شواهد و قرائنی متناقض در مورد مرگ رهبر طالبان/ آیا واقعاً ملاهیبت آخوندزاده کشته شده است؟

در یکی از پر حاشیه ترین خبرهای مرتبط با افغانستان و امنیت شرق و جنوب شرق ایران، روزنامه هشت صبح کابل از کشته شدن ملا هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان خبر داد؛ خبری که البته طالبانی ها ضمن تکذیبش، مواضعی متناقض در مورد محل سکونت رهبر خود ابراز داشته‌اند.

«بازتاب»؛ سعادت شریفی پور– روزنامه «هشت صبح» کابل مدعی شده است که «ملا هیبت‌الله آخوندزاده»، رهبر طالبان در انفجاری در شهر کویته پاکستان کشته ‌شده است. بنابر این خبر «منابع موثق از شهر کویته به روزنامه هشت صبح می‌گویند که ملا هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، یکجا با ملا مطیع‌الله، رئیس استخبارات و حافظ عبدالمجید، مسئول مالی این گروه در انفجاری در پاکستان کشته ‌شده‌اند.»

هشت صبح، مدعی شده است که این انفجار ماه‌ ها پیش در یک ‌خانه امن، متعلق به حافظ عبدالمجید در منطقه «چالوباوری» شهر کویته رخ ‌داده است و در اثر این انفجار رهبر طالبان و رئیس استخبارات این گروه در همان لحظات اول جان باخته‌اند و حافظ عبدالمجید، مسئول مالی گروه پس از چند روز در یکی از بیمارستان‌های ارتش پاکستان جان‌ باخته است.

در ادامه این گزارش به خبرهایی که پیش‌تر درباره کشته شدن رهبر طالبان در رسانه های مختلف منتشر شده بود، پرداخته شده و آمده است که این موارد شامل انفجار 25 مردادماه 1398 در شهر کویته و انفجار 20 فروردین 1399 در خانه حافظ عبدالمجید در کویته می‌شود. همچنین «فارین پالیسی» در خردادماه 1399 از جان باختن رهبر طالبان در اثر بیماری کرونا، خبر داده بود.

بر اساس این گزارش عدم پخش پیام صوتی از رهبر طالبان از ابتدای سال 1398 و انتشار پیام‌های وی به‌صورت کتبی، اظهارنظرهای ضدونقیض مقام‌های طالبان، راکد گذاشتن مذاکرات دوحه توسط این گروه و پخش نشدن خبری درباره رهبر طالبان در سفر اخیر «ملا برادر» به پاکستان، نشانه‌هایی است که احتمال کشته شدن هیبت‌الله آخوندزاده را تقویت می‌کند.

ذبیح‌الله مجاهد (سخنگوی طالبان) در گفتگو با رسانه‌ها کشته شدن رهبر طالبان را تکذیب کرده است به گفته او رهبر طالبان در کویته زندگی نمی‌کند، که حادثه‌ای برای او رخ‌داده باشد.

مجاهد به انتشار این خبر در ماه‌های گذشته اشاره ‌کرده و گفته است که در همان زمان هم این خبر تکذیب شد. وی این اخبار را دسیسه دشمنان طالبان دانسته است که هرگاه فشار بر آن‌ها زیاد می‌شود، چنین اقداماتی را در دستور کار خود قرار می‌دهند.

در مقابل، احمدالله وثیق (مسئول مطبوعاتی طالبان در قطر) در گفتگو با برخی رسانه‌ها ضمن تکذیب خبر کشته شدن رهبر این گروه اعلام کرد «این موضوع کاملا دروغ است و حقیقت ندارد و ملا هیبت‌الله در کویته به سر می‌برد».

او ادامه داده است که رهبر طالبان هم‌اکنون مشغول «فعالیت‌های جهادی» است و هرروز به ‌صورت مستقیم با فرماندهان و مسئولان این گروه ارتباط دارد؛ به ادعای وثیق، انتشار خبر کشته شدن رهبر طالبان، حاصل پروپاگاندای تبلیغاتی دولت کابل است.

با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد درمیان دلایل و شواهدی که روزنامه هشت صبح کابل مورد بررسی قرار داده است، یک نکته قابل‌ تأمل وجود دارد. این نکته، عدم انتشار فایل صوتی از سوی رهبر طالبان در سال گذشته و انتشار پیام‌های کتبی وی در مناسبات مختلف است؛ پیام‌های صوتی ملا هیبت‌الله از سال 1395 که به عنوان رهبر طالبان، جایگزین «ملا اختر منصور» شده است، به صورت مرتب منتشر می‌شد.

از سوی دیگر، تکذیب حضور رهبر طالبان در شهر کویته از سوی سخنگوی این گروه و تائید حضور او در کویته از سوی مسئول مطبوعاتی این گروه نشان‌دهنده عدم هماهنگی میان سران طالبان است که احتمال کشته شدن ملا هیبت‌الله را تقویت می‌کند.

با این حال استدلال هشت صبح درباره ارتباط رکود مذاکرات دوحه با کشته شدن رهبر طالبان، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد؛ نباید از نظر دور داشت که در ماه‌های اخیر تغییرات در صحنه نبرد و همچنین تغییر در کاخ سفید، بستر کلی مذاکرات دوحه را تغییر داده است؛ بیش‌تر احتمال دارد که تعلیق مذاکرات دوحه نتیجه تلاش طالبان برای کسب حمایت کشورهای تأثیرگذار منطقه باشد.

از سوی دیگر، پنهان‌کاری‌های طالبان درباره رهبران این گروه از زمان رهبری «ملامحمدعمر» جریان داشته است و این گروه هرگز تلاشی برای تأیید یا تکذیب ادعاها در مورد کشته شدن رهبران خود نداشته است و حتی خود به این ابهامات دامن می‌زند.

بنابراین نمی‌توان به ‌طور قطعی از کشته شدن و یا زنده‌ بودن رهبر طالبان اطمینان حاصل کرد و باید منتظر سیر تحولات بود.