شکاف ۵۰۶ تومانی دلار مقابل یکسان‌سازی
در جریان تغییرات قیمتی دلار در مرکز مبادلات ارزی، ۲۴۰ تومان صعود در یک سال گذشته ثبت شده و اکنون اختلاف بین دو نرخ اصلی این ارز به حدود ۵۰۶ تومان رسیده است. کاهش شکاف قیمتی از شروط یکسان سازی نرخ ارز است.
در حال حاضر دلار با دو نرخ مشخص مبادله‌ای و آزاد مورد معامله قرار می‌گیرد. نرخی که از سوی بانک مرکزی تعیین شده و با قیمتی پایین‌تر از حد بازار و برای مصارف خاص عرضه می‌شود و نرخی دیگر که در بازار آزاد تعیین شده و حجم بالایی از عرضه و تقاضا را به همراه دارد.
گرچه در چند سال اخیر بارها موضوع یکسان سازی نرخ ارز مطرح و در دستور کار قرار گرفته ولی تاکنون محقق نشده و زمان دقیقی برای آن وجود ندارد. هر چند که در حال حاضر و براساس اعلام سیاست‌گذار ارزی زمان و شرایط برای یکسان سازی نسبت به تجربه‌های قبلی سالهای گذشته در موقعیت مناسب‌تری قرار داشته و در آینده‌ای نزدیک انجام خواهد شد.
یکی از پیش شرط‌های لازم برای یکسان‌سازی نرخ ارز کاهش فاصله بین دو نرخ موجود در بازار و مرکز مبادلات ارزی است. شکافی که البته در مواردی دستخوش تغییرات بوده است. این در حالی است که حتی سه تا چهار سال گذشته و در جریان نوسان تند بازار در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ این اختلاف قیمت به بیش از ۷۰۰ و حتی ۱۰۰۰ تومان هم رسید که در ادامه با مدیریت بازار از این اختلاف کاسته شده و با روند هر چند کند اما رو به رشدی که در مرکز مبادلات ارزی طی شد اختلاف به کمتر از ۳۰۰ تومان هم کاهش یافته بود.
اما در سال گذشته و نوسانی که در نیمه دوم رخ داده و قیمت‌ها از ۴۰۰۰ تومان عبور کرد بار دیگر شکاف قیمتی قابل توجهی ایجاد شده و حتی کاهش قیمت دلار آزاد در کانال ۳۷۰۰ تومان هم هنوز نتوانسته فاصله قیمتی را چندان ترمیم کند. اکنون دو نرخ رسمی با توجه به قیمت ۳۷۵۰ تومانی بازار آزاد و ۳۲۴۴ تومانی مبادله‌ای تا حدود ۵۰۶ تومان است، آن هم در شرایطی که قیمت دلار مبادله‌ای در یک سال اخیر اغلب فزاینده بود و تا ۲۴۰ تومان گران شده است.
در کنار کاهش فاصله قیمتی نرخ ها، الزامات دیگری برای تک نرخی کردن ارز وجود دارد که در صدر آنها تسهیل روابط کارگزاری بانک‌ها و ارتباطات بین‌الملل به منظور تامین و جابجایی ارز مورد نیاز قرار دارد که در جریان اجرایی شدن برجام و لغو تحریمها شرایط آن نسبت به قبل با تغییرات محسوسی همراه بود و راه برای یکسان سازی بیش از گذشته هموار شده است.
آخرین اظهارات مدیران بانک مرکزی از این حکایت دارد که با وجود اینکه زمینه یکسان سازی نرخ ارز آماده بوده و زمان اجرایی شدن آن نزدیک است اما به دنبال یکسان سازی پایدار خواهند بود.
