ضرورت پایش و آزمایش آتشفشان دماوند/ زلزله، آتشفشان را فعال نمی‌کند
یک عضو هیات علمی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه منطقه البرز از نظر زمین‌شناسی یک منطقه فعال است که می‌تواند سبب زمین لرزه و آتشفشان شود، گفت: از نظر علمی نمی‌توان اظهار کرد که زلزله‌های اخیر تهران، آتشفشان دماوند را فعال می‌کند.
دکتر فریبرز مسعودی درگفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه زلزله، گسل و آتشفشان بخش‌هایی از یک سیستم زمین‌شناسی هستند، اظهار کرد: این طور نیست که فکر کنیم پس از یک یا دو زلزله حدود ۵ ریشتری در تهران، آتشفشان دماوند فعال می‌شود.
وی با بیان اینکه رشته‌کوه البرز خود یک سیستم زمین‌شناسی فعال است، تصریح کرد: زلزله‌های اخیر نشان می‌دهد که رشته کوه البرز فعالیت‌های خود را دارد و از فعال بودن گسل‌های آن می‌توان نتیجه گرفت که آتشفشان آن نیز می‌تواند فعال باشد ولی نمی‌توان گفت که زلزله آتشفشان را فعال می‌کند.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی افزود: زمانی که فعالیت منطقه البرز افزایش پیدا می‌کند چشمه‌های آب گرم نیز فعال و زلزله‌ها تشدید می‌شوند و فعالیت یک آتشفشان نیز ممکن است شدت یابد.
مسعودی با اشاره به اینکه دماوند مانند بیماری است که باید مدام آزمایش و پایش شود، گفت: در دنیا نیز گازهای آتشفشان‌های بزرگ، حرکت مواد مذاب و عمقی که این مواد درآن قرار دارند بررسی و آزمایش می‌شود.
این استاد دانشگاه در ادامه تاکید کرد: آتشفشان دماوند نیز نیاز دارد که بر اساس طرحی مورد مطالعه جامع قرار گیرد و بستر و عمق مواد مذاب آن تعیین شود. تصور عموم این است که اگر آتشفشان دماوند فعال شود تنها گدازه‌های آن بیرون می‌ریزد ولی فعال بودن آتشفشان تنها به این معنی نیست. سیلاب و رانش‌های زمین که توسط فعالیت آتشفشان‌ها به وجود می‌آید می‌تواند خسارتی به مراتب بیشتر از بیرون ریختن خاکسترها و مواد مذاب آن داشته باشد.
این عضوهیات علمی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی افزود: با مطالعه و آزمایش دماوند، فعالیت این آتشفشان، نوع مواد مذاب آن و مسافتی که این مواد مذاب می‌توانند طی کنند، مشخص می‌شود. در حال حاضر بررسی‌های کلی در مورد این آتشفشان انجام شده است. به طور مثال آب‌های آن مورد آزمایش قرار گرفته و درصد تغییر گازهای آن بررسی شده است اما هنوز اطلاعات ما در مورد عمق مواد مذاب در دماوند کم است و مطالعات جدیدتری باید انجام شود تا بتوانیم با قاطعیت در مورد آن نظر دهیم.
مسعودی در ادامه با اشاره به اینکه آتشفشان دماوند آتشفشانی نیمه فعال است و نگرانی‌های ما بیشتر به دلیل ناآگاهی از آن است، تصریح کرد: از نظر اجتماعی و روانی نیز بهتر است که اطلاعاتی در مورد این آتشفشان وجود داشته باشد تا در اختیار مردم قرار بگیرد چرا که یک آتشفشان بزرگ در کنار تهران می‌تواند نگرانی‌هایی را برای ساکنان این شهر داشته باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در صورت پایش دماوند می‌توانیم آن را درجه‌بندی و رتبه‌بندی و آثار مخرب آن را شناسایی کنیم، گفت: در صورتی که پهنه‌بندی‌های خطر برای آن مشخص کنیم می‌توانیم نوع فعالیت آتشفشان دماوند را مشخص کنیم. به طور مثال با انجام این کار می‌توان نتیجه گرفت که اگر این آتشفشان فعالیتی داشته باشد، فعالیت آن سبب رانش زمین یا وقوع سیل و بیرون‌ریزی خاکستر می‌شود.
وی در پایان اظهار کرد: آتشفشان دماوند در سال‌های اخیر سابقه فعالیت آتشفشانی نداشته ولی فعالیت هایی به صورت جانبی مانند خروج گازهای گوگردی و متان داشته است. از آنجایی که آتشفشان دماوند یک آتشفشان نیمه فعال است لازم است که با سرمایه گذاری، مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد.
