صف‌های طولانی و چند ده هزار نفری وام ازدواج پیش روی جوانان

در شرایطی که متقاضیان دریافت وام ازدواج از مشکلات فنی سامانه ثبت نام، سختگیری روسای برخی بانک ها، معطلی های چندماهه برای تعیین شعبه و … به ستوه آمده اند، چند روز پیش وزیر اقتصاد از برخورد جدی با تخلف‌های مدیران شعب در پرداخت تسهیلات از جمله وام ازدواج خبر داد.

«بازتاب»؛ زهره علامی- هرساله شاهد ابلاغ بخشنامه‌هایی از سوی مسوولان در راستای تسریع در پرداخت تسهیلات به خصوص وام ازدواج یا وعده برخورد جدی با تخلفات در این زمینه هستیم اما دوباره پس از مدت کوتاهی از ابلاغ این بخشنامه‌ها یا اخطارها، برخی بانک‌ها، سختگیری های خود را در پرداخت وام به ویژه وام تکلیفی مثل وام ازدواج از سر می گیرند.

درهمین راستا آذر ماه بانک مرکزی به بانک‌ها بخشنامه ای را ابلاغ کرد تا روند پرداخت وام ازدواج تسریع شود اما گزارش‌های میدانی حکایت از آن دارد که برخی بانک هااین بخشنامه را اجرا نکردند و زوج های جوان همچنان از روند پرداخت وام ازدواج ناراضی هستند.

به عنوان نمونه یک متقاضی وام ازدواج با انتقاد از وضعیت موجود در پرداخت این تسهیلات به خبرنگار بازتاب گفت: برای دریافت وام ازدواج در سامانه، بانک سپه محله بازار تهران را انتخاب کردم اما با گذشت 6 ماه هنوز وام خود را دریافت نکرده ام اگرچه با مدیر شعبه آشنا بودم.

او می افزاید: وقتی دلیل عدم پرداخت وام را پیگیری می کنم، کارمندان بانک می گویند که 90 هزار نفر جلوتر از شما هستند و باید منتظر باشید.

با توجه به اینکه بسیاری از متقاضیان دریافت وام ازدواج از شرایط موجود گلایه مند هستند، آمارهای بانک مرکزی در زمینه حجم پرداخت های تسهیلات ازدواج را مورد بررسی قرار می دهیم، براساس تازه ترین گزارش منتشر شده از ابتدای سالجاری تا 19 دی ماه سالجاری 776.899 فقره تسهیلات قرض الحسنه ازدواج به مبلغ 671.929 میلیارد ریال به متقاضیان پرداخت شده است و تعداد 257.633 نفر هم در صف دریافت تسهیلات قرار دارند.

آمارها همچنین حکایت از آن دارد که در سال گذشته از یک میلیون و 109 هزار و 360 متقاضی فقط به 735 هزار و 114 نفر، معادل 66 درصد متقاضـیان تسهیلات ازدواج پرداخت شد و مابقی افراد این تسهیلات را دریافت نکردند.

هشدار درباره طولانی تر شدن صف های وام ازدواج

طولانی بودن صف های وام ازدواج و معطلی چندین ماهه متقاضیان دریافت این وام مشکلی است که پیش از این پبیش بینی شده بود، اردیبهشت ماه امسال، دبیرکل کانون بانک‌های خصوصی هشدار داد که با کاهش حجم سپرده‌های قرض‌الحسنه، صف دریافت تسهیلات قرض‌الحسنه‌ بانک‌ها (وام ازدواج، وام تعمیرات منزل و…) طولانی‌تر می‌شود.

محمدرضا جمشیدی با اشاره به دلایل طولانی بودن صف وام ازدواج در بانک‌ها اظهار کرد: توان پرداخت تسهیلات و وام ازدواج به میزان سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه مردم بستگی دارد و وقتی گفته می‌شود صف وام ازدواج در بانک‌ها طولانی است در کنار آن باید بررسی شود که مردم چقدر پس‌انداز قرض‌الحسنه در بانک‌ها دارند.

درواقع با توجه به آنکه تسهیلات قرض‌الحسنه‌ای که بانک‌ها به مردم در قالب وام ازدواج، وام تعمیرات منزل و … می‌پردازند، مجموع پس‌اندازهایی است که مردم به صورت قرض‌الحسنه در بانک‌ها سپرده‌گذاری می‌کنند و به دلیل وضعیت معیشتی مردم، حجم سپرده‌های قرض‌الحسنه مردم کاهش پیدا کرده، به تبع آن صف دریافت این وام‌ها هم طولانی ‌شده است.

البته باید این موضوع را هم در نظر داشت که یکی از عوامل طولانی تر شدن پروسه دریافت وام ازدواج مربوط به افزایش سقف این وام توسط نمایندگان مجلس است،یعنی در شرایطی که حجم سپرده های مردمی در حال کاهش است و منابع محدود است، افزایش سقف وام موجب می شود که افراد کمتری این وام‌ را دریافت کنند.

راهکارهایی برای تسریع دریافت وام

آبان ماه امسال اسماعیل حسین زهی، نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به شرایط سخت دریافت وام ازدواج اظهار کرد: مجلس در این زمینه آماده همکاری است و اصلاح نظام بانکداری که یکی از مطالبات مردم است را دنبال می کند به طوری که به این موضوع ورود پیدا کرده است.

همچنین سید محسن دهنوی، یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس در توئیتی تاکید کرد که طبق قانون بودجه 1400، گزارش پرداخت وام ازدواج باید ماهانه و به صورت ‎شفاف و عمومی ارائه شود.

علاوه بر واکنش های مجلسی ها به مشکلات مربوط به پرداخت وام ازدواج، مدیر روابط عمومی بانک مرکزی هم در این زمینه گفت: براساس بند الف تبصره ۱۶ قانون بودجه،‌ بانک‌های عامل موظف به پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج هستند و باید به طور ماهانه تسهیلات پرداختی و افراد در نوبت پرداخت را اعلام کنند.

در این میان و با وجود هشدارها و وعده برخورد با بانک های متخلف در پرداخت وام ازدواج همچنان شاهد ادامه نابسامانی ها در فرآیند ثبت نام تا دریافت وام و همچنین معطلی زوج های جوان هستیم، در این شرایط راهکار چیست؟

به نظر می رسد که برای حل این مشکل چندساله هشدار به روسای بانک ها مبنی بر افزایش سخت گیری ها یا اخطارهای نمایندگان مجلس به بانک ها کافی نیست و باید جریمه‌هایی هم برای این بانک‌ها در نظرگرفته شود تا خاصیت بازدارندگی داشته باشد.

همچنین باید بانک مرکزی گزارشی ماهانه به تفکیک بانک‌ها منتشر کند تا عملکرد بانک ها از این طریق قابل سنجش باشد، ضمن اینکه اصلاح نظام بانکداری هم به عنوان راهکاری طولانی مدت برای حل مشکل وام ازدواج پیشنهاد می شود.