صادق زیباکلام: آتش بس اعلام کنیم

زیباکلام می گوید: ما نمی توانیم مسائل بنیادی کشور را شروع به حل و فصل کنیم اما به یک گروه فتنه بگوییم یا بگوییم فلان شخص از خط قرمز ها عبور کرده است. ما چندین سال است که از این ادبیات استفاده می کنیم. اما حالا زمان آن رسیده که این ادبیاتی را کنار بگذاریم و با هدف دور کردن کشور از لبه پرتگاه اقتصادی، اجتماعی و بین المللی بنشینیم گفت و گو کنیم.

صادق زیباکلام استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل سیاسی معتقد است دو جریان اصلاحطلب و اصولگرا چاره ای جز تن دادن به گفت و گو ندارند. او به فرارو می گوید: با تجربه ای که از اصولگرایان داریم هیچ کدام از جریانات سیاسی به تنهایی نمی توانند مشکلات کشور را حل کنند. قوه مجریه تنها بخشی از قدرت است که در دست اصلاح طلبان قرار دارد اما مابقی قدرت در دست اصولگرایان است. اقتصاد کشور و قوای مسلح نمونه ای از این مدعاست. با این حال علی رغم قدرت سرشاری که اصولگرایان دارند، آنها نتوانسته اند سیاستهای درستی را در کشور اجرا کنند.

این استاد دانشگاه ادامه می دهد: امروز وضعیت کشور بحرانی است. می دانیم که کشور با بحران آب رو به روست. اما هفته گذشته بود که آقای عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست اعلام کرد همان بلایی که بر سر آب کشور آمده درباره خاک هم وجود دارد. مثال دیگری که می توان زد بهای تمام شده سوخت است. قیمت تمام شده بنزین و گازوئیل 2600 تومان است. اما سیاست های اصولگرایان باعث شده که گازوئیل لیتری 300 تومان و بنزین لیتری هزار تومان به فروش برسد. یعنی دولت برای هر لیتر گازوئیل 2300 تومان و برای هر لیتر بنزین 1600 تومان یارانه می دهد. روزانه حداقل 80 میلیون لیتر مصرف در کشور می شود. اگر این رقم را ضرب در 1600 تومان کنیم مبلغ یارانه ای به دست می آید که دولت روزانه برای بنزین می پردازد. عدد به دست آمده را اگر در 365 کنیم می بینیم مبلغی که دولت به عنوان یارانه بنزین می پردازد از بودجه عمرانی کل کشور بیشتر است. این فاجعه را چه کسی به بار آورده است؟

او روایت می کند: حدود 10 روز پیش همایشی توسط اتاق های بازرگانی که به نوعی پارلمان بخش خصوصی هستند در تهران برگزار شد. آنجا گفته شد طبق بررسی اتاق های بازرگانی تهران یک و نیم میلیون نفر از فارغ التحصیلان ایرانی در انتظار ترک کشورند. این یک و نیم میلیون نفر فارغ التحصیل دانشگاه های تهران، شریف و امیرکبیرند. اینها مطالبی نیست که دولت یا مجلس بتوانند به تنهایی آنها را حل و فصل کنند.

زیباکلام معتقد است این بحران ها بحث دولت های قبل یا دولت کنونی نیست؛ سیاست های کلان به طرز هولناکی خطا و اشتباه هستند. اما متاسفانه وقتی قرار است به این امور رسیدگی شود، روزنامه های تندرو به دولت حمله می کنند و می گویند تورم دو رقمی شد و دولت شکست خورد. این یعنی، مهمترین موضوعی که در کشور وجود ندارد فکر بلند مدت و 10 سال آینده ایران است. بنابراین یک گفت و گوی ملی باید بین اصولگرایان و اصلاح طلبان صورت بگیرد تا سیاست های غلط و فاجعه آمیز کشور تنظیم شود. اینکه فقط برای همدیگر خط و نشان بکشیم و به فتنه یا 9دی ابراز نفرت کنیم کاری را پیش نمی برد. با اینکه ممکن است اینگونه به نظر برسد که گفت وگوی بین جریان ها جنبه سیاسی دارد، اما باید یک آتش بس به وجود آید. این گفت وگوها میتواند بین اصولگرایان میانه رو مثل علی لاریجانی، احمد توکلی، محمدرضا باهنر یا کاظم جلالی با اصلاح طلبان میانه رو و اعضای دولت آغاز شود. باید بدانیم که همه جریانات در یک قایق قرار دارند که اگر زیر آب برود، هم اصلاح طلب غرق می شود و هم اصولگرا. برای غرق نشدن این قایق گفت و گوی سیاسی باید به گفت و گوی عمیق درباره مشکلات اساسی کشور تبدیل شود.

این تحلیلگر مسائل سیاسی ادامه می دهد: ما نمی توانیم مسائل بنیادی کشور را شروع به حل و فصل کنیم اما به یک گروه فتنه بگوییم یا بگوییم فلان شخص از خط قرمز ها عبور کرده است. ما چندین سال است که از این ادبیات استفاده می کنیم. اما حالا زمان آن رسیده که این ادبیاتی را کنار بگذاریم و با هدف دور کردن کشور از لبه پرتگاه اقتصادی، اجتماعی و بین المللی بنشینیم گفت و گو کنیم.

او علت اینکه این گفت و گوها تا به حال شکل نگرفته را این گونه روایت می کند: اصولگرایان در سالهای گذشته از قدرت سرمست بوده اند و فکر می کردند با موضع گیری های خود به تنهایی می توانند مشکلات نظام حل کنند. آنها خود را از اصلاح طلبان بی نیاز می دانستند و ظرف دو دهه گذشته از دوم خرداد 76 به این سو، همواره خواسته اند به نوعی اصلاح طلبان را سرکوب، نفی، حذف و حصر کنند. اما اکنون رفته رفته متوجه می شوند با این حجم از مشکلات کشور باید دیگران هم مشارکت داشته باشند.

به اعتقاد زیباکلام اگر باب گفت وگوهای سیاسی بین دو جناح باز شود، نهادهایی مثل شورای نگهبان و قوه قضاییه هم گفت وگوها را خواهند پذیرفت و شورای نگهبان به تدریج از سیاست هایی که در دو دهه گذشته اعمال کرده عدول کند. اگر صادق زیباکلام بگوید کشور از نظر اقتصادی در لبه پرتگاه قرار گرفته است، شورای نگهبان ممکن است آن را تشویش افکار عمومی قلمداد کند. اما اگر چنین سخنی را فردی مثل علی لاریجانی، محمدرضا باهنر، احمد توکلی یا کاظم جلالی مطرح کنند، شورای نگهبان به این سادگی نمی تواند به اصلاح طلبان بگوید تشویش اذهان می کنید. بنابراین لازمه گفت و گو این است که در ابتدا دو گروهی که با همدیگر می جنگند اعلام آتش بس کنند و با هم مذاکره کنند. آتش بس یعنی اینکه اصلاح طلبان میانه رو و بزرگان دولت آقای روحانی با بزرگان اصولگرایان معتدل گفت و گو کنند.