شروط بازنشستگی مشاغل سخت

مطابق قانون مشاغل سخت و زیان‌آور مورد توجه قرار گرفته و ضوابط مشخصی درباره آن‌ها وضع شده است. مشاغل سخت و زیان‌آور مشاغلی هستند که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیراستاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن است. آنطور که قانون مشخص کرده شاغلان مشاغل سخت و زیان‌آور در صورت پرداخت ۲۰ سال حق بیمه متوالی یا ۲۵ سال حق بیمه متناوب بازنشسته می‌شوند، اما حرف و حدیث‌هایی در این زمینه وجود دارد و کارگران شبهه‌هایی دارند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، اگر شغل شما جزء مشاغل سخت و زیان آور باشد، می‌توانید با ۲۰ سال سابقه کار متوالی و یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب در کار سخت و زیان آور بازنشسته شوید و در دوره بازنشستگی با وجود ۲۰ سال کار، حقوق شما کامل محاسبه می‌شود، اما چند سوال همواره برای کارگران مطرح است.

چه مشاغلی جزء مشاغل سخت هستند؟

تعریف مشاغل سخت و زیان آور: کار‌های سخت و زیان آور کار‌هایی است که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده که در اثر اشتغال کارگر (بیمه شده) تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد می‌گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن می‌باشد.

لیست مشاغل سخت و زیان آور چگونه تهیه می‌شود؟

تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل بر حسب درخواست کارگر، کارفرما، تشکل ها، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون-کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی در هر کارگاه با بررسی سوابق، انجام بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان بهداشت حرفه‌ای وزارت بهداشت-درمان و آموزش پزشکی و بازرسان کار وزارت تعاون-کار و رفاه اجتماعی و با تایید توسط کمیته‌های بدوی و تجدید نظر استانی موضوع این آیین نامه انجام می‌گیرد؛ بنابراین برای تعیین اینکه یک شغل جزء مشاغل است یا خیر نیاز به رای کمیته ذکر شده است.

کار در معادن اعم از تحت الارضی یا سطح الارضی که ایجاب می‌نماید کارگران در تونل‌ها و راهرو‌های سر پوشیده به استخراج بپردازند.

کار استخراج شامل جدا کردن یا منفجر ساختن مواد از سطح کار، حمل مواد عملیات مربوط به انفجار، اداره تأسیسات آب و برق در داخل معدن و به طور کلی هر گونه مباشرت و نظارتی که ایجاب نماید کارگر در تونل ها، راهرو‌ها یا میله‌های معدن انجام وظیفه نماید، می‌باشد.

حفر قنوات و چاه‌ها و فاضلاب‌ها و تونل‌های زیر زمینی و کار در مخازن سر بسته.

تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره‌های مشغول به کار و کار مستمر در مجاورت کوره‌های ذوب به نحوی که کارگر در معرض مستقیم حرارت یا بخارات زیان آور متصاعد از کوره باشد.

کارگرانی که ‎مستقیماً و مستمراً در امر تولید در کارگاه‌های دباغی، سالامبورسازی و روده پاک کنی اشتغال دارند و کار مستمر در گندابروها، جمع آوری، حمل و دفن زباله شهری.

کار کارگرانی که مستمراً به امر جمع آوری و انتقال و انبار کردن کود (نظافت مستمر طویله، اصطبل، سالن‌های پرورش طیور) در واحد‌های دامداری و طیور اشتغال دارند.

کار مستمر و مداوم در فضای باز و در ارتفاع بیش از پنج متر از سطح زمین بر روی دکلها، اتاقک‌های متحرک، داربست‌ها و اسکلت ها.

کار مداوم بر روی خطوط و پست‌های انتقال برق با فشار شصت و سه کیلو ولت و بالاتر.

مشاغل شن پاشی، پخت آسفالت دستی، قیرپاشی و مالچ پاشی.

عملیات جوشکاری در داخل مخازن.

کار‌هایی که استمرار آن‌ها موجبات ابتلا به بیماری‌ها حاصل از اشعه را فراهم می‌آورد، نظیر کار با مواد رادیواکتیو و قرار گرفتن در معرض پرتو‌های یونساز به تشخیص مراجع ذی صلاح و به استناد قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب جلسه مورخ بیستم فروردین ماه ۶۸ مجلس شورای اسلامی.

کار در محل‌های با فشار محیط بیش از حد مجاز از قبیل غواصی.

کار مستمر در محیط‌هایی که با وجود رعایت مقررات حفاظتی و ایمنی موجبات بیماری‌های گوشی و یا کری کارگر را فراهم سازد.

کار در امور سمپاشی باغات و اشجار و مزارع و ضدعفونی اماکن و طویله‌ها و آشیانه‌های مرغداری در زمان سمپاشی.

کار کارگرانی که مستقیماً در امر تولید و ترکیب سموم و حشره کش‌ها اشتغال دارند در زمان انجام کار.

کار با وسایل دارای ارتعاش درحدی که برای سلامتی کارگر زیان آور باشد.

مستند به ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی تبصره (۲) الحاقی ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی، موضوع تصویب نامه هیئت وزیران در سال ۸۶، شغل خبرنگاری صراحتاً به عنوان مشاغل سخت و زیان آور عنوان شده است و مصادیق آن طی مصوبات هیئت وزیران در سال ۸۳ تصریح شده است.

طبق اصلاحیه مجلس شورای اسلامی، رانندگان حمل و نقل بار و مسافر درون و بین شهری، راهداران و رانندگان وزارت راه و شهرسازی در جاده‌های کشور مشمول مشاغل سخت و زیان آور می‌شوند. طبق این مصوبه، قانون بیمه اجتماعی رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری مصوب ۱۳۷۹ اصلاح گردید. توجه شود که مشمولان این قانون مکلف به پرداخت چهار درصد سهم کارفرما به صورت نقد و اقساط هستند.

در صورتیکه شغل کارگر جزء مشاغل سخت باشد، چه شرایط دیگری باید احراز شود؟
شرط ذیل به منظور ارائه درخواست متقاضی جهت بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور الزامی است:

بیمه شدگانی که حداقل ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب و پرداخت حق بیمه در کار‌های سخت و زیان آور را دارا باشند، بدون شرط سنی می‌توانند درخواست بازنشستگی از سازمان تامین اجتماعی نمایند.

منظور از توالی و تناوب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور چیست؟

۱- ایام زیر چنانچه در فواصل اشتغال به کار‌های سخت و زیان آور واقع شود، به عنوان سابقه اشتغال در کار‌های سخت و زیان آور محسوب می‌گردد:

تعطیلات هفتگی
تعطیلات رسمی
ایام استفاده از مرخصی استحقاقی
ایام استفاده از مرخصی بابت ازدواج یا فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان به مدت ۳ روز با دریافت دستمزد در مورد مشمولان قانون کار
ایام استفاده از مرخصی استعلاجی یا استراحت پزشکی اعم از اینکه حقوق ایام مزبور توسط کارفرما پرداخت شود و یا اینکه بیمه شده از غرامت دستمزد ایام بیماری استفاده کرده باشد.

۲- ایام و موارد زیر چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کار‌های سخت و زیان آور واقع شود موجب زایل شدن توالی اشتغال وی در کار‌های سخت و زیان آور نمی‌گردد:

ایام خدمت وظیفه سربازی (دوران ضرورت و احتیاط) مشروط بر اینکه بیمه شده حداکثر تا دو ماه پس از پایان خدمت به کار سابق خود برگشته و یا اینکه در کار دیگری که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده باشد و همچنین ایام آماده به خدمت.
دوران توقیف بیمه شده در صورتی که منتهی به محکومیت وی نگردد و یا اینکه کارفرما بر اساس تکلیف قانونی حقوق دوران مزبور را به بیهم شده پرداخت نماید.
ایام حالت تعلیق که به واسطه عوامل قهریه طبیعی و یا حوادث و مخاطرات اجتماعی (مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش سوزی) که خارج از اراده کارفرما و بیمه شده بوده و در نتیجه آن کارگاه به طور موقت تعطیل می‌گردد.
ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری مشروط بر اینکه بیمه شده قبل از اتمام و یا بلافاصله پس از اتمام دوره مزبور در مشاغلی که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده یا طبق این آیین نامه بتواند بازنشسته شود.
ایام خدمت در جبهه که به تایید مراجع ذی صلاح رسیده باشد.
دوران اسارت یا محکومیت سیاسی که بیمه شده براساس آن به عنوان آزاده شناخته شده باشد.
ایام بلاتکلیفی بیمه شده که مستند به آرای صادره از سوی هیئت‌های حل اختلاف و یا سایر مراجع قانونی منجر به پرداخت حقوق ایام مزبور شده باشد.
ایام استفاده از غرامت دستمزد ایام بیماری که در فاصله زمانی ۱۳۵۴.۱۰.۵ تا ۱۳۵۹.۴.۱ واقع شده باشد.
غیبت غیرموجه حداکثر به مدت ۱۰ روز در سال در مورد کارگاه‌های مشمول قانون کار یا براساس مقررات انضباطی، تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاه‌های غیرمشمول قانون کار که منجر به اخراج، انفصال موقت و یا دایم نشده باشد.

۳- ایام و موارد ذیل چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کار‌های سخت و زیان آور واقع شود توالی اشتغال او را از بین برده و موجب تناوب اشتغال وی می‌گردد:

استفاده از مرخصی بدون حقوق به هر منظور و تحت هر عنوان
اخراج، استعفاء، انفصال و بازخریدی
غیبت غیرموجه بیش از (۱۰) روز در هر سال در کارگاه‌های مشمول قانون کار یا براساس مقررات انضباطی، تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاه‌های غیرمشمول قانون کار که منجر به اخراج، انفصال موقت و یا دایم شده باشد.
اشتغال در کار‌ها و مشاغل عادی
اشتغال در حرف و مشاغل آزاد
بیمه اختیاری
بیکاری بدون دریافت مقرری بیکاری
سایر موارد مشابه