شب متفاوت ارکستر سمفونیک تهران / خداحافظی با شهرداد و سلام به آقای نصیر

اجرای متفاوت ارکستر سمفونیک تهران در شب گذشته، این نوید را داد که شاید زمان خداحافظی با شهرداد روحانی به عنوان رهبر دائم این ارکستر فرا رسیده است.

پس از مدت‌ها شنیدنِ صدایی متفاوت از ارکستر سمفونیک تهران جای شُکر داشت. دیشب این ارکستر روی صحنه‌ی تالار وحدت آنچنان درخشید که انگار نه انگار همین چند هفته پیش، در همین تالار وحدت بُحرانی عجیب را تجربه کرده بود.

بُحرانی که حاصل اختلاف‌های شهرداد روحانی (رهبر دائم ارکستر سمفونیک تهران) و منوچهر صهبایی (رهبر میهمان ارکستر سمفونیک تهران) بود.

اکنون اما بُحران‌ها گذشته و دیگر خبری از شهرداد روحانی و آن کیفیتِ مایل به فاجعه نیست. منوچهر صهبایی هم با تمام عُقده‌‌هایش به خانه بازگشته است.

چوب رهبریِ ارکستر سمفونیک تهران اما در دست نصیر حیدریان است. مردی بی‌ادعا، آرام و متین و البته کاربَلد.

شنبه روز خوبی بود و دور از بی‌حوصلگی. حیدریان روی صحنه با تمام قوا و با جدیت و گاهی حتی با خشم می‌خواست صدایی که می‌خواهد را از ارکستر بگیرد. روی صحنه دیگر آن مردِ متین و آرام نبود. انرژی بسیاری داشت. کمتر رهبری روی صحنه اینچنین با انرژی ارکستر را رهبری می‌کند.

رهبری کردن و نواختنِ آثار لودویک فان بتهوون برای هر رهبر ارکستر و برای هر ارکستری، دشوار است. در آنچه دیشب ارکستر سمفونیک تهران نواخت، صدای بیشتر سازها به گوش می‌رسید؛ در این میان اما نقش سازهای بادی بیشتر بود. ترومپت و هورن تکنوازی کردند و پیکولو، فلوتِ کلیددار و اُبوا هم نقش‌های مهمی داشتند.

توجه رهبر ارکستر به جزئیات کم‌نظیر بود. او با تک‌تک سازها کار داشت. در هر ثانیه و جزءبه‌جزء پارتیتور را حفظ بود و می‌دانست چه می‌خواهد.کُلی به اثر نگاه نمی‌کرد و توجه ویژه‌ای به جزئیات داشت.

بیان درست در رهبری و انتقال حس و حالت‌های مورد نظرش به نوازنده، از دیگر ویژگی‌های نصیر حیدریان روی صحنه بود. او به دو شکل این کار را می‌کرد؛ گاهی با تغییر حالت صورت و گاهی با حرکت‌های بدنش. حیدریان از تمام این ابزار بهره برد تا در نهایت خواسته‌اش را به بهترین شکل به نوازندگان منتقل کند و صدایی را که می‌خواهد بشنود. نوازندگان هم به خوبی اثر را درک کردند و حاصلش صدایی متفاوت و دقیق بود که از ارکستر سمفونیک تهران شنیدیم.

اوورتور کوریولان و سمفونی شماره هشت در سُل ماژور از ساخته‌های بتهوون، آثاری بودند که ارکستر سمفونیک تهران شنبه 26 بهمن 1398 در تالار وحدت نواخت.

تراژدی «کوریولانوس» یکی از آثار کمتر شناخته شده‌ی ویلیام شکسپیر است که در میان سال‌های 1605 تا 1608 میلادی نوشته شده‌ است. داستان این تراژدی بر اساس سرگذشت سردار افسانه‌ای رومی به نام «گایوس مارسیوس کوریولانوس» نوشته شده است.

در قرن پنجم پیش از میلاد «کوریولانوس» پس از کامیابی در نبرد و سیاست، خواهان رهبری سیاسی می‌شود، اما به دلیل ناسازگاری اهالی رُم با دشمن همپیمان می‌شود تا از مردم رُم انتقام بگیرد.کوریولانوس سرانجام به واسطه‌ی مادر و همسرش از این کار پشیمان می‌شود و آرام می‌گیرد تا رُم آسایشش را وامدار زنان باشد.

بتهوون تحت تأثیر « تراژدیِ «کوریولانوس»، «اوورتور کوریولان» را می‌نویسد تا این اثر روایتی به زبان موسیقی از اثرِ شکسپیر باشد.

همچنین شب گذشته ارکستر سمفونیک تهران در بخش پایانی برنامه، قطعه‌ی 176 از ساخته‌های بهزاد عبدی را اجرا کرد. این قطعه یادواره جانباختگان سانحه هواپیمای اوکراینی بود.

آنچه شب گذشته از ارکستر سمفونیک تهران شنیده شد، گواه این مسئله بود که زمان تغییرِ رهبر دائم این ارکستر فرا رسیده است. به هر روی ارکستر سمفونیک تهران در سال‌های حضور شهرداد روحانی پیشرفت چندانی را تجربه نکرد.

شاید شهرداد روحانی باید چمدان‌هایش را ببندد و چوب رهبری ارکستر را به نصیر حیدریان بسپارد.