شکست سنگین آمریکا در شورای امنیت در برابر ایران
نشست شورای امنیت سازمان ملل به درخواست دولت آمریکا برای موضع گیری درباره ناآرامی‌های اخیر ایران برگزار شد و پس از موضع گیری شماری از اعضای دائم و غیردائم شورای امنیت مبنی بر اینکه این حوادث داخلی در صلاحیت این شورا نیست و ابزار امیدواری دیگر اعضاء از افزایش ثبات در ایران، بدون هیچ نتیجه‌ای به پایان رسید.
پس از ناآرامی‌های اخیر در برخی شهرهای ایران، نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل خواستار تشکیل جلسه شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی این حوادث و موضع گیری در این زمینه شد؛ درخواستی که با مخالفت برخی از اعضاء دائم و غیردائم شورای امنیت همراه شد اما با این حال این نشست بامداد گذشته به وقت تهران برگزار شد.
پیش از برگزاری این نشست، روسیه درخواست یک نشست پشت درهای بسته کرد تا مشخص شود آیا اکثریت اعضای شورای امنیت خواستار برگزاری چنین نشستی هستند؟ در این نشست آمریکا توانست 9 رای از 15 رای لازم از اعضای شورای امنیت برای برگزاری این نشست را بگیرد و بدین ترتیب نشست علنی شورای امنیت سازمان ملل با محوریت مسائل ایران برگزار شد.
در این نشست، تای بروک معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد گزارشی درباره ناآرامی های اخیر در ایران ارائه کرد. تای بروک در بخشی از این گزارش مدعی شد: «در این تظاهرات ها براساس منابع رسمی بیش از 20 نفر از جمله یک جوان شرکت کننده در تظاهرات و یک نیروی امنیتی کشته شدند همچنین حدود هزار نفر هم دستگیر شدند… سازمان ملل متحد نمی‌تواند صحت تمامی فیلم‌ها و تصاویر منتشر شده درباره اعتراضات ایران را تأیید یا رد کند.»
به گزارش تابناک معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد در بخش دیگری از گزارش خود با اشاره به اینکه «تظاهرات از شهر مشهد و در اعتراض به مسائل اقتصادی آغاز شد»، تاکید نمود: «گزارش‌های اخیر می گوید تظاهرات های اعتراضی کمتر شده اند و همزمان تظاهرات تاییدکننده حکومت برگزار شده است.»
از سوی دیگری نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد مواضع به شدت تند علیه ایران گرفت و در بخشی از سخنرانی اش گفت: «در هفته گذشته آنچه در ایران اتفاق افتاد، چیزی است که دنیا باید به آن توجه کند. برخی از همکاران معتقدند حقوق بشر جایی در شورای امنیت ندارد… حقوق بشر، هدیه حکومت‌ها نیست بلکه حق ذاتی افراد است. وقتی به ملت حقش داده نشود ملت مقاومت خواهد کرد… صدای ملت ایران باید شنیده شود. در 79 شهر تظاهرات برگزار شد.»
نماینده دولت آمریکا در سازمان ملل کوشید ناآرامی‌های اخیر را به سیاست خارجی ایران گره بزند و در این زمینه اظهار داشت: «دولت ایران هر ساله 6 میلیارد دلار به رژیم بشار اسد در سوریه می دهد… ملت ایران می گوید که به ما فکر کنید… ایران هزینه های زیادی برای گروه های شبه نظامی در عراق و یمن می کند… رژیم ایران اینترنت را قطع کرد و تلاش کرد مانع از ارتباط میان معترضین شود… ساکت نمی نشینیم و اقدامات برای عروسک نامیدن معترضین که از سوی خارج از کشور هدایت می شوند فایده‌ای ندارد… در سال 2009 جامعه جهانی تماشاچی ایستاد اما این بار این گونه نیست. آمریکا در کنار افرادی در ایران ایستاده است که به دنبال آزادی هستند»
نماینده دائم فرانسه در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل تاکید کرد: «مسائل داخلی کنونی در ایران در حیطه اختیارات شورای امنیت سازمان ملل نیست. این وضعیت تهدیدی برای امنیت بین‌الملل به شمار نمی‌آید. خواستار احترام به آزادی بیان و مخالف بهره برداری از این بحران از خارج هستیم چراکه باعث تند شدن فضا خواهد شد…برجام بزرگ‌ترین دستاورد دیپلماتیک دهه اخیر و زیربنای ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی است و خواستار حفظ آن هستیم… هر تغییری در ایران باید از طرف مردم ایران و از داخل ایران رخ دهد»
نماینده بولیوی در جلسه شورای امنیت برای بررسی آشوب‌ها در ایران نیز گفت: «امریکا شورای امنیت را تبدیل به ابزاری سیاسی برای موضوعاتی کرده که برای صلح و امنیت بین‌المللی تهدیدی نیستند. برگزاری این جلسه علامت خوبی نیست و ما دخالت در امور ایران را محکوم می‌کنیم. مسائل داخلی ایران تهدید امنیت ملی نیستند و بررسی آن در حیطه اختیارات شورای امنیت نیست.»
همچنین نماینده کویت در سازمان ملل متحد گفت: «دولت کویت وقایع ایران را دنبال می‌کند و از کشته شدن شهروندان و همین طور نیروهای نظامی متاسف است… ایران همسایه کویت است و ما بر روابط حسن همجواری مبنی بر احترام متقابل تاکید می کنیم… امیدواریم حوادث ایران به اتفاقات خشونت بار بیشتری کشیده نشود… جامعه بین‌المللی در پرداختن به مسائل ایران بایستی از پیامدهای فاجعه‌بار بهار عربی و سوریه درس بگیرد»
در ادامه نماینده انگلیس در سازمان ملل نیز در این نشست خواهان توجه به درخواست‌های معترضان در ایران شد و با بیان اینکه اعتراض مسالمت آمیز حق معترضین است، از کشته شدن شماری از معترضان ابراز تاسف کرد. نماینده انگلیس ادعا کرد: «تداوم استفاده از مجازات اعدام از جمله برای نوجوانان، حاکمیت ضعیف قانون و محدود کردن آزادی بیان همگی به شدت نگران‌کننده هستند. از ایران می‌خواهیم به گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد اجازه دسترسی به این کشور برای ارزیابی وضعیت حقوق بشر را بدهد.»
نماینده انگلیس با اشاره به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نگرانی‌های امنیتی ایران را مشروع خواند و با بیان اینکه ایران یک کشور مهم و تاریخی است، مدعی شد که ایران نگرانی‌های امنیتی خود را از راه‌هایی پیگیری می‌کند که منتهی به تنش‌های منطقه‌ای می‌شو و در ادامه نیز هم‌صدا با آمریکا ادعا کرد ایران از تروریسم حمایت می‌کند!
نماینده انگلیس در شورای امنیت سازمان ملل با تکرار ادعاها درباره حمایت ایران از حوثی‌ها و طرح این ادعا که موشک‌های بالستیک ایران نقض قطعنامه های شورای امنیت است، در عین حال گفت: «انگلیس تعهد خود را برای پایبندی به برجام اعلام می‌دارد و از پایبندی ایران به این توافق استقبال می‌کند.»
در ادامه نماینده سوئد در سخنانی به حوادث اخیر ایران پرداخت و در بخشی از سخنانش در شورای امنیت سازمان ملل تاکید کرد: «کشته شدن شرکت کنندگان در تظاهرات در ایران را محکوم می کنیم… دولت سوئد با دولت ایران در تماس است… دولت سوئد از دولت ایران خواسته به حقوق بشر و آزادی ها از جمله آزادی اینترنت احترام بگذارد. شورای امنیت باید به طور شفاف به ایران هشدار دهد.»
نماینده ساحل عاج در شورای امنیت نیز اظهار داشت: «از آخرین اطلاعات درباره بازگشت حالت طبیعی در ایران استقبال می کنیم.. از گفتگو درباره حالت های اضطراری حمایت می کنیم… از حل مشکلات میان معترضین و دولت در ایران حمایت می کنیم… از اصلاحات اقتصادی در ایران ب اهدف بهبود وضعیت اقتصادی حمایت می کنیم.»
سپس نماینده گینه استوایی در سازمان ملل موضع گیری کرد و گفت: «از حق شهروندان ایرانی برای تظاهرات حمایت می کنیم… تظاهرات تا زمانی که مسالمت آمیز و به صورت قانونی سازماندهی شود باید مورد حمایت باشد… موضوعات حقوق بشر باید در نهادهای مرتبط در سازمان ملل بررسی شود نه در شورای امنیت… بر عدم دخالت در امور داخلی کشورها تاکید می‌کنیم… باید به دنبال راه حل مسالمت آمیز برای مسائل مختلف بود… گفتگوی شفاف و صریح راه حل مسایل موجود در ایران است»
در ادامه نماینده پرو در سازمان ملل عنوان کرد: «ما انتظار داریم که ایران طبق منشور سازمان ملل، حق اعتراض مسالمت آمیز را محترم بشمارد. از نظر ما برجام نیز از اهمیت بسزایی در صلح و امنیت جهان برخوردار است و به همین دلیل امیدواریم این توافق به قوت خود باقی بماند.»
همچنین نماینده لهستان در سازمان ملل گفت: «ما از ایران و دیگر کشورهای منطقه می خواهیم که در جهت کاهش تنش ها در منطقه با یکدیگر گفتگو و همکاری کنند.»
نماینده هلند در سازمان ملل نیز اظهار داشت: «ما اوضاع کنونی در ایران را به دقت زیر نظر داریم. تظاهرات ایران به دلایل اقتصادی از مشهد آغاز و به شهرهای دیگر کشیده شد. امیدواریم که اوضاع ایران بدون اعمال خشونت هرچه سریعتر به ثبات برسد. حق اعتراض صلح آمیز برای همه مردم جهان از جمله ایران محفوظ است. اما ما شاهد بوده‌ایم که ایران محدودیت‌هایی را در ارتباطات آنلاین و آفلاین شهروندان خود ایجاد کرده است. دولت هلند نگران اوضاع در ایران است و امیدوار است این نشست به تثبیت یا جلوگیری از تشدید اوضاع در این کشور کمک کند.»
در ادامه نماینده روسیه در سازمان ملل تاکید کرد: «برای همه مشخص است برنامه‌ای که امروز در دستور کار شورای امنیت قرار گرفته، ارتباطی با صلاحیت‌های این شورا ندارد. طبق منطق شما ما بایستی بعد از حوادث فرگوسن، میسوری یا بعد از تظاهرات وال‌استریت، درخواست برگزاری نشست شورای امنیت می‌دادیم! آمریکا نباید این شورا را تضعیف کند.»
نماینده روسیه در سازمان ملل در ادامه خطاب به نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل، عنوان نمود: «شما به جای اینکه انرژی شورای امنیت را صرف مسائل افغانستان، سوریه و لیبی کنید، آن را برای مسائل داخلی کشورها صرف می‌کنید… چرا آمریکا امروز که اوضاع داخلی ایران نرمال شده بایستی این جلسه را برگزار کند؟… البته ما باید از آمریکا تشکر هم بکنیم چون پیام‌هایی که این کشور برای ایرانی‌ها ارسال کرد باعث همبستگی مردم این کشور شد و آنها حول محور احساسات ضد آمریکایی متحد شدند.»
نماینده چین نیز متذکر شد: «بایستی به تمامیت ارضی و حق حاکمیت کشورها احترام گذاشت. شورای امنیت نباید درباره مسائل داخلی کشورها بحث کند. شرایط ایران تهدیدی برای امنیت بین‌المللی نیست»
همچنین نماینده قزاقستان در سازمان ملل گفت: «نباید در امور داخلی کشورها دخالت کرد. حوادث ایران ربطی به تهدید صلح و امنیت جهانی ندارد. می‌دانیم که سطح خشونت در حوادث ایران کاهش یافت و امیدواریم این روند ادامه یابد.»
در آخر نماینده ایران در سازمان ملل متحد خطاب به اعضای شورای امنیت گفت: «بحث درباره مسئله‌ای که ماهیت کاملاً داخلی دارد و در همان حال امتناع از انجام هر گونه اقدام در مسائل واقعی مانند اشغال ادامه‌دار اراضی فلسطین و بمباران کور یمن در سه سال گذشته که به کشته شدن هزاران نفر از مردم این کشور منجر شده، مایه بی‌اعتباری برای شورای امنیت است… اقدام امریکا، سوء استفاده یک عضو دائم شورا از اختیاراتش و نیز سوء استفاده از خود شورا است.»
غلامعلی خوشرو تاکید کرد: «بسیار طنزآمیز به نظر می رسد که کشوری که رییس دولت آن حامی تخریب گران در ایران شده است از نماینده خود در سازمان ملل خواسته این موضوع را به سازمان ملل بیاورد کسی که خودش نیز تاریخچه ای از سخنان جاهلانه و خصمانه علیه کشور من دارد این موضوع را برای بحث به شورای امنیت بیاورد. اگر قرار به برگزاری جلسه بود این ایران بود که باید تقاضای برگزاری یک بحث و بررسی می کرد که چگونه و چرا به عناصر خارجی در حالی که از مصونیت برخوردارند اجازه تحریک و حمایت از ناآرامی‌ها و خشونت در دولت دارای حاکمیتی داده می شود که از بنیانگذاران سازمان ملل متحد بوده است.»
نماینده ایران در سازمان ملل متحد متذکر شد: «این مورد، یعنی اعتراضاتی که دولت ایران با آنها با نهایت احترام به حقوق معترضین برخورد کرده و برخلاف وجود افراد نفوذی خشن و تشویق نیروهای خارجی از جمله رئیس جمهوری امریکا، از همه طرق کوشیده تا به شکل مسالمت آمیز به آنها رسیدگی کند، موضوعی نیست که بتواند در مهم ترین ارگان سیاسی جهان به بحث گذاشته شود.
خوش رو در عین حال یادآور شد «دستان عناصری خارج از ایران در حوادث اخیر آشکار بود. تحریک به آشوب شامل مواردی مانند ترغیب مردم به استفاده از کوکتل مولوتوف، تصرف انبار مهمات و قیام مسلحانه شد… قلدرمآبی امریکا در سازمان ملل متحد تاریخچه ای طولانی دارد، اما نمونه فعلی، یعنی امور کاملا داخلی یک ملت، یک مورد مضحک است.»
پس از سخنان نماینده ایران، نشست فوق العاده شورای امنیت سازمان ملل درباره ناآرامی های ایران بدون صدور قطعنامه یا بیانیه به پایان رسید. ظریف در توییتی، نشست شورای امنیت درباره آشوب‌های ایران را یک «اشتباه احمقانه دیگر» از دولت ترامپ توصیف کرد
