شیرین هانتر: ترامپ احتیاجی به عکس با روحانی ندارد
استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا گفت: ايران هيچ منفعتی از برجام نبرده است؛ بنابراين ايران اگر از برجام خارج شود، قابل فهم است. در عين حال خروج از آن نهتنها به بهبود وضع فعلی كمكي نمیكند بلكه میتواند اوضاع را بدتر كند. البته امكان نوعي توافق محدود نيز وجود دارد اما من شانس آن را زياد نمیبينيم.
مناسبات ايران و كشورهاي غربي آرامآرام وارد فاز جديدي ميشود زيرا در صورت عدم اجراي تعهدات برجامي توسط كشورهاي اروپايي و در شرايطي كه آمريكا به صورت يكجانبه از برجام خارج شده است، اين احتمال وجود دارد كه ايران در گام سوم و چهارم خروج از برجام بهطور كامل از برجام خارج شود. در اين ميان برخي معتقدند كه مذاكرات اخير ايران و فرانسه ممكن است منجر به احياي نسبي برجام شود اما پروفسور شيرين هانتر، استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا باور دارد که بازگشت برجام چندان محتمل نیست. «نامهنیوز» برای بررسی ابعاد مذاکرات ایران با فرانسه و آینده برجام ساعتی را با این استاد دانشگاه به گفتوگو نشست که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
آیا مذاکرات ایران و فرانسه میتواند منجر به احیای برجام شود؟ این مذاکرات را چهطور ارزیابی میکنید؟
اگر فرانسه بتواند ترامپ را قانع کند که امتیاز قابل توجهی به ایران بدهد، مانند لغو قسمت عمده تحریمهای نفتی در آن صورت برجام از خطر مرگ قطعی رها میشود اما به نظر من بازگشت کامل به برجام امکان زیادی ندارد. ترامپ میخواهد برجامِ خود را داشته باشد و بگوید که من و نه اوباما مشکل هستهای ایران را حل کردم.
آیا ترامپ حاضر است بدون دیدار با رئیسجمهور ایران تن به مصالحهای جدید بدهد یا همچنان برای مصرف انتخاباتی احتیاج به عکس با حسن روحانی دارد؟
آمریکا میخواهد با ایران مصالحه کند اما براساس خواستههای خود. مصالحه هستهای فقط یکی از مشکلات بین ایران و آمریکا محسوب میشود. مسئله اصلی مربوط به خاورمیانه و به خصوص مسئله فلسطین است که شاید از مسئله هستهای هم مهمتر باشد. موضوع این است که آیا ایران حاضر به تجدیدنظر درباره مسئله منطقهای میشود یا نه؟ البته همیشه این امکان وجود دارد که دو طرف درباره مسئله هستهای به یک تعامل برسند و باقی مسائل را به مذاکرات بعدی موکول کنند. ترامپ احتیاجی به عکس با روحانی ندارد؛ البته چنین اتفاقی مفید خواهد بود ولی در سرنوشت انتخابات آمریکا تعیینکننده نیست و وضع ترامپ را وضعیت اقتصادی آمریکا تعیین میکند. به نظر من ایران نباید تأثیر ملاقات با روحانی را در انتخابات آمریکا بیش از حد مهم قلمداد کند.
چرا نقش میانجیگری میان ایران و آمریکا به ژاپن سپرده نشد؛ عدم تمایل آمریکا بود یا ایران؟
اولا ژاپن جزو امضاکنندگان برجام نبود. ثانیا ژاپن مشکلات زیادی در آسیا دارد و هنوز برای امنیت خود به واشنگتن نیاز دارد؛ بنابراین به نظر من شاید این ژاپن بود که نخواست وارد این موضوع شود زیرا هر موضعی که اتخاذ میکرد، احتمالا به روابطش با یک طرف ماجرا یعنی ایران یا آمریکا لطمه وارد میکرد.
تصور میکنید آیا ایران با گام چهارم از برجام خارج میشود یا آنکه در نهایت اتفاقی میان طرفین میافتد؟
پيشبيني اين امر مشكل است. ايران هيچمنفعتي از برجام نبرده است؛ بنابراين ايران اگر از برجام خارج شود، قابل فهم است. در عين حال خروج از آن نهتنها به بهبود وضع فعلي كمكي نميكند بلكه ميتواند اوضاع را بدتر كند. البته امكان نوعي توافق محدود نيز وجود دارد اما من شانس آن را زياد نميبينيم. خروج ايران از برجام جان تازهاي به تندروهاي آمريكا، اسرائيل و عربستان ميبخشد. حقيقت اين است كه ايران گزينههاي خوبي ندارد. به نظر من مشكلات ايران جز يا يك تجديدنظر كلي در اولويتهاي سياستهاي خارجي قابل حل نيست.
آيا فريز در برابر فريز كه نمونه آن در توافق ژنو 3 تجربه شده است، میتواند مدل مناسبی برای گذر از وضعیت فعلی باشد؟
انجماد در مقابل انجماد ممكن است اما اين مشكل اصلي ايران را حل نميكند و با چنين حالتي همچنان وضعيت اقتصادي ايران نابسمان باقي خواهد ماند.