شهريه‌هاي زوركي دانشگاه ها!
اگر تحصیل رایگان در دانشگاه‌های برتر کشور یکی از دلایل شما برای شکست غول کنکور است، پس بايد معیارهای خود را اصلاح کنید. دانشگاه‌های برتر از دانشجویان روزانه وحتی از دانشجوی رتبه یک کارشناسی ارشد شهريه دریافت می‌کنند! درست است که دریافت هزینه تحصیل از دانشجویان روزانه، هرگز قانونی نبوده اما اعتراض بی‌فایده است و به کمیته انضباطی دانشگاه احضار می‌شوید.
آنجا احکامی از قبیل یک سال معلق‌شدن از تحصیل انتظارتان را می‌کشد و چنان از زندگی عقب می‌افتید که تا آخر عمر از اعتراض پشیمان شوید. مبلغی نیست، 100 تا 800 هزار تومان بر اساس سلیقه روسای دانشگاه پرداخت می‌کنید و زیر بار کمبود و نقص این دانشگاه ها جان به لب می شوید اما در نهایت درس‌تان را تمام می‌کنید. یکی از دانشجویان معترض این روزها به کمیته انضباطی احضار شده و در حالی که در آستانه فارغ التحصیلی است، جلوی کارهایش را گرفته‌اند. مدعی العموم ریاست دانشگاه است. ریاستی که به گفته این دختر وقتی از کنار دانشجویان معترض رد می شد، حتی نگاه‌شان نمی کرد.
دانشگاه‌های قانون شکن!
یکی از دانشگاه‌های خاطی دریافت شهریه را به ابلاغیه‌های وزارت علوم مربوط می‌داند. همان وزارتخانه‌ای که هنوز متصدی ندارد و معلوم نیست چرا؟ انتخاب وزیر در کار نیست ودانشجویان گاه حقوق یک ماه خود را به حساب دانشگاهی می ریزند که وعده رایگان بودن و ارزان بودن به آنان داده است. بر اساس اخباری که این روزها نادیده گرفته می شود، دانشجویان معترض به شهریه ها در حالی که تعطیلات تابستان هنوز به اتمام نرسیده بود با روندی غیرقانونی به کمیته انضباطی احضار شده اند.
جمع کثیری از این دانشجویان، در دو مقطع شهریور و دی سال 95، نسبت به مسائل صنفی و آموزشی، تجمعات مسالمت آمیزی برپا کردند که از سوی مسئولان دانشگاه به زد و خورد کشیده شد. حال بعد از یک سال، آنان را بر اساس احضاریه‌هایی که حتی وجاهت قانونی ندارد به کمیته فراخوانده‌اند. دستورالعمل اجرایی رسیدگی به تخلفات انضباطی دانشجویان، نشان می دهد که احضار دانشجو در ایام تعطیلات تابستان مجاز نیست اما بچه‌ها حرف دیگری می‌زنند. یکی از دختران دانشجو دراین‌خصوص به «قانون» می گوید: « آن‌ها حق احضار ما در تابستان را ندارند و علاوه بر آن شورای انضباطی حق ندارد با خانواده‌ها تماس بگیرد و باید از پیام و ایمیل استفاده کند اما این کار را کرد. نه فقط تن ما که تن خانواده‌مان را پشت تلفن لرزاندند. حتی از دسترسی به اوراق پرونده که حق بدیهی‌مان است، منع شده ایم».
اعتراض به حق، برخورد ناحق
این دختر جوان که حتی از پایان‌نامه‌اش دفاع کرده اما امکان فارغ التحصیلی از او سلب شده است، ادامه می‌دهد: «قبل از سال 96 تجمعاتی در اعتراض به شهریه‌های غیرقانونی اتفاق افتاد و دانشگاه، امکان انتخاب واحد را برای بچه‌ها بست تا شهریه دروس جبرانی را پرداخت کنند. بعد از آن بار دیگر در اردیبهشت 96 نیز، چنین تجمعی تکرار شد و دانشگاه کوتاه آمد و شهریه‌ها را برای همه صفر کرد. تا اینکه آخر مرداد سال جاری احضارمان کردند».
دختر جوان این‌ها را در حالی می‌گوید که پس از گذشت یک ماه، هنوزدر وضعیتی مبهم و سردرگم به سر می‌برد و احکام به آن‌ها ابلاغ نشده اما به گفته خود، می‌توانند تا یک سال آن‌ها را از تحصیل یا دریافت مدرک محروم کنند. به گفته این دانشجوی دانشگاه، مسئولان دانشگاه به هیچ وجه پاسخگو نیستند و حتی در روزهای تجمع، دانشجویان گفتند که این قیل و قال را ساکت می‌کنند و فقط می‌خواهند با ریاست دانشگاه صحبت کنند و به نتیجه برسند اما شخص رییس نپذیرفت؛ حتی از کنار آن‌ها رد شد ونگاه‌شان نکرد. دانشجویان به شهریه‌های عجیب و روند غیرقانونی احضار معترض هستند و از مسئولان امر به وزارت علوم شکایت می‌کنند.
وزارتخانه بی وزیر
دانشجوی مشمول آموزش رایگان در دانشگاه‌های دولتی در صورت حذف یا نگرفتن نمره قبولی در هر درس، برای انتخاب مجدد آن درس در صورتی که سنوات مجاز تحصیلی دانشجو تمام شده باشد، موظف به پرداخت هزینه مربوط است. این ماده «12» آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮرای ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی آﻣﻮزﺷﯽ وزارت ﻋﻠﻮم در سال 93 است؛ به این معنا که اگر دوره مشخص تحصیل برای دانشجو هنوز به اتمام نرسیده باشد، حذف و مردودی برای او مستلزم هزینه‌ای نیست.طبق ماده «33» این آیین‌نامه برای دانشجویان ورودی سال 94 و پس از آن نیز لازم‌الاجراست اما گویا قوانین آموزشی کشور، جز مکتوب شدن به درد دیگری نمی‌خورند. وزارتخانه، وزیر ندارد و دانشگاه‌ها قانون نمی‌شناسند.
تا از بچه‌ها هزینه واحد حذف شده را نگیرند به آنان اجازه انتخاب واحد نمی‌دهند! یکی از دانشجویان می گوید: « به دليل حذف اضطراری دو درس، بیش از 100 هزار تومان پرداخت کردم و اگر این هزینه پرداخت نمی‌شد، نمی‌توانستم انتخاب واحد کنم». همچنین یکی دیگر از دانشجویان اعتراض می‌کند: «دانشگاه بچه ها را مجبور کرده که واحدهای پیش نیاز انتخاب کنند و برای پیش نیازها شهریه بریده است. به گفته او، مصوبه دریافت این شهریه‌ها باید در هیات دولت تصویب می شد و نشد اما دانشگاه ها با سوءاستفاده و تهدید و اجبار دانشجو به پرداخت، جیب خود را پر می‌کنند.
حتی نحوه اعمال هزینه سلیقه‌ای است، هر دانشگاه به هر شکل که بخواهد عمل می‌کند. یکی اول ترم شهریه می گیرد، یکی هنگام تسویه حساب، دیگری پرداخت شهریه و میزان آن را به رتبه دانشجویان منوط کرده است و تازه دانشجوها را مواخذه می کنند که چرا اعتراض کردید؟ حالا که وزیر علومی در کار نیست، دانشگاه ها نيز بیشتر و راحت‌تر از گذشته طبق قانون عمل نمي‌كنند. سخت است که از این عملکرد ها، برداشتی جز طمع سرازیر کردن پول به جیب دانشگاه یا زمینه سازی برای از میان برداشتن تحصیل رایگان در کشور داشت».
شهریه دانشجویان شبانه، برابر با دانشگاه آزاد
حکایت دانشجویان شبانه دانشگاه های سراسری نيز دردناک است. آن‌ها نام تحصیل در دانشگاه برتر حتی به‌عنوان شبانه رابا خود دارند اما هزینه ای که پرداخت می‌کنند گاه با هزینه سنگین دانشگاه آزاد برابری می‌کند و به فرض برای 20 واحد بیش از یک میلیون تومان پرداخت می کنند. این شهریه ها به طور مرتب و به صورت تصاعدی بالا می رود؛ در حالی که دانشجویان شبانه طبق آنچه در دفترچه کنکور آمده است، تصور می کنند بیش از 300 هزار تومان شهریه پرداخت نخواهند کرد و هنگام ثبت نام ناگهان به آنان اعلام می شود که شهریه ثابت بالا رفته است و به عنوان مثال از 300 هزار تومان به 600هزار‌تومان افزایش یافته است.
به نوعی دانشگاه‌ها افراد را برای اعلام شهریه در عمل انجام شده قرار می‌دهند و تعداد افرادی که تحصیل را ادامه داده و زیر بار این قوانین نامعین می‌روند، کم نیست. این در حالی است که خیلی از آن ها به دلیل کمتر بودن هزینه تحصیل، گزینه شبانه را انتخاب کرده اند.
مسئولان سیری ناپذیر
سال گذشته از سوی 88 تشکل دانشجویی و شورای صنفی دانشجویان دانشگاه‌های کشور، نامه‌ای به وزیر علوم وقت مبنی بر اصلاح آیین‌نامه‌های آموزشی ارسال شد. آن‌ها با ذکر معضلات و مشکلات پیش آمده برای دانشجویان بر اثر اجرای آیین‌نامه‌های آموزشی مقطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد، خواستار بازنگری در آن‌ها و جلوگیری از اخذ شهریه ناموجه از دانشجویان روزانه شدند.
امضا کنندگان این نامه درخواست شفافیت آیین‌نامه و اصلاح ابهامات، افزایش سنوات تحصیلی و عدم پرداخت شهریه بابت انتخاب مجدد دروسی که دانشجو موفق به کسب نمره قبولی در آن‌ها نشده است را داشتند اما جز وعده‌هایی پوچ برای بررسی و رفع آن، اتفاق دیگری نیفتاده است. «تحصیل رایگان» این روزها به پارادوکسی لاینحل تبدیل شده و در این بین، اهرم فشار، تنها ابزار مسئولانی است که از پول سیر نمی‌شوند، مهم نیست به چه قیمت واز جیب چه کسانی؟
