صدور مجوز ورود و پرورش “ماهی تیلاپیا” در آبهای ایران “خیانت” به کشور است
هرگونه صدور مجوز ورود ماهی تیلاپیای زنده و هرگونه اقدام به گسترش و توسعه این ماهی در آبهای ایران از سوی هر مقام مسئول و هر کارشناسی که صورت گرفته باشد یا در آینده بخواهد صورت گیرد، خیانت به کشور است.
به گزارش پویا؛ انجمن علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار ایران با صدور بیانیه‌ای ضمن مخالفت با هرگونه اقدام در ارائه مجوز ورود، گسترش و توسعه پرورش ماهی تیلاپیا در آبهای کشورمان، چنین اقدامی را خیانت به کشور دانست.
در ادامه مشروح این بیانیه آمده است:
“انجمن علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار ایران هشدار می‌دهد که هرگونه صدور مجوز ورود ماهی تیلاپیای زنده و هرگونه اقدام به گسترش و توسعه این ماهی در آبهای ایران چه در سالهای گذشته و چه در سالهای آینده از سوی هر مقام مسئول و هر کارشناسی که صورت گرفته باشد یا در آینده بخواهد صورت گیرد به مثابه خیانت به کشور در راستای نابودی تنوع زیستی غنی و بی‌نظیر آبزیان ایران است و باید این فرد یا افراد شناسایی شده و نام آنها در اسناد علمی ملی و جهانی ثبت شود.
سالها قبل مسئولان و متخصصان شیلات و انجمن محیط زیست ایران طی یادداشت‌های خود به رئیس وقت موسسه تحقیقات شیلات ایران هشدار دادند که ننگ وررودی ماهی تیلاپیا را همانند ننگ ورود آزولا به تالاب انزلی به نام خود ثبت نکرده و از این کار اجتناب کنند اما متاسفانه به هشدارهای صاحبنظران شیلات و محیط زیست توجهی نشد و چه به طور آشکار و چه پنهان در قالب طرح‌های توجیهی کنترل پرورش در محیط‌های محصور و یا ورود محدود اقدام به واردات این ماهی به آبهای ایران شد.
صرفنظر از اینکه ماهیان زینتی مهاجم سال‌هاست که به طور قاچاق یا تحت عناوین مختلف وارد کشور می‌شوند و برخی از گونه‌های خطرناک و مهاجم به طور اتفاقی در آبهای ایران دیده می‌شوند اما جای تاسف است که بخواهند به طور رسمی طی برنامه رسمی به میزان هنگفت این ماهی را به آبهای ایران معرفی کنند.
عوام ممکن است از روی ساده‌دلی حرفی را بدون سند و مدرک بزنند اما عالمان بدون سند و مدرک حرف نمی‌زنند و حکم و بیانی را صادر را بدون سند صادر نمی‌کنند؛ گاهی دلیل بر سند مانند آفتاب است و می‌گویند آفتاب آمد، دلیل آفتاب (مولانا) دلیل عالمانه این ادعا که ورود تیلاپیا به مثابه خیانت به کشور است چیست؟!
ایران بهشت تنوع زیستی است؛ آبزیان ایران نیز کتابخانه غنی از دیانای و ودیعه‌ای از ذخایر ژنتیکی است که بسیاری از آنها بی‌نظیر، منحصر به‌فرد و ناشناخته‌اند علاوه بر اینکه بزرگترین ماهیان خاویاری و 5 گونه اقتصادی آنها در حوزه خزر و محدود مکان دیگر در این منطقه یافت می‌شوند که گروهی از فسیل‌های زنده و از ارزشمندترین ماهیان جهان محسوب می‌شوند بزرگترین ماهیان فلس‌دار استخوانی رودخانه‌ای نیز تنها در ایران و حوزه زاگرس یافت می‌شوند.
«باربوس» ماهیان ایران هستند که گاهی به طول بیش از 160 سانتی‌متر و با وزن بیش از 100 کیلوگرم می‌شدند آنها 7 پیکر پنهان در زاگرس‌اند که قابلیت‌های بسیار زیادی برای تکثیر و پرورش و تامین پروتئین حیوانی برای بشر دارند، نه تنها این ماهیان بلکه ماهیان کوچکی که در چشمه‌ها و نهرها و جویبارها و غارها و رودخانه‌ها زندگی می‌کنند ماهیان ارزشمندی از نظر تنوع زیستی محسوب می‌شوند که متاسفانه نسل بسیاری از این ماهیانه در معرض خطر کاهش و نابودی است.
از نظر ارزش علمی و مطالعات تکاملی هر کدام از ماهیان صدها تن ماهی قزل‌آلا مرغوب می‌ارزند؛ نسل ما باید این میراث ارزنده را به عنوان میراث ایران و میراث بشر حفظ کرده و این امانت را به همان ترتیب به آیندگان تحویل دهد. هرگونه اقدام در نابودی محیط زیست و آلودگی زیستگاه این موجودات خیانت در امانت محصوب می‌شود و بر طبق اصل 50 قانون اساسی غیر‌قانونی بود و جرم محسوب می‌شود.
بر طبق همین اصل، وظیفه حفاظت از محیط زیست وظیفه عمومی تلقی شده، بنابراین وظیفه همه آحاد ملت است که از تباهی محیط زیست و آلودگی و نابودی تنوع زیستی جلوگیری کنند و مانع خیانت در امانت شوند؛ یکی از مصادیق نابودی تنوع زیستی آبزیان بومی ایران ورود ماهیان غیربومی است؛ ماهی تیلاپیا بسیار مقاوم است و به سرعت به سن بلوغ می‌رسد به میزان زیاد تکثیر می‌شود و تخم‌ریزی می‌کند و به سرعت فضای زیست‌محیطی یا اکوسیستم را از مواد غذایی تهی کرده و رقیب غذایی و فضایی ماهیان بومی است.
اگر کسی اولین بار، ژله ماهی کوچکی به نام شانه‌دار دریای خزر را در سواحل دریای سیاه می‌دید می‌توانست تصور کند که این موجود کوچک بتواند کل اکوسیستم با عظمت دریای خزر را به هم بریزد و نسل ماهیان خاویاری را براندازد؟! اگر ماهی تیلاپیا به تالاب‌ها و اکوسیستمهای کشور ریخته شود، بدون اغراق تمامی ماهی‌های آن اکوسیستم را از بین می‌برد.
این ماهی به‌دلیل همین مقاوم بودن می‌تواند همراه خود ویروس‌ها و بیماری‌های جدید وارد کند و دارای بسترهای مناسبی برای انواع ویروس‌ها و باکتریها است؛ خود زنده می‌‌مانند اما ویروس‌ها را به دیگر آبزیان انتقال می‌دهند، همه چیز‌خواری، سرعت رشد بالا و سن تکثیر ماهی‌های تیلاپیا و مقاومت ژنتیکی و انطباق آن با شرایط محیط در طی تکثیر و زادآوری سریع آن را موجودی فاجعه‌آفرین برای محیط زیست کشور می‌گرداند.
بی‌دلیل نیست که نام این ماهی بی‌عار را خوک آبهای داخلی گذارده‌اند؛ بهانه و توجیه‌های انواع متفاوت و گوناگون از این ماهیان و یا نگهداری و پرورش آنها در محیط جدا و قرنطینه، واهی و غیرعملی است؛ وجود امکان سیل و در مسیر آبراه‌ها و فرار ماهیان و یا ورود نخواسته و یا عمدی آگاهانه و یا ناآگاهانه این ماهیان و گسترش پرورش آن پنهان و آشکار آن اجتناب‌‌ناپذیر است و سرمایه، سود را می‌شناسد و بس!
هر کس که اقدام به ورود و رهاسازی ماهیان غیربومی به آبهای ایران می‌کند همانند آن است که کتاب‌سوزی و کتابخانه‌سوزی آنهم کتابخانه و آزمایشگاه بیوتکنولوژی، دیانای و ژنتیک را می‌سوزاند و مجرم است؛ شما خبر ندارید که چه دانشمندان و چه محققان و یا نامحققان فرصت‌طلبی هستند که حاضرند هزاران دلار هزینه کنند که این ذخایر ژنتیکی را با سوء‌استفاده و یا تطمیع برخی افراد با حرص و ولع به تاراج برده و به نام خود ثبت کنند؟!!
تنوع زیستی ایران با کشورهایی مثل انگلستان و آلمان قابل مقایسه نیست آنها صدها و هزارها بار در گذشته رودخانه راین و یا تایم لندن را آزمندانه یا ناآگاهانه در گذشته با ورود سم‌ها و آلودگی‌های صنعتی نابود و تهی کرده‌اند و هر رودخانه را بیش از هزاران نفر دانشجو و محقق مطالعه کرده‌اند؛ انجمن علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار ایران هشدار می‌دهد که به هر طریق ممکن رسوایی و تباهی‌های زیست محیطی را از جانب هر کس که باشد انتشار داده و امید دارد که آموزش و اطلاع‌رسانی باعث تعالی اخلاق و فرهنگ حفاظت از محیط زیست باشد و هشدار می‌دهد به جای ورود موجودات مهاجم و غیربومی، تمام نیروی خود را صرف حفاظت از تنوع زیستی و افزایش ذخایر با دستیابی به فناوری‌های نو در تکثیر و رهاسازی گونه‌های بومی و آماده کردن آنان برای تکثیر و پرورش مصنوعی کرده و نه تنها نسل این ماهیان ارزشمند را حفظ کنیم بلکه با افزایش تولید فرآورده‌های آبزیان آن را سر سفره مردم برده و به رفاه و سلامت اجتماع خود بیندیشیم.”
