایران، قصد دارد ظرفیت معدنی گسترده کشور شامل زمرد، طلا، مس و عناصر کمیاب را به منبعی پایدار برای درآمد تبدیل کند. طالبان همچنین با وضع مالیات ۱۰ درصدی بر فروش سنگ‌های قیمتی، کنترل بیشتری بر این تجارت اعمال کرده است. باوجود چالش‌های زیرساختی و کمبود نیروهای متخصص، امیدواری‌ها به توسعه معادن و جایگزینی درآمدهای ازدست‌رفته افزایش یافته است.

بازتاب– طالبان در تلاش است با استفاده از منابع غنی سنگ‌های قیمتی و معدنی افغانستان، جایگزینی برای میلیاردها دلار کمک بین‌المللی از دست‌رفته پیدا کند.

به نوشته نیویورک تایمز؛ در یکی از سالن‌های سرد افغانستان، توده‌هایی از زمردهای سبز تازه استخراج‌شده زیر نور چراغ‌های رومیزی می‌درخشیدند و تاجران با ریش‌های بلند، خلوص و کیفیت آن‌ها را با دقت بررسی می‌کردند. با آغاز مزایده و معرفی اولین محموله به وزن ۲۵۶ قیراط، حراج هفتگی زمرد طالبان به جریان افتاد.

دولت طالبان ۱۰ درصد مالیات بر فروش در حراج زمرد وضع می کند.

تلاش برای بهره‌برداری از گنجینه‌های زیرزمینی

این مزایده‌ها که در استان پنجشیر، یکی از غنی‌ترین مناطق زمردخیز افغانستان برگزار می‌شود، بخشی از برنامه دولت طالبان برای استفاده از ظرفیت عظیم منابع معدنی کشور است. طالبان از زمان تسلط بر افغانستان در آگوست ۲۰۲۱، قراردادهای متعددی با سرمایه‌گذاران برای استخراج سنگ‌های قیمتی، طلا، مس، آهن و سایر مواد معدنی ارزشمند امضا کرده‌اند.

سرمایه‌گذاری‌های خارجی پس از خروج آمریکا

چین، در چارچوب طرح “یک کمربند، یک جاده”، پیشرو سرمایه‌گذاری در معادن افغانستان است. روسیه و ایران نیز با اخذ مجوزهای استخراج معدن به این عرصه وارد شده‌اند و جای خالی سرمایه‌گذاری‌های غربی را که پس از خروج شتابزده آمریکا در سال ۲۰۲۱ ایجاد شد، پر کرده‌اند.

نقشه تمرکز معادن سنگ های قیمتی و تصویر بقایای تانک های شوروی در تپه های نزدیک بازارک.

گنجینه‌های معدنی افغانستان

طبق برآورد دولت آمریکا، افغانستان دست‌کم یک تریلیون دلار ذخایر معدنی شامل مس، طلا، روی، کرومیت، کبالت، لیتیوم و سایر مواد معدنی صنعتی دارد. همچنین، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی مانند زمرد، یاقوت، لاجورد، و سنگ‌های عناصر کمیاب که در فناوری‌های مدرن مانند تلفن‌های همراه و خودروهای برقی استفاده می‌شوند، بخشی از ذخایر ارزشمند این کشور هستند.

تلاش برای جایگزینی درآمد خشخاش

طالبان امیدوار است که صنعت معدن بتواند جایگزینی برای درآمد از دست‌رفته ناشی از ممنوعیت تولید تریاک باشد. این ممنوعیت باعث کاهش ۹۵ درصدی زمین‌های زیر کشت خشخاش و از دست رفتن ۱.۳ میلیارد دلار درآمد کشاورزان شد.

کنترل بازار سنگ‌های قیمتی

طالبان با برگزاری مزایده‌های هفتگی زمرد، تجارت این سنگ‌های قیمتی را تحت کنترل و مالیات‌گذاری قرار داده‌اند. تاجران پس از پرداخت مالیات ۱۰ درصدی، سنگ‌های خریداری‌شده را دریافت می‌کنند.

“رحمت‌الله شریفی”، یکی از تاجران شرکت‌کننده در مزایده، می‌گوید: “دولت به این پول نیاز دارد، اما سوال این است که آیا این درآمد صرف رفاه مردم افغانستان خواهد شد یا خیر؟”

حاجی قاضی با استفاده از چراغ مخصوص برای بررسی کیفیت سنگ های قیمتی.

چالش‌ها و محدودیت‌ها

با وجود صدور ۵۶۰ مجوز استخراج زمرد در پنجشیر، بسیاری از معادن هنوز به دلیل زیرساخت‌های ضعیف و کمبود متخصصان فنی غیرفعال مانده‌اند. طالبان امیدوار است با جذب سرمایه‌گذاران خارجی، از تخصص آن‌ها برای آموزش نیروهای داخلی استفاده کند.

بازارهای بین‌المللی و کاهش مشتریان غربی

بیشتر زمردهای خریداری‌شده در مزایده‌ها به بازارهای خارجی مانند امارات، هند، ایران و تایلند صادر می‌شوند. تاجران افغان مانند “حاجی غازی” و “عزیزالله نیازی” که در کابل مشغول به کار هستند، از کاهش مشتریان غربی پس از تسلط طالبان ابراز نارضایتی می‌کنند.

“نیازی” می‌گوید: “در دوران حضور نیروهای ائتلاف، فروش سنگ‌های قیمتی بسیار پررونق بود. اما حالا افغان‌های کمی توان خرید سنگ‌هایی به ارزش هزار یا دو هزار دلار دارند.”

نمایش سنگ‌های قیمتی توسط عزیزالله نیازی، فروشنده‌ای که می‌گوید از زمان خروج آمریکا در سال ۲۰۲۱، تجارت کند شده است.

طالبان امیدوار است با توسعه معادن و بهره‌برداری از ظرفیت‌های معدنی، بتواند جایگاه اقتصادی افغانستان را بهبود بخشد و بخشی از خسارات وارده بر اثر کاهش کمک‌های بین‌المللی را جبران کند.